ABD Başkanı Donald Trump, Azerbaycan Cumhurbaşkanı İlham Aliyev ile Ermenistan Başbakanı Nikol Paşinyan'ın Beyaz Saray'da "barış anlaşmasına" imza atacaklarını duyurdu. İmza töreni bugün olacak. Beyaz Saray’daki törenin zamanlaması da manidar, Trump'ın Ukrayna için Putin'e verdiği sürenin son günü. Daha önemlisi ise anlaşma ile bölgedeki tüm hesapların değişecek olması. Türkiye'yi de çok ilgilendiriyor çünkü işin içinde Zengezur Koridoru da var.
Abone olABD Başkanı Trump, Truth Social hesabından yaptığı açıklamada, bugün Beyaz Saray'da Azerbaycan Cumhurbaşkanı İlham Aliyev ile Ermenistan Başbakanı Nikol Paşinyan'ı ağırlayacağını duyurdu. Bu 'barış anlaşmasına ev sahipliği' bölgedeki tüm dengelerin değişeceğinin işareti. Zira uzmanlar, bu adımla Sovyetler Birliği’nin eski Güney Kafkasya ülkeleri olan Ermenistan ve Azerbaycan'ın, Rusya'nın etkisinden uzaklaştığı anlamına geliyor. Bu adım, Trump’ın küresel çatışmaların çözümünde ABD’yi ve kendisini başlıca aktör olarak konumlandırma yönündeki çabasını da güçlendirecek.
Zamanlama manidar
Donald Trump'tan gelen açıklamaya göre buluşma bugün Beyaz Saray'da gerçekleşecek. Zamanlama özellikle dikkat çekici. Bugün Kremlin’in Ukrayna ile ateşkese razı olması için Trump’ın tanıdığı sürenin dolduğu gün aynı zamanda.
Trump bizzat duyurdu
Trump, açıklamasında şunları söyledi:
-"(Cuma) Beyaz Saray'da Azerbaycan Cumhurbaşkanı İlham Aliyev ve Ermenistan Başbakanı Nikol Paşinyan'ı tarihi bir barış zirvesi için ağırlamayı sabırsızlıkla bekliyorum. "
-Cumhurbaşkanı Aliyev ve Başbakan Paşinyan, Beyaz Saray'da resmi barış anlaşması imza törenine katılacaklar."
Söz konusu iki ülkenin uzun yıllardır savaştığını, kendi yönetiminin de bu çatışmayı durdurmak için aylardır uğraştığını belirten Donald Trump, "savaşı kendisinin durdurduğunu" savunup şöyle dedi:
-"Ermenistan ve Azerbaycan'ın büyük halkları için doğru olanı yapan bu cesur liderlerle gurur duyuyorum. Bu, Ermenistan, Azerbaycan, ABD ve dünya için tarihi bir gün olacak."
Donald Trump, ayrıca her iki ülkeyle de ayrı ayrı ekonomik anlaşmalar imzalayacaklarını açıklamasına ekledi.
Anlaşmanın mazisi ve önemi
10 Temmuz'da Azerbaycan Cumhurbaşkanı İlham Aliyev ve Ermenistan Başbakanı Nikol Paşinyan ilk resmi ikili görüşme için Abu Dabi'de bir araya geldi. Liderler, iki ülke arasındaki barış anlaşmasının ayrıntılarını sonuçlandırmayı ve yaklaşık kırk yıllık çatışmanın ardından yan yana bir gelecek kurmayı amaçladı.
Türkiye bağlantısı Zengezur Koridoru
Barış görüşmelerinin gündemindeki en kritik konu, Azerbaycan'ın anakarası ile Bakü'nün müttefiki Türkiye'ye sınır olan bölgesini Ermenistan toprakları üzerinden birbirine bağlamak üzere tasarlanan Zengezur Koridoru.
Azerbaycan için koridor, Nahçıvan'a doğrudan bir kara bağlantısı sunuyor, Türkiye ile bağları güçlendiriyor ve altyapı diplomasisi yoluyla savaş sonrası kazanımları pekiştiriyor. Azerbaycan koridorun herhangi bir üçüncü tarafın müdahil olmasını istemiyor ve bunun yerine ABD, Avrupa veya Rusya'nın müdahalesi olmadan Bakü'nün kontrolü altında olmasını tercih ediyordu.
Erivan için Zangezur Koridoru, daha geniş ticaret ağlarına daha fazla entegre olma, yıpranmış ekonomisini çeşitlendirme ve yabancı yatırım çekme fırsatı sunacaktı. Jeopolitik açıdan da Ermenistan'ın komşularıyla ilişkilerini normalleştirmesine yardımcı olacaktır. Ancak Erivan bunun Ermenistan'ın egemenliğini tehdit edebileceğinden korkuyor ve gerçek bir "koridor" statüsünün otoriteden vazgeçmek anlamına gelebileceğinden çekinerek herhangi bir güzergahın Ermenistan'ın kontrolü altında kalmasında ısrar ediyor.
Ermenistan'ın Syunik Eyaleti'nden geçecek 43 kilometrelik koridor sadece Azerbaycan ve Ermenistan için stratejik bir öneme sahip değil. Tüm bölgedeki ve ötesindeki jeopolitik durum üzerinde etkisi ve yansımaları olacaktır. İşte bu noktada ABD devreye girmeye çalışıyor.
ABD koridoru kontrol etmek istiyor
Washington'un Güney Kafkasya'da ekonomik çıkarları var. Birkaç hafta önce ABD, Azerbaycan, Türkiye ve nihayetinde Avrupa ve Asya arasında kargo ve yolcu akışını kolaylaştıran kesintisiz bir kara yolu oluşturan Zangezur Koridoru'nu yönetmeyi teklif etti. Bu fikir Rusya ve İran'da elbette iyi karşılanmıyor. Moskova ve Tahran'a göre ABD'nin katılımı, Güney Kafkasya üzerinden kuzey-güney ticareti üzerindeki kontrollerini tehdit edecek.
Türkiye güç odağı olur
Türkiye de koridoru önemli bir enerji ve ticaret merkezi olma hedefinde kritik bir halka olarak görüyor. Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan Temmuz ayı başında gazetecilere yaptığı açıklamada koridorun önemine değinmişti.
BU FOTO GALERİYE BAKIN
ÖNCEKİ HABERLER
