Kimler memur olamayacak?

Ceza mevzuatındaki değişikliğe uyum amacıyla 170 yasada daha değişikliğe gidiliyor,

TBMM Adalet Alt Komisyonu, Temel Ceza Kanunlarına Uyum Amacıyla Çeşitli Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Tasarısı üzerindeki çalışmasını tamamladı. Komisyon, 170 yasada değişiklik öngören tasarıyı, bazı değişikliklerle benimsedi.

Tasarıya göre, sahte doktora verilen hapis cezasının alt sınırı 1 yıldan 2 yıla çıkarıldı. Böylece diploması olmadığı halde, menfaat temin etmek amacına yönelik olmasa bile, hasta tedavi eden veya doktor unvanını takınan kişi, 2 yıldan 3 yıla kadar hapis, 1000 güne kadar adli para cezasıyla cezalandırılacak.

Komisyon, ruhsatsız ve izinsiz sünnetçilik yapanlara para cezası verilmesini düzenleyen maddeyi de değiştirdi. Buna göre, ruhsatsız ve izinsiz sünnetçilik yapanlar, 6 aydan 2 yıla kadar hapis cezasına çarptırılacak.

Türkiye limanlarına girip çıkan gemilerden, Limanlar Kanunu'nda belirtilen hususlara muhalefet edenlere, liman başkanı tarafından 500 YTL'den 20 bin YTL'ye kadar idari para cezası verilecek.

Türkiye limanları arasında, kanunlara aykırı kabotaj yapan gemilerin kaptanlarına ve yabancılara ait deniz taşıtlarının sahiplerine, 1000 YTL'den 25 bin YTL'ye kadar idari para cezası verilecek. Ayrıca, yabancı gemiler ve diğer deniz taşıtları, idari para cezası tahsil edilinceye kadar elverişli bir limanda, masrafları kendisine ait olmak üzere tutulacak.

Uzman olmayıp da laboratuvar açanlar veya izinle açtıkları laboratuvarları uzman olmayan kişilere bırakanlara, bin YTL'den 5 bin YTL'ye kadar idari para cezası verilecek. Hakimin reddi isteğinin kabul edilmemesi halinde, istemde bulunanların her birine 100 YTL'den 500 YTL'ye kadar ''disiplin para cezası'' uygulanacak. İhtiyati tedbir kararına uymayanlar, 1 aydan 6 aya kadar hapis cezasına çarptırılacak.

TANIKLIK YAPMAKTAN SEBEPSİZ ÇEKİNME

Tanıklığın zorunlu olduğu hallerde, geçerli bir sebep olmaksızın, tanıklıktan veya yeminden çekinen kişi hakkında, bundan doğan giderlere hükmedilmekle beraber, ayrıca, 10 güne kadar disiplin hapsi verilecek. Diplomasız olarak diş hekimliği yapanlara 2 yıldan 5 yıla kadar hapis, bin güne kadar adli para cezası verilecek. Diploması ve meslek belgesi olmaksızın diş protez teknisyenliği yapanlar hakkında, 6 aydan 2 yıla kadar hapis cezası uygulanacak.

Yetkisi olmadığı halde ebelik ve hastabakıcılık yapanlara verilen para cezaları da artırılıyor. Zührevi hastalık taşıdığını bildiği halde, bu hastalığı bir başkasına geçirenler yönünden Umumi Hıfzıssıhha Kanunu hükümlerinin uygulanması için aranan ''şikayet'' koşulu kaldırılıyor. Umumi Hıfzıssıhha Kanunu'na muhalefet edenlere, 250 YTL'den 1000 YTL'ye kadar para cezası verilecek. Defin ruhsatı olmadan cenaze defneden mezar bekçileri veya ölü sahipleri ile izin almadan bir şehir ve kasabadan diğerine ölü nakledenlere, 100 YTL idari para cezası verilecek.

Belediyelerin karar organları veya ilgili komisyonlar tarafından mevzuata uygun olarak belirlenen yolcu nakil araçlarına ilişkin ücret tarifelerine uymayan kişi, belediye encümeni tarafından 250 YTL'den 5 bin YTL'ye kadar idari para cezasına çarptırılacak.

KAÇAK İLAÇ GETİRENLERE CEZA

İzin belgesi almadan veya izin belgesi almasına rağmen, bilerek izin verilen kısmın dışında fazla ya da farklı yerde kenevir ekimi yapan kişiler, 3 aydan 2 yıla kadar hapisle cezalandırılacak. Esrar elde etmek amacıyla kenevir ekimi yapan kişi, 1 yıldan 7 yıla kadar hapis cezasına çarptırılacak.

Yurda kaçak ilaç sokanlara, ilaçların miktarı ve değerine göre 100 günden 5 bin güne kadar adli para cezası verilecek. İzinsiz olarak çeltik ekenlere, ektikleri her dekar için idari para cezası verilecek. Ayrıca, kazanç sağlanan yerlerdeki çeltiklerin suyu kesilecek. Belgesi olmadığı veya süresi geçmiş olduğu halde sefere çıkan ticaret gemisi, seferden alıkonularak korunmak üzere en yakın limana çekilecek. Gemi kaptanına 5 bin YTL'den 25 bin YTL'ye kadar idari para cezası verilecek. Geminin alıkonulduğu tarihten itibaren 30 gün içinde kaptan veya donatanın yükümlülüklerini yerine getirmemesi durumunda gemi, mülki amir tarafından satılabilecek. Fazla yükle yolculuk yapan gemi, seferden alıkonulacak. Yetkili olmadığı halde yükleme markasının yerini değiştirenler, 3 aydan 6 aya kadar hapis cezasına çarptırılacak.

Paralı yollardan geçiş ücreti ödemeden geçen araç sahiplerine, geçiş ücretinin 10 katı kadar idari para cezası, izinsiz posta faaliyetinde bulunanlara ise 6 aydan 2 yıla kadar hapis ve 5 bin güne kadar adli para cezası verilecek.

Sınırdışı edildikleri veya Türkiye'yi terk etmesi gerektiği halde, ülkeye izinsiz gelen yabancılar, 1 yıla kadar hapis cezasına çarptırılacak.

KORSANLA MÜCADELEDE ''ETKİN PİŞMANLIK''

Bir sanat eserini, hak sahiplerinden izin almadan işleyen, çoğaltan, çoğaltılmış nüshalarını yayan, temsil eden veya her türlü işaret ses veya görüntü nakline yarayan araçlarla umuma iletenlerden, izni alınmamış hak sahipleri, sözleşme yapılmış olması halinde isteyebileceği bedelin veya tespit edilecek rayiç bedelin en çok 3 kat fazlasını isteyebilecek.

İzinsiz çoğaltılan kopyalar satışa çıkarılmamışsa hak sahibi, çoğaltılmış kopyaların, çoğaltmaya yarayan film, kalıp ve benzeri araçların imhasını veya üretim maliyet fiyatını geçmeyecek uygun bir bedel karşılığında kendisine verilmesini ya da sözleşme yapılması halinde isteyebileceği miktarın 3 katı fazlasını talep edebilecek. Hukuka aykırı olarak üretilmiş, işlenmiş, çoğaltılmış, dağıtılmış veya yayımlanmış bir eseri, icrayı, fonogramı veya yapımı satışa sunan, satan veya satın alan kişi, kovuşturma evresinden önce bunları kimden temin ettiğini bildirerek yakalanmalarını sağladığı takdirde, hakkında verilecek cezadan indirim yapılabileceği gibi ceza vermekten
vazgeçilebilecek.

Esaslı bir zararın veya ani bir tehlikenin yahut emrivakilerin önlenmesi için veya diğer herhangi bir sebepten dolayı zaruri ve ileri sürülen iddialar kuvvetle muhtemel görülürse, mahkeme, işin yapıldığı yerin kapatılmasına veya açılmasına emredebileceği gibi, eserin çoğaltılmış nüshalarının, kalıplarının veya çoğaltma araçlarının ihtiyati tedbir yoluyla koruma altına alınmasına karar verilebilecek.

Bir eseri, icrayı, fonogramı veya yapımı, hak sahiplerinin yazılı izni olmaksızın işleyen, temsil eden, çoğaltan, dağıtan, her türlü işaret, ses veya görüntü nakline yarayan araçlarla umuma ileten, yayımlayan ya da hukuka aykırı olarak işlenen veya çoğaltılan eserleri satışa sunan, satan, kiralayan, ödünç vermek veya başka şekilde yayan,  ticari amaçla satın alan, ithal ve ihraç eden, kişisel kulanım amacı dışında elinde bulunduran ya da depolayan kişi hakkında 1 yıldan 5 yıla kadar hapis veya adli para cezasına hükmolunacak. Korsanla ilgili suçlardan dolayı soruşturma ve kovuşturma yapılması, şikayete bağlı olacak.

ÖĞLE TATİLİNDE DÜKKANLARINI KAPATMAYANLAR

Yetkisi olmadığı halde kimyagerlik ve kimya mühendisliği yapanlara 6 aydan 2 yıla kadar hapis veya adli para cezası verilecek. Günümüzde artık uygulanmayan öğle tatilinde dükkanlarını kapatmayanlara ceza verilmesine ilişkin hüküm, Öğle Dinlenmesi Hakkında Kanundan çıkarıldı.

Sanayi ve Ticaret Bakanlığının izni olmadan mağaza açan veya izinleri iptal edilmesine rağmen faaliyete devam eden şirket yöneticilerine, 1 yıldan 3 yıla kadar hapis cezası uygulanacak. Veteriner hekimlik mesleğini yapmaya haiz olmayıp hayvan hastalıklarını tedavi edenlere, 3 aydan 1 yıla kadar hapis cezası verilecek. Ayrıca, gerçeğe aykırı rapor verenler ve bunu kullananlara 15 günden 3 aya kadar hapis cezası verilmesini öngören hüküm de ilgili yasadan çıkarıldı. Böylece, bu durumdaki görevliler evrakta sahtecilik suçundan işlem görecek.

YANGIN SÖNDÜRMEYE GİDENLERE SİGARA VERİLMEYECEK

Dikkat ve özen yükümlülüğüne aykırı olarak orman yangınına sebebiyet verenlere, 2 yıldan 7 yıla kadar hapis cezası verilecek. Haziran ayı başından Ekim ayı sonuna kadar olan yangın mevsimi süresi, Mayıs ayından Kasım ayı sonuna kadar uzatılıyor. Bu sürede işlenen suçlarda ceza, 2 katına kadar çıkacak. Orman idaresince, yangın söndürmeye gidenlere sigara verileceği hükmü, ilgili yasa metninden çıkarıldı. Bunun yerine, görevlilere özel kıyafet verilecek.

FUTBOLDA BAHİS OYNAYANLAR

Futbol karşılaşmalarında müşterek bahis düzenleyen, bunlara ait biletleri bilerek satan ve dağıtanlara, 6 aydan 3 yıla kadar hapis ve 5 bin güne kadar adli para cezası verilecek. Alt Komisyon, futbolda şike konusunda tasarıda düzenleme yapmadı. Uzmanlar, buna gerekçe olarak ''şikenin ispatının güç olduğunu'' gösterdi. Yanlış adres bildirenler hakkında, 1 yıla kadar hapis veya adli para cezası uygulanacak. Yapılan tebliğe rağmen çocuğunu okula göndermeyen veli veya vasiye, okul idaresince tespit edilen, çocuğun okula devam etmediği her gün için 10 YTL idari para cezası verilecek. Buna rağmen çocuğunu okula göndermeyen veya göndermeme sebebini okul idaresine bildirmeyenlere, 300 YTL ceza uygulanacak.

SEÇİMLE İLGİLİ DÜZENLEMELER

Seçim kurullarının toplanmalarına ve görevlerini yapmalarına engel olanlara, 2 yıldan 5 yıla kadar hapis cezası verilecek. Seçim başladıktan sonra kuruldaki görevlerine haklı bir gerekçe olmadan terk edenler 3 aydan 1 yıla kadar; seçime ait kağıt, oy pusula ve zarfları ile sandıkları vaktinde yerine göndermeyen seçim kurulu başkan ve üyeleri, 2 yıldan 5 yıla kadar hapis cezasına çarptırılacak.

Seçmen kütüğüne, kendisini veya bir başka seçmeni bilerek birden fazla kayıt ettirenlere 6 aydan 2 yıla kadar; seçmen listelerini asmayan, vaktinden önce indiren, seçmenlerin incelemesine imkan vermeyen, listelere karşı yapılan itirazları kabul etmeyen ve mercilerine bildirmeyen görevliler hakkında ise 6 aydan 2 yıla hapis cezası verilecek.

Tamamen veya kısman sahte seçmen kütüğü veya seçmen listesi oluşturan, bozan, çalan veya yok eden kişiye TCK'ya göre belgede sahtecilik suçuna göre verilecek ceza, yarı oranında artırılarak uygulanacak. Hakkında yayın durdurma kararı verilen özel radyo ve televizyon kuruluşlarının sorumlularına 15 bin YTL'den 100 bin YTL'ye kadar idari para cezası verilecek.

Oy verme gününden önceki gün saat 18.00'den sonra ve oy verme gününde umuma açık yerlerde seçim propagandası ile bu amaçla yayın yapanlar için öngörülen 6 aylık hapis cezası, 1 yıla çıkarılıyor. Seçim günü silah taşıyan kişiye bin YTL'den 5 bin YTL'ye kadar idari para cezası verilecek.

DEVLET MEMURU OLACAKLARDA ARANAN ŞARTLAR

Devlet memuru olacaklarda; işlenen bir suçtan dolayı 1 yıl veya daha üzeri mahkumiyet cezasına ya da devletin güvenliğine, anayasal düzene ve bu düzeninin işleyişine, milli savunmaya, devletin sırlarınakarşı suçlar ve casusluk, zimmet, irtikap, rüşvet, hırsızlık, dolandırıcılık, sahtecilik, güveni kötüye kullanma, hileli iflas, ihaleye fesat karıştırma, edimin ifasına fesat karıştırma, suçtan kaynaklanan malvarlığı değerlerini aklama ve kaçakçılık suçlarından mahkum olmama şartı aranacak. Tasarıda, bu süre 2 yıl olarak öngörülüyordu.

Kooperatif yönetimlerinde bulunmak için aranan şartlarda değişiklik yapılarak, bu kişilerin devlet memurluğuna atanmaya engeli olmamak ve TCK'nın devletin güvenliğine karşı suçlar, zimmet, irtikap, rüşvet, dolandırıcılık, sahtecilik, ihaleye fesat karıştırma, kaçakçılık suçlarından mahkum olamama şartı da aranacak.

Otel, motel gibi konaklama tesislerinde kalanların geliş-gidiş kayıtlarını usulüne uygun tutmayan, kolluk kuvvetlerine ve talebi halinde TÜİK'e vermeyen konaklama yerlerinin sahiplerine, 250 YTL idari para cezası verilecek.

AFET BÖLGELERİNDE DAĞITILAN EŞYALAR

Afet bölgelerinde felakete uğrayanlara bedelli veya bedelsiz olarak verilen iş veya irat hayvanlarını; tohumluk, gübre, mücadele ilacı, alet, makine ve malzeme gibi canlı veya cansız üretim araçlarını izinsiz olarak 2 yıl içinde satan veya devredenlere, 200 YTL'den 5 bin YTL'ye kadar idari para cezası verilecek. Ayrıca, kimin elinde olursa olsun, bu mallara el konulacak. Mülkiyetin kamuya geçmesine karar verilecek. Malların bulunamaması durumunda bedeli tazmin edilecek. Sermaye piyasası araçlarının değerini etkileyebilecek, yalan, yanlış, yanıltıcı, mesnetsiz bilgi veren, haber yayan ya da yorum yapanlar, sermaye piyasasından izinsiz olarak faaliyette bulunanlar, sermaye piyasası araçları, nakit ve diğer her türlü kıymeti, kendisinin veya başkasının menfaatine satan, kullanan ve gizleyenler; 2 yıldan 5 yıla kadar hapis cezasına çarptırılacak.

Sermaye Piyasası Kurulu görevlilerine istenen bilgileri vermeyen, eksik veya gerçeğe aykırı belge verenler, defter ve belgeleri ibraz etmeyen, saklayan, yok edenler ile defter ve kayıt tutmayanlar 1 yıldan 3 yıla kadar hapis cezasına çarptırılacak.

Kuruluş iznini ve faaliyet iznini almadan yivsiz tüfek, nişan tüfek ve tabancaları imal eden fabrika ve imalathane kuranlar, işletenler, işyerleri ya da ikametgahlarında söz konusu silahları imal edenler ve satanlar, 1 yıldan 3 yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılacak.


Hayvanlara kötü muamelenin cezası artırılıyor. TBMM Adalet Alt  Komisyonu, temel ceza kanunlarına uyum amacıyla çeşitli kanunlarda değişiklik öngören tasarı üzerindeki çalışmasını tamamladı. Alt Komisyon, tasarıyı bazı değişikliklerle benimsedi. Tasarıya göre, Toplu İş Sözleşmesi  Grev ve Lokavt Kanunu'ndaki şartlar gerçekleşmeden grev veya lokavt kararı verenlerle, bunu teşvik edenler, zorlayanlar veya propagandasını yapanlar 6 aya kadar, kanun dışı greve katılanlar da 50 günden az olmamak üzere adli para cezası ile cezalandırılacak.

Grev ve lokavt kararını şart ve usulleri dışında uygulayanlar, uygulanmasına zorlayanlar, teşvik edenler ve propaganda yapanlar, 6 aya kadar hapis cezası ile cezalandırılacak.  Grev veya lokavtın sürekli ya da geçici olarak yasaklandığı işyerlerinde bu kararı verenler, teşvik edenler, zorlayanlar veya
propagandasını yapanlar ise 2 aydan 6 aya kadar hapis cezasına çarptırılacak

Grev veya lokavt kararı verenler, böyle bir kararın verilmesine veya uygulanmasına veya bunlara katılmaya ve devama zorlayanlara,  teşvik edenlere ve bu yolda propagandasını yapanlara; grev ve lokavta katılanlar veya devam edenlere 6 aydan 3 yıla kadar hapis cezası verilecek.  
   
OKUMA-YAZMA BİLMEYEN İŞÇİ ÇALIŞTIRMA
    
İşyerlerinde okuma-yazma bilmeyen işçilerin eğitimlerini yaptırmayan özel kurum ve kuruluş yöneticileri, 200 YTL idari para cezasına çarptırılacak.
Yardım toplama faaliyetinden elde edilen mal ve paraları zimmetine
geçiren kişi, kamu görevlisi olup olmadığına bakılmaksızın, TCK'nın zimmet suçuna ilişkin hükümlerine göre cezalandırılacak. Taşınmaz kültür ve tabiat varlıklarının yıkılmasına, bozulmasına, tahribine, yok olmasına sebebiyet verenler, 2 yıldan 5 yıla kadar hapis cezasına çarptırılacak. Televizyon, radyo gibi cihazların bandrolsüz veya etiketsiz satışını yapan imalatçı veya ithalatçıya, bandrolsüz veya etiketsiz satılan her cihaz için, cihazın satış bedeli kadar idari para cezası verilecek.

Hayvan veya hayvan maddelerini ithal veya ihraç edenler, gümrük kapılarından geçirenler ile karantina veya muayene yerlerindeki
hayvanları kaçıranlar, 3 aydan 1 yıla kadar hapis ile cezalandırılacak. 
    
KIYI ŞERİDİNİ BOZANLAR
     
Kıyıda ve uygulama imar planı bulunan sahil şeritlerinde, duvar, çit, parmaklık, tel örgü, hendek, kazık ve benzeri engelleri oluşturanlara; kum, çakıl alan veya çekenlere 250 YTL; moloz, toprak, cüruf, çöp gibi kirletici ve çevreyi bozucu etkisi olan atık ve artıkları dökenlere 500 YTL, kıyıyı değiştirecek boyutta kazı yapan, kum, çakıl alan veya çekenlere 2 bin 500 YTL'den 5 bin YTL'ye kadar idari para cezası verilecek. İzinsiz elektronik imza oluşturanlar, 1 yıldan 5 yıla kadar hapisle cezalandırılacak.
   
HAYVANLARA KÖTÜ MUAMELE

Yarısına kadar artırılmasına; bunlardan birden fazla nitelikli unsurun birlikte
gerçekleşmesi halinde, cezanın yarısı oranında artırılmasına ilişkin hüküm ise tasarıdan çıkarıldı. Bu değişiklikte; kadın örgütlerinin eleştirisi kadar, cezanın
indirilmesi nedeniyle Yargıtay'da dosyaların yeniden ele alınması zorunluluğunun da etkili olduğu bildirdi. Tasarının, Haziran ayında Adalet Komisyonunda görüşülmesi bekleniyor.