Asgari ücrette çalışanı korkutan detay! Bunu yapana ceza da gelecek

Asgari ücretin 2022 yılı için 4250 olarak belirlenmesi ve vergi muafiyeti getirilmesinde asgari ücretin üzerinde maaş alanları tedirgin eden bir detay çıktı. Çalışanların yüzde 83'ünün asgari ücretli gösterilebileceğine dikkat çeken CHP'li vekil Hamzaçebi bunun hukuki sorunlara da yol açabileceğine dikkat çekti.

Asgari ücretin vergi dışı bırakılmasını öngören torba kanun teklifinde işverenleri şok eden bir detay ortaya çıktı. Çalışma Bakanlığı’nın açıklamasının aksine, teklifte asgari ücretin üzerinde elde edenlerin maaşlarından asgari ücret kadarlık kısmından vergi alınmayacağına ilişkin hüküm yer almadı. Birçok işveren, asgari ücretteki yüzde 50 artışa karşın, diğer çalışanlar için vergi avantajı getirileceği için artış oranına destek vermişti.

Ayrıca teklifin ikinci maddesine göre asgari ücret desteğinden yararlanan bir işçiye; mesai, yol, yemek gibi ücret sayılan ödemeler kapsamında en fazla 751 liralık ücret ödenebilecek. Bunun üzerinde ödeme yapılması halinde ise vergi desteğinden yararlanılamayacak. CHP İstanbul Milletvekili Mehmet Akif Hamzaçebi düzenlemeye ilişkin olarak "Eşitleme ile birlikte aşağı yukarı çalışanların yüzde 83’ü artık asgari ücretle çalışıyor olacak, bu iş barışını bozacak bir düzenleme" dedi.

Dünya gazetesinin haberinin üzerine açıklama yapan çok sayıda iş insanı, düzenlemenin bu haliyle kayıt dışını artıracağı, çalışanların önemli bir kısmının sözleşmesinin, girdi/çıktı yapılarak asgari ücrete dönüştürüleceği uyarısında bulundular. Akademisyenler ise asgari ücretin üzerinde alınanlara verilecek AGİ desteğine karşılık asgari ücretlilerin bundan yararlanamamasının, Anayasaya aykırılık teşkil ettiğini kaydettiler.

Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı, asgari ücret ilk açıklandığında, asgari ücretin üzerinde gelir elde edenler için ödenen ücretin, brüt asgari ücret kadar kısmının (yani 5004 liralık kısmının) da gelir vergisinden muaf olduğu bildirilmişti.

Ancak TBMM’ye sunulan torba kanun teklifinde ise sadece asgari ücretin vergi dışı bırakılmasına ilişkin hükümler yer aldı.

Bu durum, yani vergi muafiyetinin sadece asgari ücretle sınırlı tutulması, asgari ücretin açıklandığı ilk gün uygulamaya destek veren çok sayıda işvereni ve işveren temsilcisini şok etti.

Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Vedat Bilgin, 16 Ocak’ta yaptığı açıklamada, asgari ücretin, çalışma hayatının üçlü sacayağı olan işçi, işveren ve devletin ortak mutabakatıyla belirlendiğini belirterek, “Net asgari ücrette bir önceki yıla göre % 50’nin üzerinde artış yapıldı. Tarihi bir mutabakat ile sosyal devlet olmanın gereği olarak yapısal bir dönüşüm sağlandı” demişti. Bakan Bilgin “Tüm işçilerin ücret gelirlerinin, asgari ücrete kadar olan kısmından gelir ve damga vergileri kaldırıldı” ifadelerin kullanmıştı.

Suiistimal edenlere vergi cezası gelecek

Öte yandan, asgari ücretin üzerindeki gelirlerin asgari ücret kadar kısmının vergi dışı bırakılmasının, çok sayıda işverenin, çalışanları asgari ücret üzerinden göstermesinin önüne geçmek amacıyla getirildiği bildirilmişti.

Ancak bu hüküm teklifte yer almadığı gibi, bu istisnadan yararlanmak için asgari ücret ödenmediği halde asgari ücret almış gibi gösterilen çalışanların tespit edilmesi halinde, bunlar için vergi ziyaı cezası kesileceği hükmü de kanun teklifinde yer alıyor.

Teklifin asgari ücreti vergi dışı bırakan 2’nci maddesine parantez içinde eklenen ifade şöyle:

Vergi dışı bırakan madde 751 liradan fazla mesai verilmesini de engelliyor Asgari ücreti vergi dışı bırakan madde aynı zamanda, bu kişilere verilecek ücret sayılan ödemeleri de brüt asgari ücrete kadar sınırlıyor. Başka bir ifade ile 4253 lira asgari ücret alan bir çalışana 5 bin 4 liralık brüt asgari ücret kadar yapılan ödemeler için vergi muafiyeti olacak. Bu çalışana 751 liradan fazla; mesai, yol, yemek gibi ödeme yapılması halinde, bunun için vergi indiriminden yararlanılamayacak, işverene ayrıca vergi ziyaı cezası kesilecek.

TİSK ve TOBB’un itirazı sürüyor

Asgari Ücret Tespit Komisyonu’nda varılan mutabakata rağmen, vergi desteğinin sınırlı tutulması üzerinde, TİSK ve TOBB’un harekete geçtiği öğrenildi. Edinilen bilgilere göre kurumlar, AK Parti yöneticileri ile TBMM Plan ve Bütçe Komisyonu yönetimiyle, Cumhurbaşkanlığı nezdinde girişimlerde bulunmaya devam ediyorlar.

Anayasaya aykırılık sorunu çıkabilir

Dr. Burcu Aydın Özüdoğru Bilkent Üniversitesi Ekonomi Bölümü Yarı Zamanlı Öğretim Üyesi Dr. Burcu Aydın Özüdoğru, daha önce duyurulanın aksine düzenlemede tüm çalışanlar için asgari ücrete kadar tanınmış bir vergi istisnası bulunmadığını dile getirdi. Asgari Geçim İndiriminin asgari ücret üzeri gelir grupları için devam ettiğini kaydeden Özüdoğru, “Bu da devletin gelir adaletini korumak amaçlarıyla çelişen bir düzenleme olacak. Şöyle ki, asgari ücret üzerinde gelir elde edenlere devlet medeni durumu ve çocuk sayısına kadar AGİ ile gelir desteği sunarken, asgari ücretliler bakmak zorunda oldukları kişi sayısından bağımsız olarak aynı tutarda ücret alacaklar” dedi.Teklifin bu şekilde kanunlaşması halinde ise izleyen günlerde Anayasaya aykırılık sorunu ile karşılaşılmasının muhtemel olacağını dile getiren Özüdoğru, “Özel sektör tarafından ısrarlı bir şekilde talep edilen SGK tavan prim uygulamasında ise şu aşamada bir değişikliğe gidilmemiş. Gelir vergisi istisnasının sadece asgari ücrete kadar tanınması ile tavan prim yükü konusunda bir düzenleme yapılmaması, ülkemizde oldukça yaygın olan düşük beyan sorununu önümüzdeki dönemde daha da tetikleyebilir” ifadelerini kullandı.