Sudan’da kolera salgını derinleşiyor: Sağlık sektörü çökerken askeri harcamalar artıyor

Sudan’da Nisan 2023’ten bu yana süren iç savaş, ülkenin sağlık sistemini çökme noktasına getirdi. Bu ortamda, kolera salgını hızla yayılıyor ve binlerce insanın hayatını tehdit ediyor.

“Sınır Tanımayan Doktorlar” örgütüne göre, temiz suya erişimin olmaması ve sağlık hizmetlerindeki çöküş, salgını kontrol altına almayı imkânsız hale getiriyor. Özellikle çocuklar, kadınlar ve yaşlılar büyük risk altında.

Haftalık 40 Ölüm, Binlerce Yeni Vaka

Sınır Tanımayan Doktorlar, Ağustos ayında yayımladığı raporda, “Sudan’da kolera salgını her hafta 40 kişinin ölümüne yol açıyor” dedi. Örgütün ekipleri, yalnızca bir haftada 2.300’den fazla hastayı tedavi ettiklerini bildirdi, ancak “temiz su eksikliği ve sağlık sistemindeki çöküş” nedeniyle salgının durdurulamadığını vurguladı.

Dünya Sağlık Örgütü verilerine göre, Temmuz 2024 itibarıyla 55 binden fazla vaka bildirildi. Fransız “Collectif Urgence Darfour” örgütünden Jackie Momo, “Su kıtlığı, hastanelerin yıkımı ve bağışıklık sisteminin çökmesi, salgını daha ölümcül hale getirdi” açıklamasında bulundu.

Darfur ve Kuzey Bölgelerde Çocuklar Tehlikede

Uluslararası sağlık ittifakı “Alima” temsilcisi Rodrigue Alitano, DW’ye yaptığı açıklamada, “Hijyen yetersizliği, temiz suya erişim zorluğu ve aşırı kalabalık, salgını hızlandırıyor” dedi. UNICEF ise yalnızca Kuzey Darfur’da 640 bin çocuğun koleraya yakalanma riski altında olduğunu açıkladı.

İspanyol El Mundo gazetesi, Ağustos’ta yayımladığı haberinde, Darfur’un Taloya kentinde bir milyondan fazla yerinden edilmiş insanın yaşadığını, burada 1.180 kolera vakasının kayda geçtiğini, bunların 300’ünün çocuklar olduğunu, ayrıca tüm Darfur bölgesinde 2.140 vaka ve en az 80 ölüm yaşandığını aktardı.

UNICEF’in Sudan temsilcisi Sheldon Yett, “Kolera önlenebilir ve tedavi edilebilir bir hastalıktır. Ancak Darfur’da hızla yayılıyor ve en çok küçük çocukların hayatını tehdit ediyor” dedi. UNICEF ayrıca, Sudan’ın yüzde 60’ında “ağır yetersiz beslenme” bulunduğunu, yalnızca Darfur’da acil eşik değerinin yüzde 80’in üzerine çıktığını bildirdi.

Askeri Harcamalar Sağlık Sektörünü Gölgeliyor

Kolera salgını, açlık ve çatışmaların gölgesinde Sudan halkı ölümcül bir insani felaketle karşı karşıya. Sağlık sisteminin çöküşü ve hükümetin askeri harcamalara öncelik vermesi, yardım çağrılarını daha da acil hale getiriyor.

Online İdrak gazetesi, Port Sudan yönetiminin “sağlık sektörüne yatırım yapmadığını, bütçesinin yüzde 70’ini orduya ayırdığını” yazdı. İnsani yardım uzmanı Muhammed Osman, “Sudan’ın insani yardım planı için 4,2 milyar dolara ihtiyaç var, ancak fon yok” dedi.

Yerel aktivist Yusuf Abdullah ise, çok sayıda hastanenin saldırılar sonrası kapandığını belirterek, “Sağlık örgütleri güvenlik ihlalleri nedeniyle yardım ulaştıramıyor” ifadelerini kullandı.

Sudan Ordusunun Silah Gücü Durumu

Washington Post gazetesi, Mart 2025’te yayımladığı habere göre, Sudan Orudusu Türk savunma şirketi Baykar’dan 120 milyon dolarlık silah satın aldığını açıklamıştı. Bu satın almada 8 adet TB2 SİHA mühimmat bulunduğu bilgisini paylaştı. Sudan ordusu ülkedeki gücünü pekiştiren bu İHA’ları saha etkili bir biçimde kullanıyor. Öte yandan Sudan İnsan Hakları Ulusal Gözlemevi bu İHA’laran birinin düşürüldüğünü iddai etti.