Sosyal Güvenlik Kurumu (SGK), fiili hizmet süresi zammı yani halk arasında bilinen adıyla yıpranma hakkı ile ilgili yeni bir duyuru yayımladı. Kamuoyunda bu gelişme, “Yıpranma payı kaldırıldı” şeklinde yorumlansa da aslında durum tam olarak öyle değil. Konuya ilişkin Hürriyet gazetesi yazarı Noyan Doğan dikkat çeken ifadelere yer verdi...
Abone olYıpranma hakkı, ağır ve riskli işlerde çalışanlara tanınan bir erken emeklilik imkânıdır. İşçi (4/A) ve memur (4/C) statüsünde çalışanlar bu haktan yararlanabiliyor.
Her 360 günlük çalışma süresi için ilave gün kazanılıyor ve toplamda en fazla 5 yıl hizmet süresi zammı alınıyor. Bunun yarısı da emeklilik yaşından düşülüyor.
SGK tarafından belirlenen yıpranma hakkına sahip meslekler arasında yeraltı madenciliği, demir-çelik fabrikaları, TSK, polislik, MİT, ceza infaz kurumları, basın, sağlık ve enerji sektörleri gibi birçok meslek grubu bulunuyor.
SGK’nın son açıklaması, bazı kesimlerce yıpranma payının tamamen kaldırıldığı şeklinde anlaşıldı. Ancak asıl konu, yıpranma hakkı olmayan mesleklerin bu hakka sahipmiş gibi SGK’ya bildirilmesi.
Bu nedenle kurum, yanlış beyanları önlemek için yeni bir kısıtlama listesi yayımladı.
SGK’nın yaptığı denetimlerde, yıpranma hakkı olmayan birçok meslekteki çalışanın, bu kapsamda gösterildiği belirlendi.
Bunlar arasında aşçı, çaycı, bekçi, danışman, hizmetli, sekreter gibi pozisyonlar yer alıyor. Bu kişilerin çalışmaları fiili hizmet süresi zammı kapsamına girmediği halde, yanlış şekilde emeklilik avantajı sağlandığı görüldü.
4.873 Mesleğe Yıpranma Hakkı Yok
SGK tarafından yayımlanan yeni “kısıtlanan meslek kodu listesi” ile toplam 4.873 meslek grubu fiili hizmet süresi zammı kapsamı dışında bırakıldı. Bu mesleklerden bazıları şöyle:
*Oda başkanları
*Siyasi parti başkanları
*Armatör
*Tercüman, müftü, öğretmen
*Yazılım koordinatörü, halkla ilişkiler uzmanı
*Aşçı, hırdavatçı, meyve-sebze toptancısı
*Genel müdürler
*Rektör, dekan, öğretim üyeleri
Bu mesleklerde çalışan kişiler artık erken emeklilik hakkı sağlayan yıpranma payından yararlanamayacak.
SGK, işverenleri doğru meslek bildirimi yapmaları konusunda uyardı. Yanlış kodla yapılan bildirimler, çalışanların erken emeklilik hakkını kaybetmesine neden olabiliyor. Örneğin, yangın söndürme işinde çalışan bir itfaiye şoförü, sadece “şoför” olarak bildirilirse bu kişiye yıpranma hakkı tanınmıyor.
sonuç olarak yıpranma hakkı tamamen kaldırılmış değil. Ancak bu haktan sadece gerçekten riskli ve yıpratıcı işlerde çalışanlar faydalanabilecek. SGK’nın amacı, suiistimalleri önlemek ve adil bir sistem oluşturmak. Çalışanların ve işverenlerin bu konuda bilinçli olması büyük önem taşıyor.
ÖNCEKİ HABERLER
