Çin coronavirüsü belirtileri! Öksürükle başlıyor zatürre gibi belirtileri var

ÇİN'deki coronovirüsü öldürmeye devam ederken uzmanlar ilk engeli aştı diyor. Peki Çin'deki esrarengiz coronavirüsü nasıl bulaşıyor belirtileri neler, virüsün aşı var mı?

Çin'in Wuhan kentinde yeni bir tür virüs ortaya çıktı. Virüse yakalananlarda akut solunum yolu enfeksiyonu görülüyor. Birkaç hafta içerisinde hızla yayılan virüse, Çin'in dışındaki ülkelerde de rastlanmaya başlandı.

Kentten çıkışlar yasaklandı
Çin’de Corona virüsünün ilk ortaya çıktığı Wuhan kentine giriş çıkışlar kapatılarak şehir karantina altına alındı. Kentinin dışına yapılacak uçuşlar ve tren seferleri durduruldu. Şehirden çıkmaya çalışan vatandaşlar uzun araç kuyrukları oluştururken polisler çıkış yapmaya çalışanlara izin vermedi. Wuhan’da yaşayanlar marketlere akın etti, marketlerde izdiham oluştu.

Virüsün kaynağı ne?
İlk vakalar, Çin'in 9 milyon nüfuslu kenti Wuhan ile ilişkilendiriliyor. Şu ana kadar hayatını kaybeden 17 kişinin tamamı da Wuhan'a bağlı yerleşim yeri Hubei'dendi. Çinli yetkililer kenti karantinaya almış durumda. Wuhan'a giriş ve çıkışlar önleniyor, kent sakinlerinden seyahat etmemeleri isteniyor. Wuhan'daki şehirlerarası toplu taşıma hizmetleri de geçici süreyle askıya alınmış durumda. Wuhan Havalimanı'ndan uçuşlar da durduruldu. Dünya Sağlık Örgütü, Ebola ve domuz gribi salgınlarında uluslararası acil durum ilan etmişti. Şu ana kadar yeni virüs için benzer bir karar alınmadı. Ancak Dünya Sağlık Örgütü'nün virüsün ne kadar tehlikeli olduğu ve ne kadar hızlı yayıldığı konusundaki çalışmaları sürüyor.

Esrarengiz virüsle ilgili son durum

İlk kez Aralık ayında görülen ve '2019-nCoV' olarak adlandırılan virüs nedeniyle ölenlerin sayısı da 17'ye çıkmış durumda. Çinli yetkililer virüse yakalanan 500'den fazla kişi tespit ettiklerini söylüyor. Çin hükümetinin açıkladığı verilerin salgının gerçek boyutlarını yansıtmadığını ve virüsün en az 2.000'e yakın kişiye bulaşmış olabileceğini belirtiliyor.  Bu yeni ortaya çıkan ve zatürre belirtilerine yol açan virüs, dünya çapında sağlık uzmanlarını alarma geçirdi.

Bu hastalık neyin nesi? Koronavirüs nedir?

Peki henüz bir tedavisi olmayan yeni koronavirüs tipi kısa zamanda ortada kaybolan geçici bir salgın mı yoksa çok daha tehlikeli bir hastalığın ilk işaretleri mi?

Hastalardan alınan örneklerin laboratuvarlarda test edilmesi sonucu Çinli yetkililer ve Dünya Sağlık Örgütü, enfeksiyonun koronavirüs (corona virus) olduğu sonucuna vardı. Koronavirüsler, büyük bir virüs ailesinin bir alt türü. Ancak yeni virüs dahil sadece yedisi insanlara bulaşabiliyor.

Bir koronavirüsün yol açtığı şiddetli akut solunum yolu sendromu (SARS), Çin'de 2002 yılında salgından etkilenen 8 bin 98 kişiden 774'ünün ölümüne yol açtı. Yeni virüsün de SARS gibi insandan insana bulaşabildiği teyit edilmiş durumda.

Dünya Sağlık Örgütü, Ebola ve domuz gribi salgınlarında uluslararası acil durum ilan etmişti. Şu ana kadar yeni virüs için benzer bir karar alınmadı. Ancak Dünya Sağlık Örgütü'nün virüsün ne kadar tehlikeli olduğu ve ne kadar hızlı yayıldığı konusundaki çalışmaları sürüyor.

Ne kadar ölümcül?
Aralık ayında ortaya çıktığı sanılan virüs, şu ana kadar 17 kişinin ölümüne neden oldu. Yani virüse yakalandığı tespit edilenlerin yüzde 3,4'ü hayatını kaybetti. SARS salgınında hastalığa yakalananların yüzde 9'u hayatlarını kaybetmişti. Ancak virüsün bulaşmasıyla başlayan hastalık sürecinin görece uzun olduğu ve ölü sayısının ilerleyen günlerde artabileceği uyarıları yapılıyor. Henüz salgının boyutları da tam olarak bilinmediği için bu yeni virüsün yol açabileceği ölümlere dair bir tahmin yürütmek zorlaşıyor.

Neden Çin?
Profesör Woolhouse, nüfusun çokluğu ve yoğunluğu ile virüsleri taşıyan hayvanlarla insanların yakın temasının neden olduğunu söylüyor:

"Yeni salgının Çin'de ya da dünyanın bu bölgesinde olmasına kimse şaşırmadı."

Hangi hayvandan kaynaklanıyor?
Koronavirüsler, önce hayvandan insana bulaşıyor. Ancak virüsleri kitlesel bir salgın tehdidi haline getiren, mutasyona uğrayıp insandan insana bulaşmaya başlamaları. 2019-nCoV virüsünün ilk olarak Wuhan'daki bir balık pazarında ortaya çıkmış olabileceği üzrinde duruluyor. Bazı deniz canlıları koronavirüs taşıyor olabilseler de, pazarda tavuk, yarasa, tavşan, yılan gibi başka hayvanlar da bulunuyor ve bunlardan birinin virüsün kaynağı olması çok daha mümkün görünüyor. Virüsün kaynaklandığı belirlendiğinde, sorunla baş etmek çok daha kolay olacak.

İnsandan insana nasıl bulaşıyor?
Başta virüsün sadece hayvandan insana bulaşabildiği açıklanmıştı. Ancak eldeki vakalar, insandan insana bulaştığını da gösteriyor. Oxford Üniversitesi'nden Profesör Peter Horby, "İnsandan insana bulaştığı açıkça ortada. Asıl soru, bunun ne yolla olduğu" diyor.  Yeni virüs solunum yollarını etkiliyor. O nedenle öksürük yoluyla bulaşıyor olması yüksek bir ihtimal olarak görülüyor. Virüse yakalananların hastalığın hangi safhasında virüsü bulaştırmaya başladıkları da bir diğer bilinmeyen nokta.

Ne kadar hızlı yayılıyor?
Vakaların sayısı hızla 40'tan 500'e yükselmiş gibi gözükebilir. Ancak Çinli yetkililerin testleri yoğunlaştırmasıyla birlikte zaten virüse yakalanmış olan birçok kişi tespit edildi ve bu da virüse yakalan kişi sayısının hızlı biçimde yükselmesine yol açtı. Salgının ne kadar hızlı yayıldığı konusunda henüz net bir bilgi bulunmuyor. Ancak sağlık uzmanlarına göre salgının gerçek boyutu resmi verilerin çok üzerinde.

Virüs mutasyona uğrayabilir mi?
Evet virüsün mutasyon geçirmesi olasılıklar dahilinde. Ancak bunun salgın açısından ne anlama geleceğini söylemek zor. Mutasyon sonucu insandan insana bulaşma ihtimali artabilir ya da virüse yakalananların yaşadığı semptomlar ağırlaşabilir. Dünya Sağlık Örgütü ve diğer sağlık uzmanlarının yakından takip edeceği bir konu da ilerleyen günlerde ve haftalarda virüsün mutasyon geçirip geçirmediği olacak.

Virüsün aşısı var mı nasıl durdurulur?
Şu an için 2019-nCoV virüsüne karşı bir aşı bulunmuyor. Eldeki tek seçenek, virüse yakalanmış kişileri tespit edip karantinaya almak. Hastalarla temas halinde olan kişilerin izlenmesi ve sağlık durumlarının kontrol altında tutulması da uygulanan yöntemler arasında. Salgını önlemek için seyahat sınırlamaları seçeneği de yürürlüğe konmuş durumda.

Türkiye için risk var mı?
Sağlık Bakanı Fahrettin Koca, Türkiye'de herhangi bir koronavirüs riski bulunmadığını söyledi. Koca, Çin'den gelebilecek riskli hastaların özel ambulansla karantinaya alınması için hazırlıkların yapıldığını da ifade etti ve "Dünya Sağlık Örgütü termal kamerayı Türkiye için önermiyor ama termal kamera dahil bütün hazırlıklarımızı yaptık" dedi. Southern China Havayolları şirketi normal şartlarda Wuhan - İstanbul arasında Pazartesi, Çarşamba, Cuma olmak üzere haftada üç sefer düzenliyor. Ancak Wuhan'da uygulamaya konan seyahat sınırlamaları nedeniyle bu uçuşların gerçekleşmemesi bekleniyor.

Uzmanlar ne kadar endişeli?
Doktor Golding, "Şu an, daha fazla bilgi sahibi olana kadar, ne kadar endişelenmemiz gerektiğini söylemek zor" diyor.

Profesör Ball ise, "İnsanlara ilk kez bulaşan herhangi bir virüs bizde endişe yaratmalı, çünkü bu virüsün ilk engeli aştığı anlamına geliyor" diyor ve şunları söylüyor:

"Bir insan hücresine bulaştığında ve çoğalmaya başladığında, daha kolay yaygınlaşacak ve daha tehlikeli bir hale gelecek mutasyona uğrayabilir.. Virüse bu fırsatı vermek istemezsiniz."