17 lirayı geçen dolar için ABD'li ekonomistin küstah iddiası: Dolara el konabilir yakında Türkiye...

8 Haziran 2022 çarşamba günü itibariyle dolarda deprem yaşanıyor. Saat 10.00'da 17 lirayı deviren dolar kuru, saat 15.00'da 17.18 lirayı gördü. Euro ise 18.47 lirada. Yabancı ekonomistlerin doların yükselişi için gösterdiği sebep düşük faiz politikası oldu. ABD'li ekonomist ise yaptığı küstah Türkiye kehaneti ile şoke etti. İddiasına göre dolar rezervi bitti ve Türkiye yakında temerrüte düşebilir. Buna anında itiraz geldi.

Türk lirasının Mayıs başından bu yana devam eden değer kaybı bu hafta hız kazandı. Mayıs'ta 14,7 seviyesinde olan dolar/TL kuru bugün saat 10.00'da kritik eşik olan 17 lirayı devirdi. Dolar kuru yükselişini yavaşlatmadan öğle saatlerinde 17.15 liraya ulaştı. Kurdaki bu hızlı yükselişe maliye kaynaklarından bir müdahale gelmezken, altın fiyatları da dolarla birlikte bin lira eşiğini devirdi. Doların hızlı yükselişi baş döndürürken, Reuters'ın hesaplamasına göre Türk Lirası bu yıl değerinin yüzde 22'sini yitirdi.

Yabancı ve Türk ekonomistler TL'nin değer kaybını Türkiye'nin düşük faiz politikasına ve CDS risk priminin rekor seviyeye yükselmesine bağladı. Peki dolar kuru daha da artar mı 18 lirayı görür mü? Yabancı ekonomistler ne diyor? İşte artan dolarla ilgili görüşler:

ABD'li ekonomist Mohamed El-Erian, TL'nin dünkü değer kaybının Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın faizlerin artmayacağı, hatta düşebileceği yorumunun ardından geldiğini hatırlattı. Allianz ve Barclays'te yöneticilerinden El-Erian "Ekonomi açısından, yaşananlar ekonominin temel bir yasasının yok sayıldığı bir deneyin devamı" ifadelerini kullandı.
Bloomberg ve Financial Times'ta köşe yazarlığı da yapan El-Erian "Türkiye'nin para birimi zayıflamaya devam ediyor" dedi.

Dolar rezervi bitti Türkiye temerrüde düşebilir kehaneti
ABD'li yatırım fonu yöneticisi Will Slaugher'den gelen yorum ise şoke etti. "Erdoğan'ın rezervi bitti ve yakında liranın kontrolünü kaybedecek' diyen ABD'li ekonomist 'Yıl sonuna kadar Türk lirası büyük ihtimalle olağanüstü değer kaybedecek ve Türkiye'nin temerrüde düşmesi de mümkün" ifadelerini kullandı.

Vatandaşın dövizine el koymak gerekiyor
Slaughter "Temerrüdü sermaye kontrolü ve vatandaşların dövizlerine el koyarak önlemeleri mümkün" dediği paylaşımına şöyle devam etti:
"Fakat ne olursa olsun Türkiye makroekonomik olarak son sürat raydan çıkmaya doğru ilerliyor. Erdoğan ve çevresindeki zır cahil dalkavuk zümresi iktidardan düşmediği müddetçe Türkiye için işler iyiye gitmeyecek."

Temerrüt ihtimali yok
Slaughter'ın paylaşımını alıntılayan gelişmekte olan ülkeler ve para birimleri uzmanı Paul McNamara ise temerrüt ihtimali görmediğini fakat yorumların geri kalan kısmına katıldığını söyledi. Slaughter'ın paylaşımını alıntılayan bir diğer ekonomist olan Renaissance Capital Baş Ekonomisti Charlie Robertson, "Türkiye için işler iyi gitmiyor. Fakat turist otelleri için umut ışığı olabilir" dedi.

Türkiye'nin risk primi
Uluslararası Finans Enstitüsü (IIF) Baş Ekonomisti Robin Brooks da Türkiye'nin CDS priminin geçmişte Brezilya ve Güney Afrika gibi gelişmekte olan ülkelere paralel hareket ettiğini fakat 2018'den bu yana uygulanan ekonomi politikaları nedeniyle ayrıştığını yazdı. Brooks "Tekrarlanan kredi teşvikleri, büyük cari açık ve devalüasyon Türkiye'nin risk primini çok daha yüksek bir seviyeye taşıdı" dedi. Brooks bu üç ülkenin 2017'den günümüze CDS primi değişiminin grafiğini de paylaştı:

Türk Lirası daha büyük değer kaybı yaşayacak
IIF Baş Ekonomist Vekili Sergei Lanau da "Geçen Kasım'daki [TL'nin] büyük değer kaybına rağmen Türkiye'nin dış ticaret açığı büyüdü. Petrol ve altın harici ithalatta bile kayda değer bir düşüş yok" dedi ve ekledi:
"Merkez Bankası rezervlerinin düşük seviyesi ve dışardan gelen paranın az miktarda olması göz önünde bulundurulunca TL'nin tekrar büyük bir değer kaybı yaşaması kaçınılmaz gözüküyor."

Merkez Bankası Eski Baş Ekonomisti Hakan Kara ise Hazine ve Maliye Bakanı Nureddin Nebati'nin yaptığı açıklamalar hakkında "Ekonomi yönetimi büyüme için enflasyona göz yumulduğunu ima etmiş. Yani bu politikaların enflasyona yol açacağı önceden biliniyormuş diye anlıyorum" dedi ve ekledi:
"Eğer öyle ise "enflasyon görünümündeki bozulma geçici" denilirken bilinçli şekilde yalan mı söylenmiş?"