İsrail saldırdı ticaretin rotası değişti navlun fiyatları salgın dönemine döndü

Yemen’li Husiler İsraille bağlantılı olan gemilerin geçişlerine izin vermeyeceklerini belirterek Süveyş hattındaki uluslararası ticaret gemilerini hedef alıyor. Dünya ticaretinin rotası Ümit Burnu rotası ile uzuyor ve maliyetler daha da artıyor. Navlun fiyatları Covit dönemindeki aşırı rakamlara geri dönmeye başladı.

Yemen’deki Husiler İsrail'in Filistin'deki katliamlarına tepki olarak 31 Ekim 2023'ten beri İsrailli şirketlere bağlı olduğunu belirttikleri, ticari gemilere el koymaya, bazılarına da dronlar ve füzelerle saldırılar düzenlemeye başladı.

Küresel ticaretin yüzde 12'si

Kızıldeniz- Süveyş hattı, petrol ve sıvılaştırılmış doğalgaz sevkiyatının yanı sıra tüketim malları için de dünyanın en önemli güzergahlarından birisi olarak ulaslarası ticarette kullanılıyor. Küresel ticaretin yaklaşık yüzde 12'si Akdeniz'i Kızıldeniz'e bağlayarak Avrupa ile Asya arasındaki en kısa rotayı sunan Süveyş Kanalı üzerinden yapılıyor.

Ümit Burnu hem uzun hem maliyetli

Husileriin Ekim ayı sonundan itibaren yaptıkları saldırılar sonrası küresel ticarette ciddi sıkıntılar yaşanmaya başladı. Dünyanın önde gelen küresel nakliye firmaları rotalarını yeniden çizmek zorunda kaldı. Kızıldeniz’in alternatifi Ümit Burnu, bu da yaklaşık 10 gün ve 6 bin 500 kilometrelik ekstra yola ve maliyete sebep oluyor. Şu anda ticari gemilerin yüzde 20'sinin bu uzun rotayı kullandığı belirtiliyor.

Lojistik şirketleri bölgeden kaçıyor

Şimdiye kadar Kızıldeniz seferlerini durduran şirketler; BP, CMA CGM, EQUINOR, EURONAV, Evergreen, Frontline, HAPAG-LLOYD, HMM, MAERSK, MSC, OOCL ve Yang Ming Marine Transport oldu. Çoğu uluslararası taşımacılık şirketlerinden oluşan bu gruba yenilerinin eklenebileceği belirtiliyor. Nitekim bugün Husiler, Kızıldeniz'de İsrail limanlarına doğru yol alan ABD'ye ait bir ticari gemiyi vurduklarını duyurdu. Türkiye’den Orta Doğu’ya ticaretin önemli noktalarından olan Cidde Limanı’na da mal gönderilmesi aksıyor.

ABD'den Husilere operasyon

ABD, ABD, küresel deniz ticareti güvenliğinin tehlikeye girdiği gerekçesiyle 'Refah Muhafızı Operasyonu' adında çok uluslu deniz görev gücü oluşturulduğunu açıklamıştı ayrıca Japonya da Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi'ne Husilerin Kızıldeniz'deki saldırılarının acilen sonlandırılmasının talep iletmiş sunulan talep kabul edilmişti. ABD öncülüğündeki koalisyon Husilere karadan ve denizden operasyonlar düzenlemeye devam ediyor.