Doğalgaza zam mı geliyor?

Artık doğalgazı Orta Asya ülkelerine Rusya pazarlayacak. Bunun iki anlamı var. İkisi de Türkiye için zararlı...

Ruslar, Orta Asya ülkeleri ile anlaştı. Anlaşmanın iki olası sonucu var: Birincisi doğalgaz fiyatları artabilir, ikincisi NABUCCO projesi sıkıntıya girecek.

GAZI RUSYA PAZARLAYACAK

Rusya, uzun süredir uğraştığı "dünyanın doğalgaz tekeli" olma yolunda çok önemli bir adım attı. Rus gaz şirketi Gazprom, dünyanın en zengin doğalgaz kaynaklarına sahip Orta Asya ülkeleri ile anlaşma imzaladı. Anlaşma uyarınca, Kazakistan, Türkmenistan ve Özbekistan'ın doğalgazının çok büyük bölümü, Rusya tarafından dünyaya pazarlanacak.

FİYATLAR AVRUPA FİYATLARI ÜZERİNDEN

Gazprom'un, Kazmunaigaz (kazakistan gaz şirketi), Uzbekneftegaz (Özbekistan gaz ve petrol şirketi), Turmengaz (Türkmenistan'ın gaz şirketi) ile imzaladığı anlaşma, bu ülkelerin doğalgazlarının 2009 başından itibaren Rusya'ya "Avrupa fiyatları üzerinden verilmesini" öngörüyor.

BUNUN ANLAMI ŞU;

Rus Gazprom şirketi bugüne kadar Orta Asya ülkelerinden doğalgazı ucuza alıyor, bunu Avrupa'ya kendi karını ve transit ücretini koyarak satıyordu. Rusya'nın karına ve transit ücretine rağmen Avrupa'ya ulaşan doğalgaz fiyatı bin metrekübe yaklaşık 330 Dolar oluyordu.

FİYAT ARTACAK

Ancak, yeni anlaşma ile, Orta Asya ülkelerinin Rusya'ya sattıkları doğalgaz fiyatı arttığından, Avrupa'daki (ve tabii Türkiye'deki) tüketiciye doğalgazın ulaşma fiyatı da artacak. Uzmanlar, henüz Ruslar ile Orta Asya ülkeleri arasındaki "detay pazarlıkların" sürdüğünü, Avrupa'ya ulaşacak doğalgazın 2009 yılından itibaren bin metrekübünün en az 380 dolara ulaşacağını, hatta 400 doları aşabileceğini kaydediyorlar.

Yine uzmanlara göre, petrol fiyatlarındaki artış sürerse, bu mutlaka doğalgaza da yansıyacak ve 2009 yılında, Rus-Orta Asya anlaşmasından kaynaklanan artış beklenen bu 400 dolardan daha fazla bile olabilecek.

NABUCCO PROJESİ ZORA GİRDİ

Rusya'nın Orta Asya ülkeleri yaptığı gaz anlaşmasının Türkiye'ye, artacak doğalgaz fiyatından başka bir zararı daha olması bekleniyor;

Uzmanlara göre, bu ülkeyle Türkiye'nin büyük önem verdiği, Orta Asya doğalgazını Türk sınırları üzerinden Avrupa'ya taşıyacak olan Nabucco projesinin geleceği tehlikeye girmiş durumda.

Çünkü Rusya, daha şimdiden Orta Asya ülkelerinin gazlarını, Avrupa fiyatlarından satın almayı kabul etmiş durumda. Bu yüzden, Kazakistan, Özbekistan ya da Türkmenistan'ın, Avrupa'ya pahalı gaz satabilmek için yeni bir doğalgaz hattına gerek duymayacakları ortada. Aynı fiyattan, gazlarını halen Rusya'daki mevcut hat üzerinden satmaları kaçınılmaz. Bu durumda da, Nabucco hattının inşası, bir anlamda "gereksiz yatırım" haline dönüşecek.

Nitekim, Rus Novosti ajansına konuşan Rusya Dışişleri Bakan Yardımcısı Andrei Denisov da "Hazar kıyılarını dolaşan bir boru hattı, Hazar geçişli bir doğalgaz boru hattı kurup, bunu Nabucco'ya bağlamaktan ekonomik olarak çok daha uygun hale geldi" diye konuştu.

Rusya, Orta Asya doğalgazının kendi üzerinden Avrupa'ya indirilmesini sağlamak ve Nabucco'yu "ekonomik olarak yapılamaz" hale getirmek için, Bulgaristan ve Sırbistan'la da, Karadeniz'e ulaşan doğalgazın, bu ülkeler üzerinden Avrupa'ya ulaştırılması için anlaşmalar imzalamıştı.

Maliyeti 6 milyar dolar olması beklenen Nabucco projesi, Rusya'nın "doğalgaz monopolü" olmasını engellemek amacıyla, ABD tarafından da destekleniyor. Nabucco projesi, Orta Asya doğalgaz rezervlerinin Azerbaycan-Türkiye-Bulgaristan-Romanya ve Macaristan üzerinden Avusturya'ya kadar ulaştırılmasını amaçlıyordu. Nabucco'nun inşasına da 2010 yılında başlanması planlanıyordu.