TAEK söylentilere sert çıktı

Atatürk Havalimanı yaşanan yangının ardından çıkan radyasyon söylentileri TAEK'i çileden çıkardı.

Atatürk Havalimanı C Terminali Kargo Bölümü'nde yaşanan yangının ardından olası radyasyon sızıntısı en önemli endişe kaynağıydı. Korkulan olmadı; inceleme yapan Türkiye Atom Enerjisi Kurumu (TAEK), tehlike bulunmadığını açıkladı. Ancak günlerdir internette dolanan mail zincirleri ve Sabah gazetesinin dünkü 'Mini Çernobil' manşeti, 'radyoaktif facia' paniğine neden oldu. Radikal'e konuşan TAEK Başkanı Okay Çakıroğlu'nun verdiği bilgiler, paniğin gereksiz olduğunu bir kez daha ortaya koydu: "Bütün nükleer tıp malzemeleri yansa bile çevre ve insan sağlığına etkisi olmayacaktı." Çakıroğlu, şunları söyledi:

TAEK'in çalışmaları sonucunda radyasyon sızıntısı tespit edildi mi? Radyasyon tehlikesi var mı?
Radyoaktif sızıntı yönündeki haberler gerçeği yansıtmıyor. Çernobil gibi bir radyasyon tehlikesi söz konusu değil. Ekipler önceki akşam 19.30'a kadar aralıksız ölçüm yaptı. Çevreye ve insanımıza tehdit olabilecek, tehlike yaratacak hiçbir ölçüm sonucu almadık. Sadece ölçüm yapmıyoruz, havadan, sudan, topraktan numune alıyoruz. Her şeye bakıyoruz. İnsanlarımıza zararlı olacak hiçbir şey yok.

Yanan bölümde radyoaktif hangi maddeler, ne miktarda vardı?
Kargo bölümünde iki adet her biri 5 Ci aktiviteli İyot-131 kaynağı, iki adet her biri 100 Ci aktiviteli İridyum-192 kaynağı içeren gamagrafi cihazı, içerisinde 17 adet İridyum-192 ile bir adet Selenyum-75 bulunan toplam 53 Ci aktiviteli bir paket ve aktivitesi 0,29 Ci olan bir adet İridyum-192 kaynağı içeren gamagrafi cihazı tespit edildi.

Bu maddeler yangında zarar gördü mü? Özel çelik zırhlarda muhafaza ediliyorlar mıydı?
Kargoların iyi muhafaza edilip edilmediği konusunda değerlendirme yapmak zor. Çünkü depolar çok zarar görmüştü. Ancak bunların muhafazası var. Radyoaktif kaynaklar özel konteynerdeydi. 25 Mayıs günü bu konteynere ulaşıldı ve iki adet İyot-131 kaynağı zırhının hasar gördüğü, diğer radyoaktif kaynakların ise zırhlarının sağlam olduğu belirlendi. İyot-131 radyoaktif kaynağı civarında radyasyon tespit edildi.

'Bulaşma ihtimali artık yok'
Zarar tespitinin ardından hangi önlemler alındı? Zarar gören iki adet İyot-131 kaynağının çevre ve insana etkisi nedir?
Konteyner ve çevresinde 50 metre çaplı alan, girişi engellemek üzere güvenlik şeridiyle çevrildi. Mahalde bulunan zırhı hasar görmüş iki adet İyot-131 radyoaktif kaynağı yerinden alınırken radyoaktif bulaşma oluşabileceği değerlendirilerek 25 Mayıs 2006 gecesi üzerlerine beton döküldü. Bu yöntem yaygın olarak kullanılan bir yöntemdir. Beton radyasyona karşı zırhlama yapıyor. Bu kutuları da enkaz kaldırma çalışmalarında zarar görmesin diye betonladık. Aslında onları da alabilirdik. Oradaki enkaz kaldırma gibi çalışmaların sürmesi nedeniyle almadık. Amaç orada çalışanları korumak. Daha sonra alınacak.

Bu kaynakların yarılanma ömrü sekiz gündür. Hasarsız oldukları tespit edilen diğer radyoaktif kaynaklar ise bulundukları yerlerden alınarak TAEK Çekmece Nükleer Araştırma ve Eğitim Merkezi'ne götürüldü.

Kaynağın hemen çevresinden ve tüm yangın mahallinden su numuneleri alındı ve analiz edildi. Betonlanmış kaynağın 2 metre çevresinde radyoaktivite tespit edildi, bölgenin diğer noktalarında radyoaktiviteye rastlanmadı. Tespit edilen bu aktivite önceki gün saat 17:30'da sabitlenerek bulaşma ihtimali ortadan kaldırıldı.

Kargo bölümündeki bu maddelerin tamamı zarar görse ve çevreye yayılsa etkisi ne olurdu?
Bunlar radyoterapi ve radyodiagnostik amacıyla kullanılan kimyasallar. Çok düşük bir miktardalar zaten. Çok kısa sürede tükenmelik maddeler. Bunların tümü yansaydı dahi çevreye ve insan sağlığına zarar vermeyecekti. Ancak bunlardan sızıntı olduğunda aynı odada biri olsa etkilenir, zarar görür. Uçaklar tehlikeli madde almazlar, bunların ne kadar güvenli olduğu uçakların almasından da belli.

Yangının başlamasının ardından TAEK nasıl görev yaptı?
TAEK Kriz Komitesi toplandı. TAEK'e bağlı Çekmece Nükleer Araştırma ve Eğitim Merkezi'ndeki acil durum müdahale ekipleri tam teçhizatlı olarak havalimanına sevk edildi. Yangın söndürme ve soğutma ekipleri, TAEK acil durum müdahale ekiplerinin radyasyon ölçümlerine göre yönlendirildi. Yangın gününün gecesi yangın mahallinden ve çevreden su örnekleri alınmış ve radyoaktivite analizleri yapılmıştır. Bulunan radyoaktivite değerlerinin uluslararası kabul edilen limitlerin altında olduğu görüldü. Biz bu durumlara hazırlıklıyız. 10 tane acil müdahale ekibimiz var. Bunlar çok iyi eğitilmiş insanlar ve sürekli tatbikatlar yapıyoruz.

'Kimse etkilenmedi'
Yangın söndürme çalışmalarına katılanların ya da çevrede yaşayanların radyasyona maruz kalmış olma olasılığı var mı?
Yangın söndürme ve soğutma çalışmalarına katılan görevliler ile havaalanı ve çevresinde yaşayanların sağlığına radyasyon sebebiyle zarar verecek herhangi bir durum oluşmadığı tespit edildi. Bütün bölgenin ölçümlerle taranması tamamlanmıştır.

Radikal