Discovery hazır NASA dikkatli

Discovery mekiği yarın uzaya fırlatılacak. NASA hiçbir sorunla karşılaşmamak için kılı kırk yarıyor.

Mürettebatın hayatını korumaya kararlı olan Amerikan Havacılık ve Uzay Dairesi (NASA) yetkilileri, yarın fırlatılması öngörülen Discovery uzay mekiğini, en küçük bir izolasyon köpüğü kaybını bile tespit edebilmek için özel bir optik sistemle sürekli izleyecek.

NASA, yarın TSİ 22.49'da yapılacak fırlatma sırasında ayrıca çarpışma halinde ciddi bir risk olarak görülen büyük kuşların, özellikle akbabaların mekikten uzak tutulmasını sağlamak için şimdiye dek kullanmadığı bir sistemi de devreye sokacak.

Geçen yılki fırlatma işlemi sırasında bir kuş dış yakıt tankına çarpmış, ancak tanka zarar vermemişti. Columbia uzay mekiğinin 3,5 yıl önce atmosfere girerken parçalanmasına ve 7 kişilik mürettebatın kaybedilmesine yol açan faciadan sakınmak isteyen ve yakıt tankından izolasyon maddesi kopma riskini ortadan kaldırmak için yaklaşık 1,5 milyar dolarlık harcama yapan NASA, Discovery'yi bu kez yüzden fazla kamera ve radarla izleyecek. Ayrıca mekiğin kalkışının ilk dakikaları uçaklardan da yüksek çözünürlüklü kameralarla takip edilecek. Aynı amaçla, mekik ile iki roketi ve dev dış yakıt tankına da çok sayıda kamera monte edildi.

Uluslararası Uzay İstasyonu (UUİ) için 2 ton ağırlığında malzeme ikmali yapacak Discovery'nin gövdesi üzerinde ayrıca, UUİ ile kenetlenmesinden önce ve sonra da sıkı denetim yapılacak ve UUİ'nin astronotları mekiğin karnındaki termal kalkanın fotoğraflarını çekecek. Termal kalkanda hasar tespit edilmesi durumunda NASA, hasar küçükse yörüngede onarılmasını planlıyor. Eğer hasar büyükse UUİ'ye sığınarak azami 80 gün kalabilecek 7 astronotu Dünya'ya getirmek için bir başka mekik veya Rusların Soyuz füzesi hazırlanacak. NASA Başkanı Michael Griffin, böyle bir senaryonun büyük olasılıkla mekiklerin sonu anlamına geleceğini söylemişti. Henüz yarısı tamamlanan UUİ için elzem olan ve 2010'da emekliye ayrılmaları öngörülen uzay mekikleri ve NASA için yarın yapılacak uçuş büyük bir sınav olarak görülüyor. Amerikan Havacılık ve Uzay Dairesi (NASA), Discovery uzay mekiğini cumartesi fırlatmak için geri sayım işlemini önceki gün başlatmıştı.

Uluslararası Uzay İstasyonuna (UUİ) malzeme ikmali için yarın TSİ 22.49'da uzaya gönderilecek Discovery uzay mekiğinin fırlatılması için hazırlıklar öngörüldüğü gibi devam ederken, hava koşullarından ötürü fırlatma planlarında değişiklik olabileceği belirtiliyor. Fırlatmadan 3 gün sonra UUİ ile kenetlenmesi beklenen Discovery, ayrıca İtalyan uzay kurumu ESA tarafından üretilen basınçlı lojistik modülü Leonardo'da bulunan iki tonluk gıda ve ihtiyaç malzemesini UUİ'ye ulaştıracak. Leonardo'da UUİ için ayrıca biyolojik örnekler ve sonuçların sıfırın altında 80 derecede uzun süreli saklanmasını sağlayacak ilk laboratuvar soğutucusu ile bitkileri biyolojik inceleme modülü EMCS'nin yanı sıra bir oksijen üretim sistemi de bulunuyor. Discovery mürettebatının 6,5'ar saatlik iki uzay yürüyüşü yapması da öngörülürken, NASA, mekiğin dünyaya dönüşünün bir gün uzatılması halinde bir üçüncü uzay yürüyüşü de planlıyor. Fırlatma öncesi aralarında başmühendisin de bulunduğu bazı NASA yetkililerinin, dış yakıt tankı tecrit maddesi köpük katmanından parça kopması sorununun giderilmesi için bir yıldır sürdürülen çalışmaların yeterli olmadığı endişelerini taşımayı sürdürdükleri belirtiliyor. 7 astronotun hayatını kaybettiği 3,5 yıl önceki Columbia kazasından sonraki ikinci uzay uçuşunun, NASA tarafından verilen resmi rakamlara göre, yüzde 1 ölüm riski taşıdığı belirtilmişti. NASA yöneticileri ise mürettebatın hayatının riske atılmadığını savunarak, daha fazla köpük kopsa ve önemli bir sorun ortaya çıksa bile mekik ekibinin, hasarlı bir araçla dünyaya inmek yerine, Uluslararası Uzay İstasyonunda kalabileceğini düşünüyor. NASA Başkanı Michael Griffin de mekiği 1 temmuzda uzaya göndermeye karar verdiklerini yineleyerek, 1 Şubat 2003'te Dünya'ya dönüşü sırasında atmosferde parçalanan Columbia mekiği ile aynı durumda olmadıklarını söylemişti. NASA, 3 yıl önce Columbia mekiğinin atmosfere girerken parçalanması ve 7 astronotun ölmesi üzerine mekik seferlerini askıya almasının ardından, geçen temmuzda ilk kez Discovery'yi uzaya göndermişti.

COLUMBİA NEDEN DÜŞMÜŞTÜ?
NASA uzmanları, 1 Şubat 2003'te 7 astronotunu yitiren Columbia mekiğinin Yer'e dönüşte Texas semalarında 63 bin metre irtifada üçe bölünerek paramparça oluşunun nedeni olarak şunu saptamıştı: Columbia'nın fırlatılışında dış yakıt tankı tecrit maddesi köpük katmanından el çantası büyüklüğünde bir parça koparak, atmosfer sürtünmesinin 2 bin derecelik sıcaklığını engelleyen esnek seramik karolarını parçaladı. Seramik zırhı deliği, Yer'e dönüşte atmosfer sürtünmesinin korkunç sıcaklığından ansızın büyüdü ve mekiği parçaladı.

Bu yüzden, Disvovery'nin güvenle Yer'e inişi, büyük dikkat isteyen sorun olarak algılandı. Nitekim Discovery'nin geçen temmuzdaki son fırlatılışında da dış yakıt tankı tecrit maddesinden bir parça kopmuş, fakat şans eseri mekik gövdesine zarar vermemişti. Şimdiye dek uzaya 717 kez insanlı uçuş düzenlendi ve bu misyonlarda meydana gelen kazalarda 4'ü Sovyet kozmonotu, 18 uzay adamı hayatını kaybetti. Challenger ve Columbia mekiklerinde 7'şer astronot öldü. Ayrıca Apollo 1'in 1967'deki yer testlerinde de 3 astronot hayatını kaybetti.