Mobbing Konusuna Anayasa Mahkemesi Ayarı

Mobbing konusu malum ülkemizde iş yaşamının gündemlerinden...

Mobbing yani işçinin psikolojik olarak yıpratılması…

Psikolojik taciz…

Psikolojisini bozmak için işçiyle planlı ve düzenli olarak uğraşmak!

İşçiye takmak!

Mobbing Türk İş Hukuku’na göre yasak!

Türk Borçlar Kanunu’nun işverenin işçiyi koruma borcunu düzenleyen ve işverene işçiyi gözetme borcu getiren 417 nci maddesinde “İşçinin kişiliğinin Korunması” başlığı altında düzenlenmiş durumda psikolojik taciz…

Buna göre işveren, hizmet ilişkisinde işçinin kişiliğini korumak ve saygı göstermek ve işyerinde dürüstlük ilkelerine uygun bir düzeni sağlamakla, özellikle işçilerin psikolojik ve cinsel tacize uğramamaları ve bu tür tacizlere uğramış olanların daha fazla zarar görmemeleri için gerekli önlemleri almakla yükümlü tutulmuş bulunuyor.

Yani işçinin psikolojik olarak yıpratılması yasak, işçinin ruh sağlığını korumak da işverenin görevi!

***

Peki neler mobbing sayılıyor bizim uygulamamızda?

Özellikle şu haller mobbing sayılmakta:

-                      İşçinin işten ayrılmak için sürekli taciz edilmesi

-                      İşçinin yasa, sözleşme veya iş uygulamaları gereği hakkı olan taleplerinin yerine getirilmemesi, görmezden gelinmesi

-                      İşçinin yalnızlaştırılması, dışlanması (odasının ayrılması, yemekhanede yalnız oturtulması, sosyal faaliyetlere alınmaması vb)

-                      İşçinin iş-yaşam dengesini bozacak şekilde kasti olarak vardiya saatlerinin ve çalışma yerinin değiştirilmesi

-                      Diğer çalışanlara göre ayrımcılık yapılması

-                      İşçinin görev tanımı dışında iş verilerek işten ayrılmaya zorlanması

-                      İşçiye kaba saba, saygısız, taciz eder surette davranması

Tabi burada saymadıklarımızdan da işçinin psikolojisini bozan planlı ve kasti hareketler mobbing kapsamında…

Bunlar en çok bilinenler…

***

Mobbing davaları gitgide artıyor…

İşçiler çok bilinçlendi, hiçbir konuda itiraz edemez ise mobbing iddiasında bulunarak dava açabiliyor.

Keza, işverenlerin de mobbing sayılan veya sayılmayan hallerle ilgili belirsizlikten dolayı büyük bir şikâyeti var…

Mobbinge uğrayan işçiler maddi ve “manevi tazminat” istiyorlar…

Ayrıca “ayrımcılık” yapıldığı ispatlanırsa İş Kanunu’na göre “ayrımcılık tazminatı” da alabiliyorlar…

Tabi mobbing haklı nedenle fesih gerekçesi de olabildiğinden işçiler ödenmemiş kıdem tazminatı, ihbar tazminatı gibi haklarını da kazanabiliyor mobbing davalarında…

***

Ancak mobbing, yani diğer adıyla "işyerinde psikolojik yıldırma" davalarında en önemli sorun İSPAT SORUNU.

Zira psikolojik taciz iz bırakmıyor, delil bırakmıyor, ispatlaması çok zor işçinin...

İşveren beni istifaya zorladı! Nasıl ispatlayacaksınız?

İşveren bana hep diğer çalışanlara göre ayrım yapıyor, ağır işler veriyor! Nasıl ispatlayacaksınız?

İşveren bana ayrımcılık yapıyor, psikolojimi bozacak şekilde beni eziyor! Nasıl ispatlayacaksınız?

İspatı çok zor…

Hani rüşvetin belgesi olmaz derler ya mobbing de öyle…

Böyle olunca da işçi haklı olsa bile davayı kaybediyor ispatlayamadığı için maruz kaldığı muameleyi ve zararı...

***

Mahkemeler de en çok mobbing var mı yok mu araştırmaya zaman harcıyor.

Tanık dinliyor, evrakları inceliyor, tarafları dinliyor...

E-maillerini inceliyor, tutanaklara bakıyor, işyerinin ses ve görüntü kayıtlarını inceliyor…

Uzun iş anlayacağınız...

Öyle olunca da mobbing davalarından doğru düzgün sonuç alınan pek az…

Kadük kalıyor yani mobbing yasağı!

Tespiti zor, kapsamının ne olduğu belli değil, mahkemelerde bir içtihat birliği yok…

***

Ama şimdi Anayasa Mahkemesi mobbing olan halin ispatına dair önemli bir içtihat geliştirdi.

11 Ekim 2022 tarihli (bugünkü) Resmi Gazete'de yayımlanan kararın özeti şu:

"Üniversitede, öğretim üyesinin istifaya zorlanması, iki yıl içinde 9 defa disiplin cezası verilmesi, cezaların itiraz üzerine YÖK veya mahkemece iptal edilmesi, bu süreçte psikolojik olarak yıpranması nedeniyle tedavi görmesi, psikolojiktaciz (mobing) iddiasının ciddi olduğunu gösterir ve yeterli delildir. Yeteri kadar araştırılmadan davanın reddedilmesi hak ihlalidir."

***

Son karar ne anlama geliyor?

Psikolojik tedavi görmüş olmak mobbinge önemli bir karine sayıldı, ispat aracı sayıldı son karar ile…

Yani son karar ile PSİKOLOJİK TEDAVİ GÖRMÜŞ OLMAK (haksız cezalandırma belgesi gibi destekleyici deliller de varsa) MOBBİNG'E DELİL haline geldi!

Türkçeleştirelim: Eğer işvereniniz size psikolojik taciz uyguluyorsa dava açmadan önce yapmanız gereken bir kamu veya özel sağlık kuruluşuna başvurup psikolojik tedavi görmek…

Bu tedavi belgeleri, vizite belgeleri, hekim raporları artık mahkemede mobbing davasını kazanmanız için delil olacak…

Psikolojik tedavi gördüm iddiasında bulunursa işçi son Anayasa Mahkemesi kararı gereğince mahkeme artık mutlaka daha fazla inceleme yapmak zorunda olacak, işçinin talebini reddedemeyecek!

Böylece mobbing konusunda çok önemli bir Anayasal yargı içtihadı gelişti şimdi…

Önemli bir karar…

Yazarın tüm yazıları için:

https://www.internethaber.com/bunyamin-esen-1081z.htm