Deprem bölgesinde işçi çıkartmak artık yasak!
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın imzasıyla, "OHAL kapsamında çalışma ve sosyal güvenlik alanına ilişkin alınan tedbirlere dair kararname" Resmî Gazete'de yayımlandı.
Böylece Deprem bölgesi için "işten çıkarma yasağı" ve "kısa çalışma ödeneği" kararı alınmış bulunuyor.
Deprem “bölgesel kriz gerekçesiyle” kolaylaştırılmış kısa çalışma uygulaması kapsamına alındı.
Hangi il ve ilçelerde uygulanacağı konusunda ise depremden etkilenme durumuna Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı karar verecek.
***
Deprem bölgesi için yapılan ilk düzenleme “kısa çalışma ödeneği” kararı...
Aslında kısa çalışma sürekli olan bir uygulama ama öncelikle bir iş müfettişinin denetim yapması gerekiyor ki bir işyeri kısa çalışmaya geçebilsin.
Bu getirilen kolaylaştırılmış kısa çalışma…
Aynen Pandemi’de olduğu gibi.
Depremden etkilenen ve olağanüstü hal (OHAL) kapsamında bulunan kentlerdeki işverenler, işyerlerinin yıkık, acil yıkılacak, ağır ya da orta hasarlı olduğunu belgelemeleri durumunda, "uygunluk tespiti" beklenmeksizin kısa çalışma ödeneğinden yararlanabilecek.
Yani, kısa çalışmaya geçmek için bir iş müfettişinin işyerine gitmesine ve uygun görmesine gerek bulunmayacak.
Başka bir ifade ile aynen Pandemi’de olduğu gibi kolaylaştırılmış kısa çalışma getirilmiş oldu.
Tabi şunu da belirtmek gerekir yok burada doğru bilgi vermek işverenin yükümlülüğü. Yoksa işverenin hatalı bilgi ve belge vermesi nedeniyle yapılan fazla ödemeler yasal faiziyle birlikte geri alınacak.
***
Bir başka önemli düzenleme ise Pandemi döneminde gördüğümüz “fesih yasağı”nın getirilmiş olması.
Ahlak ve iyi niyet kurallarına uymayan haller ile "işyerinin kapanması" gibi sebepler dışında işten çıkarma yasaklandı.
OHAL bölgesindeki illerde her türlü iş veya hizmet sözleşmesi kapsamda.
Kararnameyle OHAL bölgelerinde, pandemi döneminde olduğu gibi İş Kanunu'ndaki, "ahlak ve iyi niyet kurallarına uymamak", "işyerinin kapanması" gibi sebepler dışında işten çıkarma mümkün olmayacak.
Belirli süreli iş sözleşmelerinde sürenin sona ermesi de bundan hariç.
Ayrıca kamu ihalelerinin bitmesi halinde de iş akitlerinin sona erdirilebilmesi mümkün.
Burada amaçlanan husus istihdamın korunması…
Bu yasağa uymayanlar işçi başına 10 bin 8 Lira idari para cezası uygulanacak.
Ancak işverenin çalışılmayan dönem için “ücret ödeme zorunluluğu” olmadığının altını çizelim. Bu şekilde ücret alamayan işçiler kısa çalışma ödeneği alabilecek.
***
Fesih yasağı getirildiği için işten çıkartılamayan ve kısa çalışma ödeneği alamayacak kişilere de “nakdi ücret desteği” getirildi.
Keza depremin olduğu 6 Şubattan günümüze kadar deprem bölgesi illerinde işten çıkartılmış olan işçiler de bu desteği alabilecek.
Buna göre kısa çalışma veya işsizlik ödeneğinden yararlanmayan ve işsiz kalanlar için OHAL süresini aşmamak kaydıyla İşsizlik Sigortası Fonu'ndan günlük 133,44 TL destek ödemesi yapılacak.
İşyerinin kapanması veya kapatılması halinde işsiz kalanlar da bu haktan yararlanabilecek.
Ancak emekli maaşı alanlar nakdi ücret desteği alamayacak.
Nakdi ücret desteği OHAL süresini geçmemek üzere (halen üç ay) ve işsiz kaldıkları süre için yapılacak, iş bulurlarsa kesilecek.
Bu kişilerin Genel Sağlık Sigortası kapsamında primlerini de İŞKUR ödeyecek.
***
Deprem kapsamında alınan bir tedbir de toplu iş sözleşmesine tabi işyerlerine ilişkin.
Deprem bölgesindeki işyerlerinde Sendika Kanunu kapsamındaki yetki tespiti, toplu sözleşmelerin yapılması, uyuşmazlıkların çözümü, grev ve lokavt süreleri de OHAL süresi boyunca uzatıldı.
Buna göre işyerlerindeki toplu sözleşmeler OHAL süresinde kendiliğinden uzamış sayılacak. Keza bu dönemde grev ve lokavt yapılması mümkün olmayacak.
Yazarın tüm yazıları için: