İşverenler Dikkat, Milyonlarca Ceza Ödersiniz!
İş kazası olunca SGK şöyle diyor: Ey işveren, senin iş sağlığı ve güvenliğini ihmal etmen ve yasal zorunluluklarını yerine getirmemen nedeniyle ben şimdi bu işçinin geride kalanlarına ömür boyu maaş ödeyeceğim. Kamuyu zarara uğrattın. Dolayısıyla bu ödeyeceğim maaşların peşin sermaye değerini bana hemen öde! Yani ölen işçinin ömür boyu alacağı maaşı SGK işverenden alıyor! Yani işverenler için iş sağlığını ihmal etmek çok pahalıya patlıyor!
İş kazaları ülkemizin belası.
Her yıl yarım milyona yakın iş kazası oluyor ülkemizde.
Bunlar sadece resmi istatistiklere yansıyanlar…
Ülke genelinde iş kazaları sonucu her altı saatte bir işçi ölüyor.
Her üç saatte bir işçi sakat kalıyor, kalıcı olarak engelli oluyor.
Hani Soma İş Kazası olunca hepimiz aylarca konuşmuştuk ya televizyonlarda, bu bir facia demiştik…
Her yıl dört tane Soma İş Kazası yaşıyoruz.
Abartmıyorum, her yıl dört Soma Faciası!
Hepimiz kanıksamışız ama iş yaşamında bir facialar zinciri var…
Ama hanginiz haberlerde duyuyorsunuz bunu?
2012 yılında çıkarttığımız İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu sonrası kazalar katlanarak arttı!
Şuan OECD ülkeleri arasında en fazla iş kazası yaşayanlardan biriyiz.
Eğriye eğri doğruya doğru…
Durum fena…
***
Oysa iş sağlığı ve güvenliği demek işçilerin sağlığı demek…
Emek kesiminin moral ve motivasyonu demek…
İşin ve üretimin kesintisiz sürmesi demek…
Ürün kalitesi demek...
Sürdürülebilir iş ve çalışma yaşamı demek…
İhracatta kaliteli mal demek…
Milli gelirin artması demek…
Her yıl 200 milyar Lira milli gelire katkı demek.
Ama hepsinden öte ve önce, can demek!
İşçilerin sağlığı ve yaşamı demek…
İstatistiklerde ölen her bir işçi ocağına ateş düşen bir aile demek…
Ama ne yazık ki iş sağlığı ve güvenliğinde ülkemiz facia durumda.
***
İş kazaları aynı zamanda iş güvenliğini ihmal eden işverene çok çok büyük maliyet demek!
İş kazası sonucu işverenlerin ne kadar bir maliyete katlanmak zorunda kalacaklarının hesabında aşağıdaki tablo çok önemli.
Zira bu tablo PEŞİN SERMAYE DEĞERİ KATSAYISI tablosu.
İş Kazası ve Meslek Hastalığı Sigortası Bakımından İşverenin, Üçüncü Kişilerin ve Sigortalıların Sorumluluğu ile Peşin Sermaye Değerlerinin Hesaplanmasıyla İlgili İşlemler Hakkında Tebliğ ile belirlenmiş bu tablo.
SGK bu tabloyu işverenin iş kazası sonucu ödemek zorunda kalacağı tutarı hesaplamakta kullanıyor.
Önce SGK müfettişi/denetmeni iş kazasını inceleyip rapor yazıyor.
Sonra da SGK bu parayı işverenden istiyor.
Yani SGK zararının peşin sermaye değerini…
***
Ne demek peşin sermaye değeri? Anlatalım:
Peşin sermaye değeri, sigortalı veya hak sahibinin gelir başlangıç tarihindeki aylık gelirinin 12 katının yaş karşılığı olarak peşin sermaye değeri tablolarındaki değerle çarpımı sonucu bulunan rakamın 100’e bölünmesi suretiyle hesaplanıyor.
Örneğin asgari ücretle çalışmaya başlayan 18 yaşındaki bir erkek işçinin işverenin iş güvenliği ihmal etmesi sonucu işe girdiği ilk gün iş kazası geçirip vefat ettiğini düşünelim.
Bu işçinin geride kalan dul eşine en alt seviyeden hesaplanacak olursa bugün en az 4 bin 529 Lira 70 Kuruş ölüm geliri bağlanacak (Günlük kazanç (GK) x 30 x %70 formülüyle). (6471 Brüt Asgari Ücret x %70).
SGK şöyle diyor: Ey işveren, senin iş sağlığı ve güvenliğini ihmal etmen ve yasal zorunluluklarını yerine getirmemen nedeniyle ben şimdi bu işçinin geride kalanlarına ömür boyu maaş ödeyeceğim.
Kamuyu zarara uğrattın. Dolayısıyla bu ödeyeceğim maaşların peşin sermaye değerini bana hemen öde!
Yani ölen işçinin ömür boyu alacağı maaşı SGK işverenden alıyor!
Yani işverenler için iş sağlığını ihmal etmek çok pahalıya patlıyor!
***
Burada işçinin yaşı ve cinsiyeti çok önemli. Zira işçi ne kadar genç ölmüşse SGK geride kalanlarına o kadar uzun maaş ödeyecek demek…
Verdiğimiz örnekten gidecek olursak hesaplamayı da şöyle yapıyor SGK:
4529 x 12 x Katsayı x 1/100 = 1 milyon 27 bin 57 TL
Yani SGK işverenden yukarıda izah ettiğimiz 18 yaşındaki işçinin ölümüne neden olan ihmali nedeniyle işverenden 1 Milyon Liranın üzerinde rücuen tazminat isteyecek.
SGK’ca, Kanun gereğince yapılan veya ileride yapılması gereken diğer ödemeler de eklenecek!
Buna işleyecek faiz dahil değil!
Buna işçi için yapılan tedavi giderleri, sair giderler dahil değil!
Buna işçinin ailesinin maddi ve manevi tazminat talepleri, destekten yoksun kalma tazminatları dahil değil!
Daha birçok görünmez gider dahil değil!
İşverenin marka imajına gelen zarar dahil değil!
Kat be kat daha birçok masraf dahil değil!
***
Yani bir iş kazası sonucu işverenin milyonlarca lira ödemesi işten bile değil…
İş sağlığı ve güvenliği bu kadar önemli!
Demek istediğim şu:
İşçilerin ölmemesi, engelli olmaması, güvenli ve sağlıklı bir yaşam sürmesi insani bir yükümlülük…
Ama bundan öte iş kazaları işverenlere çok yüksek maliyetli…
Akıllı bir işveren böyle bir büyük riski de almaz.
Vicdanen değil cüzdanen düşünen işveren de iş sağlığını önemli görmeli!
İş kazası belalı bir iş…
Tüm işverenleri uyarmış olalım!
Kendinizi de işçinizi de riske atmayın!
İş sağlığı ve güvenliğine çok önem verin.
Yazarın tüm yazıları için: