İş yerinde duygusal taciz

Mobbing'le başa çıkma yöntemleri

Psikolojik saldırı anlamına gelen Mobbing, sistematik baskı yoluyla bir kişinin dayanma gücünü yok etmek için kullanılan bir yöntem. Dr.Şaban Çobanoğlu, “Mobbing: İşyerinde Duygusal Saldırı ve Mücadele Yöntemleri” isimli kitabıyla, en çok okumuş, yazmış kitleyi hedef alan bu yöntemi deşifre ediyor ve mücadele taktikleri veriyor.

Mobbing, duygusal bir saldırı türü. Hedefi ise sistematik baskı yoluyla bir işyerindeki bazı kişilerin performansını ve dayanma gücünü yok etmek ve onları işten ayrılmaya zorlamak. Genellikle üst yönetimdekiler tarafından çalışanlara uygulanan bir tür duygusal saldırı olan “mobbing”, gelişmiş ülkelerde cinsel tacizin de önüne geçen bir saldırı şekli. Mobbingle ilgili yapılan araştırmalar, bu saldırının genelde üst düzey yönetim kadrosu tarafından uygulandığını ortaya koyuyor.

Araştırmalar, 'mobbing' mağdurlarının çoğunun ise 30'lu yaşlarda, iyi eğitimli hatta yüksek lisans, doktora gibi derecelerinin olduğunu gösteriyor. Parlak kariyeri olan bu kişiler, birlikte çalıştıkları eski tarz ya da başarısız yöneticiler için bir tehdit oluşturuyor, bu nedenle saf dışı bırakılmaya çalışılıyorlar.

KİŞİLER ARASI PSİKOLOJİK SAVAŞ
Kültür Üniversitesi Öğretim Görevlisi Dr. Şaban Çobanoğlu, işletmelerde bazen açık, bazen kapalı olmak üzere pek çok çatışma yaşandığını, bu çatışmaların personel üzerinde stres oluşturduğunu hatırlatıyor. Çobanoğlu, aşırı baskının insan bünyesinde çeşitli sorunlara neden olduğunu dile getiriyor. Çobanoğlu, özellikle gelişmiş ülkelerde çok yaygınlaşan, bir çatışma ve ruhsal taciz türü olan mobbingin, bir çeşit psikolojik terör olarak adlandırabileceğini söylüyor.

Mobbingin örgütler bünyesinde bulaşıcı bir hastalık gibi olduğuna dikkat çeken Çobanoğlu, “Tedbir alınmazsa örgütün tüm organlarına yayılabilir. Motivasyon yok olur, çalışanlar ve yöneticiler arasında uyumsuzluk baş gösterir ve iş verimliliği düşer. Duygusal saldırıya uğrayan kişi, her sabah uyandığında işe gitmek istemez. İçinde bulunduğu çaresiz durum sonucunda zamanla işten ayrılma noktasına gelir.” diyor.


KURUMLAR DA TEDBİR ALMALI
Mobbing'e karşı kurumsal olarak alınabilecek tedbirler arasında insan merkezli ve etik değerler üzerine inşa edilmiş bir kurum kültüründen bahsedilebileceğini belirten Çobanoğlu, “Çalışanların iş tanımlarıyla birlikte yetki ve sorumlulukları net bir şekilde ortaya konulmalı. Sorumluluk ve yükleyici bir anlayıştan ziyade yetkilendirici bir yaklaşım benimsenmeli.” diyor.

İletişim, etik değerler ve duygusal saldırı gibi alanlarda eğitim ve bilinçlendirme çalışmalarının yapılması gerektiğine de vurgu yapan Çobanoğlu, şu önerilerde bulunuyor: “İş yerlerinde endüstriyel psikologların çalışması sağlanmalı. Açık kapı politikaları uygulanmalı, kişiler arası çatışmaları çözümleyebilecek düzeyde ve yetenekte yöneticilerin istihdamına önem verilmeli. Çalışanlar, ürünlerden ve hiyerarşiden önce gelmeli. Çalışanların mümkün olduğunca kararlara katılmaları sağlanmalıdır.”

Mobbing'le başa çıkma yöntemleri
Mobbing yani psikolojik tacizle başa çıkabilmenin temelini teslim olmamak oluşturuyor. Kurban kişilerin, sağlam bir bilinç geliştirmek zorunda olduğunu belirten Çobanoğlu, şunları söylüyor: “Kaybedilen özgüvenin yeniden kazanılabilmesi için öncelikle kişinin benlik bütünlüğünü ayakta tutan değerlerin keşfedilmesi gerekir.

İnsanın yaşadıklarını ve gerçek duygularını kendisinden gizlememesi, bunları dostlarla konuşarak veya yazarak paylaşması önerilir. Durum ne kadar zor olsa da, bir şekilde baş edebileceğinize inanmalısınız. Yeni hobi ve beceriler kazanmalısınız. İnançlarınızı kaybetmemelisiniz. Mobbing sendromunu yenme konusunda yakın çevrenin de yardımı alınmalıdır.