Güler özel sektöre kızdı

Enerji Bakanı Hilmi Güler elektrikte özel sektör temsilcilerini yaylım ateşine tuttu.

Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Hilmi Güler, EÜAŞ'ın aldığından yüzde 20 daha ucuza doğal gaz almalarına karşılık üretimde yüzde 2,5 payı olan otoprodüktörlerin, doğal gazı pahalı aldıkları gerekçesiyle ''öldük bittik, kriz var'' dediğini söyledi.

Güler ayrıca otoprodüktörlerin ucuza aldıkları doğal gazdan  üretilen elektriğin yarısını kendi ihtiyacı için kullandığını, diğer yarısının ise satıldığını ifade etti. 

Ankara Hilton Oteli'nde düzenlenen ''1. Türkiye Elektrik Piyasası Konferansı''na katılan Bakan Güler, doğal gazı pahalı aldıkları gerekçesiyle kar yapamadıklarını belirten, hatta bazıları kapatma kararı alan otoprodüktör gruplarına yanıt verdi. Üretimde yüzde 2,5 payı olan bir grubun, ''öldük bittik, kriz var'' dediğini vurgulayan Güler, ''Öldük bittik varsa, aynı gemideyiz.
Özel sektörün her kuruluşu için çırpınıyoruz. Zarar etmesinler diye
çırpınıyoruz'' dedi. Özel sektörün en üst yöneticilerinin dahi, otoprodüktörlerin EÜAŞ'den yüzde 20 daha ucuza doğal gaz aldığını bilmediğini ifade eden Güler, otoprodüktörlere sanayici oldukları için rekabet edebilsinler diye daha ucuza gaz verildiğini söyledi.

Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Hilmi Güler, Dengeleme ve Uzlaştırma Yönetmeliğinin (DUY), Cumhuriyet döneminin en önemli devrimlerinden bir tanesi olduğunu belirterek, ''DUY'u herkesin duyması lazım'' dedi.

DUY'un özel sektöre anlatılması amacıyla Ankara Hilton Oteli'nde düzenlenen ''1. Türkiye Elektrik Piyasası Konferansı''nda konuşan Bakan Güler, enerji sektörünün 80 milyar dolarlık büyük, dinamik ve çok değişken bir sektör olduğunu söyledi. Sektörde değişik çıkar gruplarının yumak oluşturduğunu anlatan Güler, bu nedenle bazen ilkelerden çok çıkarların hakim olduğunu ifade etti.

Bunun sadece yurtiçinde değil, tüm dünya ülkelerinde de böyle olduğunu kaydeden Enerji Bakanı, petrol fiyatlarındaki değişimler yakından takip edildiği zaman, bunun arkasında siyasi belirsizliklerin, çatışmaların, dostlukların...vs görüleceğini söyledi. Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığının ''yatırımcılık, işletmecilik ve servis'' olmak üzere 3 temel fonksiyonunun olduğuna işaret eden Güler, 1-2 santrali çalıştıran özel sektörün ne kadar sıkıntı çektiğini son günlerde sık sık dile getirdiğini, buna karşılık bakanlığın 109 tane hidrolik santral, 18 tane de termik santrali çalıştırdığını kaydetti. Bazen yatırımların aksayabileceğini, fakat servisin birkaç dakika bile aksamasının sorun yarattığını anlatan Bakan Güler, geçen yıl Ukrayna'dan gelen doğal gazda sıkıntı yaşandığı dönemde bir ara gaz basıncının sıfıra kadar düştüğünü, fakat bunu kimseye hissettirmeden çözdüklerini söyledi. Güler, ''Bazen sorumluluklarla çıkarların dengeli olması gerektiği ortamlarda çıkarlar öne çıkarsa bu sorunlara neden olabiliyor. Onun için bunları çok dengeli yürütmemiz gerekiyor'' diye konuştu.

''TÜRKİYE'NİN BİR ENERJİ POLİTİKASI VAR''

Bazen işi bilen bir kişinin bile ''Türkiye'nin bir enerji politikası yok'' gibi sözler söylediğini ifade eden Güler, ''Koskoca bir ülkenin nasıl enerji politikası olmaz. Türkiye'nin bir enerji politikası vardır. Her şeyden evvel yasalar var, bu yasalar da enerji politikalarının temelidir'' dedi. Bazı kesimlerin çok eski bilgilere dayanarak yanlış konuşmalar yaptığını ve halkı yanlış yönlendirdiğini kaydeden Güler, şöyle konuştu:

''Bazılarının saati ya çok yanlış çalışıyor, hatta bazılarınınki durmuş. Bu saatleri yeniden ayarlamak lazım. Ayarlayamayanlar kendi mahcubiyetlerinin yanı sıra halkı da yanlış yönlendiriyorlar. Sıkıntıya sebep oluyorlar. Enerjide saatler çalışıyor ve ilk defa kamu olarak biraz hızlı koşuyoruz. (Özel sektörün) Bize yetişmeleri lazım. Saatleri çalıştıracağız, varsa plakları DVD'ye çevireceğiz. Çünkü plaklarda bazen iğne takılır, plakların bundan sonraki yeri müzelerdir. Mutlaka yeni ses düzenlemelerine, yeni sistemlere ihtiyacımız vardır.

DUY bunlardan biridir. DUY'u herkesin duyması lazım. DUY cumhuriyet döneminin en önemli devrimlerinden bir tanesidir.'' Özel sektörün öncelikle ''Sektör liberal mi olacak, yoksa korumacı mı olacak'' sorusuna cevap vermesi gerektiğini kaydeden Güler, eğer liberal sektör isteniyorsa DUY'un önemsenmesi gerektiğini vurguladı. DUY'un 1,5-2 senedir sanal olarak uygulandığını, fakat bazı sektör temsilcilerinin ilk kez geçen hafta yapılan toplantıda bundan haberdar olduğunu anlatan Güler, ''Bazılarının koşu ayakkabısını giymediğini gördür'' dedi.

''YATIRIMLAR YİNE KAMUDAN BEKLENİYOR''

Enerji Bakanlığı'nın yeni yatırımlar yapmadığı şeklinde eleştirildiğini hatırlatan Güler, 2 gün sonra dünyanın en büyük barajları arasına girecek Ilısu Barajının temelinin atılacağını, Mavi Tünel projesinin tüm hızıyla sürdüğünü, Yusufeli Barajının projelendirilmesinin başlayacağını, BTC'nin ise daha yeni bittiğini söyledi. Enerji kesintilerine ve ardından otoprodüktörlerin doğal gazı yüksek almaları nedeniyle sıkıntı yaşadıkları eleştirilerine yönelik olarak, enerjinin çok geniş bir konu olduğunu, fakat yaklaşık 1 aydır 2 küçük konuya takılı kalındığını kaydeden Güler, ''Koskoca tabloda bir küçük nokta tartışılıyor'' dedi.

 Otoprodüktörler ve serbest elektrik üreticilerini eleştiren Güler, bazı kesimlerin uygun fiyattan doğal gaz aldıkları dönemlerde de hiç yatırım yapmadığını söyledi. Böyle bir durumda ''devlet enerji sektöründen çıksın'' demenin yanlış olduğunu belirten Bakan Güler, şöyle konuştu: ''Yatırım denilince yine bu kamudan bekleniyor, karar verelim. Kamu mu yapacak, özel sektör mü yapacak? Eğer liberalsek büyük oyuncu deniliyorsa devlet çıksın o zaman. İyi para kazanıldığı zaman bu olmadı. Yap-işlet, yap-işlet-devretlerden almak isteyen varsa doğal gazı o fiyattan verebiliriz. Var mı bir yetkili arkadaş buradan cevap verecek.

EÜAŞ'nın aldığı fiyattan yüzde 20 daha ucuza otoprodüktörlere, sanayiye veriyoruz. O zaman (hantal verimsiz çalışıyor) diye kamuyu nasıl eleştiriyoruz. Hesaplarımızı açalım size, gelin kontrol edelim. sorun verim ise o zaman verimsizleri çalıştırmayın size yakışmaz. Bu temel noktaları lütfen mühendisçe konuşalım.'' KİT'leri 2,3 katrilyon lira borçla devraldıklarını anlatan Güler, bu tarihten itibaren tüm enerji KİT'lerini kara geçirdiklerini, 3,6 katrilyon lira dış kredi ödemesi yapıldığını, 1,1 katrilyon lira kurumlar vergisi ödediklerini, üstelik yatırımlarını kendileri yaptıklarını ve Hazineye yük olmadıklarını vurguladı. Verimli çalışmalarının sonucunda 3-3,5 yıldır elektriğe zam yapmadıklarına vurgu yapan Güler, her eve 5 ekmek fayda sağladıklarını söyledi.

''ÖZEL SEKTÖR DAHA NE BEKLİYOR?''

Son 3 yıla bakıldığı zaman (hantal) denilen, verimsizlikle suçlanan kamunun özel sektörden daha fazla yatırım yaptığının görüldüğünü kaydeden Güler, ''Özel sektör (otoprodüktörler) daha ne bekliyor, düşük fiyattan doğal gaz alıyor, bundan ürettiği enerjinin yarısını kendi kullanıyor, yarısını da piyasada satıyor'' diye konuştu.

''(YERİMİZ DAR) FALAN DEMEYİN''

Özel sektörün zarar etmemesi için çırpındıklarını belirterek, geçen hafta özel sektör elektrik üreticileriyle yapılan toplantıya hatırlatan Güler, söz konusu toplantıda ''özel sektörün fayda sağlayabilmesi için DUY'un kullanılması, yan hizmet sözleşmesinin yapılması, EÜAŞ elindeki bazı küçük HES'lerin özel sektöre devri'' gibi uygulamaları getirme sözü verdiklerini söyledi. Güler, ''Biz bunlarla özel sektörün çok mutlu olacağını sandık ama salonda bir sessizlik oldu'' dedi. Serbestlikle ilgili her şeye açık olduklarını ve herkesin çalışmasını yaparak 1 Eylüle kadar getirmesi gerektiğini kaydeden Güler, ''Onun için şimdiden yerimiz dar falan demelim.

Getirin çalışlarını hayata geçirelim'' dedi. Hava kirliliğiyle mücadele nedeniyle doğal gazı Avrupa'dan ucuza tuttuklarını belirten Güler, şöyle devam etti: ''Doğal gaz fiyatlarından şikayetiniz varsa kömüre girin, suya girin, rüzgara girin, jeotermale girin. Sular boşa akıyor. Girin alın bunları verimli bir şekilde çalıştıralım. Korumacı olmayacağımıza göre bizden korumacılık beklemeyin, liberal piyasa...''

ÖTV VE KDV KONUSU

Elektrik üretimindeki ÖTV ve KDV'nin özel sektör tarafından istenmediğini hatırlatan Güler, bu konunun sadece Enerji Bakanlığı'nın işi olmadığını ve ilgili bakanlarla bu konunun görüşüldüğünü söyledi. Özel sektörün dogmatik bir yapıda olmadığını söyleyen Güler, ''Ekonominin gereği neyse onu yaparız'' dedi. Enerjide hiç kimsenin ''korumacı bir yapı'' beklememesi gerektiğine işaret eden Güler, sektörün liberal bir piyasa olduğunu vurguladı. Güler, gelişmiş ülkelerin zihniyet yapısına bakıldığı zaman ''hakkaniyet, dürüstlük ve tutar'' olduğunun görüleceğini sözlerine ekledi.