EYT Kıdem Tazminatı Ödemelerini Patlatır
EYT kanununun Aralık ayında Meclis’e gelmesi bekleniyor. Henüz kanunun nasıl çıkacağı tartışılıyor. Birkaç senaryo üzerinde çalışıyor bürokratlar. Görünen o ki, Ocak, Şubat gibi yasalaşması beklenen düzenleme ile ilk elde bir milyona yakın kişi hemen emekli olabilecek.
EYT kanununun Aralık ayında Meclis’e gelmesi bekleniyor.
Henüz kanunun nasıl çıkacağı tartışılıyor. Birkaç senaryo üzerinde çalışıyor bürokratlar.
Görünen o ki, Ocak, Şubat gibi yasalaşması beklenen düzenleme ile ilk elde bir milyona yakın kişi hemen emekli olabilecek.
Yasanın geniş tutulması ve 1999 ve öncesinde işe girişi olanlara yaş şartının hiç uygulanmaması halinde ise EYT yasasından 5 milyona yakın kişinin yararlanması mümkün.
Bu ise işyerlerinde çok geniş bir emeklilik dolayısıyla işten ayrılma furyasına neden olacak.
***
Kimse yazmıyor ama Türk basınında ilk kez ben yazayım:
Herkes EYT yasasının Devlet bütçesine maliyetini konuşadursun işverenler kara kara düşünüyor.
Zira EYT işverenlere de milyarlarca lira maliyet üretiyor.
Abartmıyorum yüz milyarlarca maliyet…
Nasıl mı?
1475 sayılı İş Kanunu’na göre emeklilik dolayısıyla işten ayrılanlar kıdem tazminatını hak ediyor.
Bir anda şirketlerde, fabrikalarda çalışan milyonlarca deneyimli çalışan emeklilik için ayrılış dilekçesi verecek.
Yani 2023 yılı büyük bir kıdem tazminatı ödeme yılı olacak…
***
Ocak ayında kıdem tazminatının tavanının 25 bine ulaşması beklentisi var.
Bu ise şu demek. Yirmi yıl kıdemi olan bir fabrika işçisi EYT yasasından yararlanmak için dilekçe verince 500 bin TL kıdem tazminatı alacak.
Hele 1 Temmuz’a bırakırsa emekliliği işçi, bu kez kıdem tazminatı tavanının 35 bine ulaşması olası.
Yani yirmi yıllık işçi EYT’li emekli olurken 700 bin TL alacak 1 Temmuz’da kıdem tazminatı olarak.
Bu önemli bir rakam.
Bankaların işçiye 25 bin TL bile kredi vermediği dönemde hele…
Şimdi işverenler kara kara düşünüyor…
Bu para nasıl ödenecek diye.
Kurumsal firmaların tamamı kıdem tazminatı karşılığı ayırmış olsa da küçük ve orta büyüklükteki işletmeler için ciddi bir beklenmeyen yük bu.
***
EYT yasasının şirketleri ilgilendiren bir diğer yanı da şu:
Birçok kişi emekli olup SGDP’li olarak çalışmaya devam edecek.
Emekli çalışanlardan 5 puanlık teşvik dahil hiçbir teşvik alınamıyor.
Yani emekli sayınız kadar teşvikiniz EYT kanunu’nun yürürlüğe girmesi ile azalacak…
Bir işletmede yüzde 10 EYT’li varsa aylık teşvik tutarı kanun sonrası yüzde 10 azalacak demek bu.
İşverenlerin total işçilik maliyetleri artaracak.
***
Olayın bir de şu boyutu var:
EYT’li olup yasadan sonra emekli olacak kişilerin bir kısmı emekli maaşını alıp çalışmamayı tercih edecek.
Hem kıdem tazminatından toplu para alıp hem de emekli maaşı bağlanan kişilerin bir kısmı çalışmayacak yani.
Bu rakam yüzde 10-20 olsa bile işletmeler açısından önemli…
Zira bu, şirketlerin önemli ölçüde yetişmiş insan kaynağını kaybetmesi demek.
Yetişmiş insan kaynağını bulmanın bu kadar zor olduğu dönemde.
Kıdemimi yakmayayım diye gidemeyenler artık kıdemini de alıp emekli olabilecek yani.
***
EYT’li olanlardan bir kısmı da “Büyük İstifa Dalgası”na katılacak.
Yani daha yüksek maaşla başka bir işyerine transfer olacak.
Yani, işyerinin rakibine yüksek ücretle transfer olmayı tercih edecek.
Zira bu enflasyonist ortamda yetişmiş elemanın maaşını artırmasının yolu transfer…
Son iki yıldır “the Great Resignation” deniyor buna dünyada, yani büyük istifa krizi…
EYT Yasası bu krizi de tetikliyor…
Şimdi İnsan Kaynakları birimleri şimdiden 2023’ün ilk yarısında yaşayacakları bu insan kaynağı kaybını düşünüyor kara kara…
***
Özetle, EYT yasasının Devlete maliyetinden çok öte etkileri var…
Sosyal güvenlik uzmanıyım diye geçinenler bunları yazmıyor, ama ben yazmış olayım.
Olayın bu boyutları da var.
Kıdem tazminatı yükü, insan gücü kaybı, işgücü transferi, SGK teşviklerinde düşüş…
Daha pek çok etkisi olacak EYT yasasının…
Yasa nasıl çıkarsa çıksın…
EYT konusunda fikri takip yapmaya devam edeceğim.
Yazarın tüm yazıları için:
https://www.internethaber.com/bunyamin-esen-1081z.htm