Emekli maaşı nasıl bağlanacak?

Anayasa Mahkemesinin kısmi iptali sonrasında reformun uygulamaya girişi konusunda bir karar verilmesi bekleniyor.

Reformun öngörüldüğü gibi yılbaşında yürürlüğe girmesi durumunda ise sigortalıların aylık prime esas kazançları, prime esas günlük kazanç alt sınırı olan asgari ücret (531 YTL) ile üst sınırı olan 3 bin 451,5 YTL arasında kalmak şartı ile kendileri tarafından beyan edilecek kazanca göre ödenecek primler belirlenecek. Ancak kişi, aynı zamanda işveren ise beyan edeceği aylık kazancı, çalıştırdığı sigortalıların kazancının en yükseğinden daha az olamayacak.

PRİM ORANLARI DÜŞÜYOR
Halen bulundukları gelir basamaklarına göre yüzde 20 oranında emeklilik ve yüzde 20 oranında sağlık primi olmak üzere toplamda yüzde 40 oranında prim ödeyen Bağ-Kur'lular bundan sonra daha az oranda prim ödeyecek. Yeni Kanun gereğince, Bağ-Kur'lular beyan edecekleri kazanç rakamları üzerinden, yüzde 20 oranında emeklilik ve yüzde 12,5 oranında da sağlık sigortası primi yatıracaklar. Ayrıca, yaptıkları işin tehlike-sınıfına göre yüzde 1 ile yüzde 6,5 oranları arasında kalmak şartıyla iş kazası meslek hastalığı primi de ödeyecekler.

EMEKLİ MAAŞI NASIL BAĞLANACAK?
Mevcut uygulamada, kimin nereden emekli olacağına son yedi yıllık prim ödemelerine bakıp en çok nereye prim ödüyorlarsa o Kurumdan ve o Kurum şartlarına göre emekli olunuyor. Reformla, artık, SSK, Bağ-Kur ve Emekli Sandığı yok, ancak statüleri devam edecek. 1 Ocak 2007 gününden önce sigortalı olmuş-işe başlamış çalışanlar için son yedi yıllık prim ödemelerine bakıp en çok nereye prim ödüyorlarsa o statüye göre emeklilik günü ve emekli aylığı bağlanacak. Yılbaşından sonra sigortalı olanlar için ise son yedi yıllık çalışmalarına değil tüm çalışma süreleri içinde en çok hangi statüye göre prim ödenip ödenmediğine bakılacak.

SİGORTALININ CENAZESİ YURT DIŞINDA KALMAYACAK
Uygulamada, Bağ-Kur'lular en az 10 ay sağlık primi ödemişlerse ve Bağ-Kur'a borçları yoksa yurt dışına tedavi için gönderiliyor. Orada tedavi olurken vefat ederlerse yurda getirme masrafları ise ödenmiyor. 2007 yılından itibaren eski Bağ-Kur borçlarına bakılmaksızın 30 gün genel sağlık sigortası primi ödeyenlere yurt dışında tedavi olabilme hakkı veriliyor ve yurt dışında vefat ederlerse cenazenin yurda getirilmesi için harcanan paralar genel sağlık sigortası tarafından ödenecek.

ENGELLİ ESNAF ERKEN EMEKLİ OLACAK
Mevcut durumda, SSK'lılar ve Emekli Sandığı iştirakçilerinden en az yüzde 40 oranında özürlü-engelli olduklarına dair rapor veya vergi indirim belgesiyle yaşlarına bakılmaksızın 15 yıllık sigortalılık süresi ile emekli olabiliyorlar. Ancak, Bağ-Kur'lu olan engelli-özürlüler bu haktan yararlanamıyor. Reformla, engelli-özürlü olan Bağ-Kur'lular da erken emekli olma avantajından yararlanacak.