Bu hastalık çocukların baş belası

Doğumdan sonra kolayca fark edilebilecek çarpık ayak hastalığında tedavi geciktikçe kemiklerdeki şekil bozukluğu artıyor.

Doğumdan sonra kolayca fark edilebilecek çarpık ayak hastalığında tedavi geciktikçe kemiklerdeki şekil bozukluğu artıyor, hatta risk, sakatlığa kadar varabiliyor. Bebeğinizde bu sorun dikkatinizi çekerse acilen bir ortopedi uzmanına başvurun.

Bebeklik çağında en sık görülen sorunlardan biri de çarpık ayak sendromu. Ancak korkulacak kadar tehlikeli değil. Zira kolayca tanı konan bir ayak şekil bozukluğu. Avrasya Hospital’den Ortopedi Uzmanı Dr. Özgür Ortak, çarpık ayak sorununun ayak bileğinin normal pozisyona zor gelmesi, ayak sırtının ise öne doğru ve parmakların içe doğru basması şeklinde tarif edilebileceğini belirtiyor.

SORUNLU BACAK DAHA İNCEDİR

Dr. Ortak “Tanısı 16. haftadan sonra detaylı ultrasonografi taraması sırasında konabilir ama çoğunlukla doğumdan sonra fark edilir. Topuk üstünde ve ayak tabanı iç kısmının ortasında, hastalığın şiddetiyle çoğu zaman doğru orantılı olarak oluk şeklinde cilt çizgileri bulunur. Topuk ufaktır, yoklandığında zorlukla hissedilir. Ayak normalden daha ufaktır, ancak çift taraflı olgularda bu durum göze çarpmaz. Tek taraflı olgularda etkilenmiş bacak, diğer tarafa oranla daha incedir, ancak bacak boyları eşittir” diyor.

ÇARESİ PEDİATRİK TEDAVİ

Bu hastalıkta, ayağın iç, arka ve taban kısmındaki bağların, kirişlerin ve kapsüllerin hem kısalmış hem de sertleşmiş olduğuna dikkat çeken Dr. Ortak, sözlerini şöyle sürdürüyor: Ayak kemikleri ayağın şekline uyum göstererek deforme olmuşlardır. Tedavi geciktikçe kemiklerdeki şekil bozukluğu artar. En büyük deformasyon aşık kemiğinde görülür. Ayağı dışa çeviren kaslarda nispeten güçsüzlük vardır. Ayağı besleyen damarlar da daha ufak çaplıdır. Tedavi edilmemiş çarpık ayak olguları en önemli ortopedik sakatlık sebeplerindendir. İster hamilelik esnasında ister doğumdan sonra tanısı konsun, bebek derhal pediatrik ortopedist tarafından değerlendirilerek tedavisine başlanmalıdır.

Özel botlarla sabır isteyen tedavi

• ‘Ponseti yöntemi’ sonrası bu işlemi takiben 3 haftalık son alçı uygulanır. Bu süre içinde kesilen Aşil tendon rejenere (yeniden oluşum) olur. Alçının çıkarılmasını takiben hasta özel bir cihaz kullanmaya başlar. Bu cihaz özel bir çift ortopedik bottur. Botlar arası mesafe omuz mesafesi kadardır. 3 ay süre ile 24 saat kullanılan cihaz daha sonra öğle uykularında ve gece kullanılmak üzere 2-4 yaşına kadar kullanılır. Bu, tedavinin en önemli bölümünü oluşturur. Eğer ebeveynler cihazı kullanmazlarsa ayak bozulmaya başlayarak tedavide başarısızlıklar meydana gelir. İlk bir yaş içinde görülen yinelemelerin tedavisi yine alçılamadır. Yürümeyle birlikte normal ayakkabıya geçilir. İyi tedavi edilmiş çarpık ayak engel değildir ve tamamen normal, aktif bir hayat sürdürebilir. Tedavi başarı oranı yüzde 95’tir.

Entemel teknik ALÇILAMA

• Dr. Özgür Ortak, hastalığın tedavisi hakkında ise şu bilgileri veriyor: Tedavide “Ponseti yöntemi” altın standartlardan biridir. Normal anatomik ilişkisini kaybetmiş ayak kemiklerinin, doğru yönde uygulanan kuvvetler eşliğinde manipülasyonu ve seri alçılama ile ayağın düzeltilmesidir. Yenidoğan döneminde ayağı oluşturan kemiklerin büyük bir kısmı kıkırdak yapıda olduğu için etkilenen ve şekilleri bozulan ayak kemikleri, alçılamalar sırasında normal görünümlerini tekrar kazanırlar.

PASİF GERMEYLE EGZERSİZ

Yapılan işlemler belli bir sıra ile ayağın arka, iç ve taban kısmında kısalmış olan yumuşak dokuları (bağ, kapsül, kiriş) esnetmek amacıyla yapılan pasif germelerdir. Manüplasyonla belli bir dereceye kadar esnetilerek düzeltilmiş ayağın bu düzelmiş hali alçı ile korunur.

GENEL ANESTEZİ GEREKEBİLİR

Kısalmış olup da esnetilmeye çalışılan yumuşak dokulardaki kollajen, zamanla akordeon gibi açılarak uzar ve bir sonraki alçıda ayağın bir miktar daha düzelmesine imkân verir. Bu şekilde haftada bir değiştirmek suretiyle hastalığın ağırlık derecesine göre 5-9 kez alçı yapılır. Tüm alçılar diz üstü olmalıdır. Azami 9 haftanın bitiminde topuk ayak tabanı seviyesine inmemiş ise genel anestezi altında topuğun normal konumuna inmesini engelleyen Aşil tendonu, minik bir cerrahi işlemle kesilir.