Türkiye vergide dünya birincisi

Türkiye istihdam, akaryakıt ve içki başta olmak üzere pek çok kalemde dünyayı geride bıraktı.

Vergide kaçakçılığın önüne geçemeyen hükümet, ''sıcak para'' lobicilerinin güdümündeki IMF'nin istediği faiz dışı fazlayı tutturmak için dolaylı vergilere yükleniyor. Türkiye, istihdam, akaryakıt, içki, sigara başta olmak üzere pek çok kalemde dünyanın en yüksek vergi oranlarını uyguluyor.

Gazi Üniversitesi Maliye Bölümü öğretim üyesi Prof. Şükrü Kızılot , Türkiye'de vergilerin gittikçe dolaylı hale gelmesinin nedenini ''Onbinlerce kuyumcu, konfeksiyoncu, mobilyacı, kürkçü, lokantacı asgari ücretlinin altında gelir beyan edip daha az vergi ödedikçe, dolaylı vergilere yükleniliyor'' şeklinde açıklarken ''Dolaylı vergilerin yüksek olması, ekmek, su, peynir gibi temel maddelerde dahi varlıklı kişilerle yoksulların aynı vergiyi ödemelerine neden olduğu için, o ülkede vergi adaletinin bulunmadığının bir göstergesi olarak alınıyor'' diye konuştu. Türkiye'de çeşitli kalemlerdeki vergilerin durumu şöyle:

İstihdam: Türkiye'de asgari ücretten yüzde 70 kesinti yapılıyor. Bu rakam, aylık kıdem tazminatı yükü ile birlikte yüzde 81'e ulaşıyor. Asgari ücretten kesilen oran, bazı işkollarında daha da yüksek oluyor. İstihdam üzerindeki yük bakımından, bu oranlar sadece OECD ve AB değil, dünyada en yüksek. Bu oranlarda AB ortalaması yüzde 24.4, OECD ortalaması yüzde 18.3. Bu istihdam maliyeti, işsizliğin yüksek olduğu Türkiye'de istihdam yaratılmasını engelliyor.

Akaryakıt: Akaryakıt fiyatının dörtte üçünü oluşturan vergiler nedeniyle dünyanın en pahalı benzinini Türkiye kullanıyor. Akaryakıtın hem fiyatı, hem de vergisi dünyada en yüksek olan ülke Türkiye. Dünyanın en zengin ülkelerinden biri olan ve kişi başına düşen geliri Türkiye'nin 8 katı olan ABD'de benzin fiyatları, Türkiye'nin 7'de biri düzeyinde.

Vergi artışları: Türkiye, 1985-2003 yılları arasında, vergi yükündeki 17.5 puanlık artışla, OECD ülkeleri arasında birinci sırada yer alıyor. Türkiye'yi; İzlanda (11.3), İtalya (9.0), İspanya (8.0), İsviçre (4.0), Kanada (1.4), Fransa (0.4), Belçika (0.2), Almanya (-1.0).

Otomobil alım vergisi: Yabancı ülkelerde yüzde 20 civarında olan otomobil alım vergileri, Türkiye'de, otomobilin silindir hacmine göre artıyor ve yüzde 117'ye kadar çıkıyor. Otomobilden alınan toplam vergi İsveç'te yüzde 25, İspanya'da yüzde 23, Belçika'da yüzde 22, Fransa'da yüzde 21, İtalya'da yüzde 20, İngiltere'de yüzde 18 ve Almanya'da yüzde 16.

Cep telefonu: Özel İletişim Vergisi, KDV ve diğer vergilerin toplamında dünyanın en fazla vergisini alan ülke Türkiye. Türkiye'yi Tanzanya, Uganda ve Zambiya izliyor. Yeni abonelerde, vergi ve benzeri yüklerin cep telefonu işletmecisinin gelirine oranı yüzde 148'i buluyor. Bu oran, mevcut abonelerde yüzde 87 civarında. Buna karşın AB ülkelerinde cep telefonundan KDV dışında vergi alınmıyor.

Turizm: İsviçre'de yüzde 3.6, Portekiz'de yüzde 5, Fransa'da yüzde 5.5, Hollanda'da yüzde 6, Polonya ve İspanya'da yüzde 7, Yunanistan ve Finlandiya'da yüzde 8 olan turizmdeki KDV'nin oranı, Türkiye'de yüzde 18.

Beyaz eşya: ÖTV, AB'ye geçiş sürecinde ''AB üyesi ülkelerde uygulandığı'' gerekçesi ile getirilmesine karşın, AB üyesi ülkelerde buzdolabı, çamaşır makinesi, bulaşık makinesi, fırın ile TV, kamera, cep telefonu, makyaj malzemesi ve tıraş sabunu ÖTV'ye tabi değil.

İçki ve sigara: Türkiye'de şaraptan alınan ÖTV, AB ortalamasının yüzde 400'ü civarında. Bu nedenle şarap üretiminin üçte ikisi kayıt dışı. 12 AB ülkesi şaraptan ÖTV almıyor. Fransa ve Macaristan ise bir litre şaraptan sadece üç cent (5 Yeni Kuruş) ÖTV alıyor. Yüksek alkollü içkilerde ise Türkiye'de 9 Euro olan ÖTV, İsveç'te 2.50, İngiltere'de 1.41, Yunanistan'da 0.88, Almanya'da 0.68, İtalya'da 0.44 Euro.

Türk Bayrağı vergisi: AB'de teknelerden Motorlu Taşıtlar Vergisi alınmıyor. Türkiye'de beygir gücüne göre değişen ve 100 bin YTL'yi bulabilen vergi alınıyor. Türkiye'deki teknelerin yüzde 90'ı, yabancı ülke bayrağı takıyor.

Pasaport: The Economist'te Mart 2006'da yayımlanan araştırmaya göre, Türkiye'de 5 yıllık pasaport için ödenen para, kişi başına gelirin yüzde 8.9'unu oluşturuyor. Bu oran Brezilya'da yüzde 1.3, Meksika'da yüzde 1.2 Macaristan'da yüzde 0.7, Rusya'da yüzde 0.4 Amerika'da yüzde 0.23.