'Türkiye Arap baharına model olmayacak'

Türkiye uzmanı Profesör Norman Stone Times gazetesinde yayımlanan makalesinde Türkiye'nin Arap ayaklanmalarında 'örnek ülke olamayacağını' savunuyor.

Tunus'ta başlayan ve kısa sürede Arap dünyasını saran ayaklanma ve rejim değişikliği sürecinde Türkiye'nin adı sık sık yeni kurulan Arap yönetimlerine örnek oluşturabilecek bir ülke olarak geçiyor.

Fakat Bilkent Üniversitesi Uluslarlararası İlişkiler bölümünden Profesör Norman Stone, İngiltere'nin Times gazetesinde yer alan makalesinde "Arap baharı yeni Türkiye'ler yaratmayacak" diyor.

Türkiye konusunda uzman akademisyen, demokratikleşmeyi tartışan Arap ülkelerine model olabileceği savunulan Türkiye'nin çok farklı bir deneyimden geldiğini vurguluyor.

Norman Stone, "Yavaş ve köklü bir modernleşme ve İslama hasım bir yaklaşım, Arap dünyası için model olamaz" diyor:

"Türkiye otonom bir şekilde iki yüzyıldır batılılaşıyordu. Ama batılılar unutmamalı ki bunu otoriter bir şekilde yaptı. 1950'lere dek ülke tek partiyle yönetiliyordu; ancak baskı sınırlıydı. Sonuçta demokrasiye kavuşuldu, ama bu ancak 1980'deki son darbeyi izleyen sürekli ekonomik gelişme ardından oldu. Bunun gelişimi, aynı Francis Fukuyama'nın savunduğu çizgideydi; demokrasi ancak kişi başına 7.500 dolar gelir sağlayabilirseniz mümkün oluyor.''

Arap ülkelerinde genç kitlelerin işsizliğine dikkat çeken Stone, "En güçlü askeri rejim bile bu ortamda ancak asayişi sağlayıp ekonominin gelişmesini dileyebilir" diyor.

Türkiye modelinin en önemli ön şartını işe şu sözlerle tanımlıyor:

"Devletin dini denetlemesi, yani İslam'ın genelde gereğinden bol yarattığı çılgınları dizginlemesi... Arap dünyasında bu hoş karşılanır mı, tartışılır."

Türkiye'de cumhuriyetin ilk yıllarındaki adımların tam da ülkenin güney ve doğusundaki durumun reddi şeklinde geliştiğini vurgulayan Norman Stone, basın özgürlüğü konusundaki eylemlere değinerek "Şimdilerde dünyanın baktığı Türkiye modelinin tadı kaçıyor" diyor.

Türkiye modelinin her şeyden önce milliyetçi olduğunu kaydeden yazar şu sözlerle noktalıyor yazısını:

"Atatürk, Türkiye'nin kimliğini tanımlaması istendiğinde, "Biz bize benzeriz" demişti. Bu yolun devamı için de geçerli... Türkiye modeli, Türk kalacak..."