Tüketici kredisinde vade uzadı

Ekonomide; ileriye yönelik olumlu bekleyişlerin sürmesi paralelinde uzayan vadeler, tüketici kredilerinde de kendini gösterdi. Faizler gerileyince, vadeler uzadı..

Kredi faizlerinin hızla gerilediği son bir yılda vade ise önemli oranda uzadı. Bir yıldan uzun vadeyle açılan tüketici kredilerinin geçen yıl ilk çeyrekte yüzde 59.8 olan payı, bu yıl aynı dönemde yüzde 79.3'e kadar yükseldi. Ocak-mart döneminde 855 bin 378 kişi toplam 5 katrilyon 109.5 trilyon liralık tüketici kredisi kullandı. Geçen yılın aynı dönemine göre kredi kullananların sayısında yüzde 112, kullanılan kredi miktarında yüzde 325.4 artış yaşandı. 4 KATRİLYONU BİR YILDAN UZUN VADELİ Yılın ilk çeyreğinde kullanılan kredilerin 874.9 trilyon liralık bir bölümünün vade yapısına ilişkin bilgiler derlenemedi. Vade yapısı saptanan bölüme göre yapılan dağıtımda, kredilerin yüzde 2.4'lük bölümünün 3-6 ay, yüzde 1.6'sının 7-9 ay, yüzde 16.7'sinin 10-12 ay, yüzde 14.2'sinin 13-18 ay, yüzde 29.5'inin 19-24 ay, yüzde 25.2'lik bölümünün 25-36 ay, yüzde 10.4'lük bir bölümünün de 37 ay ve daha uzun vadeyle açıldığı hesaplandı. Buna göre, anılan dönemde kullandırılan kredilerin yüzde 20.7 oranındaki 1 katrilyon 59.9 trilyon liralık bölümünün vadesinin bir yıla kadar, yüzde 79.3 oranındaki 4 katrilyon 49.6 trilyonunun vadesinin bir yıldan uzun, ağırlıklı vadenin ise 19-24 ay olduğu belirlendi. Kredilerin yüzde 25.2'sinin de 25-36 ay vadeli olduğu dikkati çekti. Geçen yılın aynı döneminde verilen toplam 1 katrilyon 201.2 trilyon liralık tüketici kredisinin yüzde 59.8 oranındaki 718.1 trilyonluk bölümü bir yıldan uzun vadeli olarak açılmış, ağırlıklı vade, toplamdaki yüzde 33.2 payıyla 10-12 ay olmuştu. YILLARA GÖRE UZUN VADENİN PAYI Bir yıldan uzun vadeyle açılan tüketici kredilerinin 1999 yılında yüzde 27.4 olan toplamdaki payı, baskılı kur politikası nedeniyle başta taşıt alımları olmak üzere tüketim eğiliminde ve toplam tüketici kredilerinde patlama yaşanan 2000 yılında yüzde 67.4'e çıkmıştı. Ancak bir yıldan uzun vadeyle kullandırılan kredilerin payı, yaşanan ağır ekonomik kriz nedeniyle ekonomide vadelerin iyice kısaldığı, faizlerin rekor düzeylere çıktığı 2001 yılında yüzde 36.4'e düştü. Bir yıldan uzun vadeyle açılan kredilerin payı 2002 yılında ise yeniden artışa geçerek yüzde 50.2, geçen yılın tümünde de yüzde 70.3 oldu. Söz konusu oran bu yılın ilk çeyreğinde ise yüzde 80'e yaklaşarak, 2001 yılındakinin de üzerine çıktı. TAŞIT VE KONUT KREDİSİNDE HIZLI ARTIŞ Tüketici kredilerinin vadesinin uzamasında, konut ve taşıt kredilerindeki hızlı artış etkili oldu. Geçen yılın aynı dönemine göre taşıt kredileri yüzde 478.2 artışla 2 katrilyon 187.3 trilyona, konut kredileri yüzde 513.2 artışla 636.4 trilyona, diğer krediler ise yüzde 217.9 artışla 2 katrilyon 285.8 trilyona ulaştı. İlk üç ayda açılan krediler içinde taşıt kredilerinin geçen yıl yüzde 31.5 olan payı bu yıl yüzde 42.8'e, konut kredilerinin payı da yüzde 8.6'dan yüzde 12.5'e yükseldi. Yıl içinde kullanılan kredilerde taşıt kredisinin 1999 yılında yüzde 35.8 olan payı, 2000 yılında yüzde 41.1'e çıkmış, 2001 yılında ise yüzde 24.9'a kadar düşmüştü. Taşıt kredilerinin payı 2002'de yüzde 38.1, 2003 yılının tümünde yüzde 44.7 olmuştu. Konut kredilerinin 1999'da yüzde 3.7 olan payı, 2000'de yüzde 11.8'e çıkmış, 2001'de yüzde 4.2, 2002'de yüzde 7.8, 2003'te yüzde 7.6 düzeyinde gerçekleşmişti.