Özelleştirmede yeni dönem

TBMM Genel Kurulu'nda, özelleştirme uygulamalarında karşılaşılan sorunlar ve farklı yorumları gidermeyi amaçlayan tasarı, kabul edilerek yasalaştı.

Yasayla 4046 Sayılı ''Özelleştirme Uygulamalarının Düzenlenmesine ve Bazı Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun''un ismi ''Özelleştirme Uygulamaları Hakkında Kanun'' olarak sadeleştirildi. Kamulaştırma Yasası uyarınca yapılacak işlemlerin Özelleştirme Yüksek Kurulu (ÖYK) kararıyla gerçekleştirilmesini düzenleyen yasa hükmü değiştirilerek, kamu kurum ve kuruluşlarının idareden, idarenin de kamu kurum ve kuruluşlarından talepleri konusunda karar alma yetkisi Özelleştirme İdaresi Başkanlığı'na (ÖİB) bırakıldı. Yasaya göre, sermayesindeki kamu payı yüzde 15'in altında olan iştirak hisselerinin özelleştirilmesinde birden fazla teklif alınması şartı aranmayacak. Çıkılan ihaleden sonuç alınamaması durumunda, ÖYK'nın onayı alınmak kaydıyla ''Belirli istekliler arasında ihale usulü''ne gidilecek. Bu usulle yapılacak ihaleler için alınacak tekliflerde teknoloji, yatırım, üretim ve istihdam şartlarından hangisinin veya hangilerinin aranacağı ve diğer esaslar, hazırlanacak ihale şartnamesinde belirtilecek. İhale şartnamesi çerçevesinde isteklilerden, proje ve taahhütlerini içeren teklifler alınacak. Tekliflerin alınmasından sonra isteklilerle tek tek veya müştereken görüşme yapılmasına ihale komisyonunca karar verilecek. Yapılacak görüşmeler sonucunda ihale sonuçları, karara bağlanmak üzere kurula sunulacak. İŞ KAYBI TAZMİNATI Özelleştirilen yerlerde iş kaybı tazminatı, günlük net asgari ücretin iki katı olarak uygulanacak. Özelleştirme kapsamına alınan kuruluşların (iştirakler hariç) özelleştirmeye hazırlanması, özelleştirilmesi, küçültülmesi, faaliyetlerinin durdurulması, kapatılması veya tasfiyesi nedeniyle bu kuruluşlarda ücretli olarak çalışanlardan sözleşmeleri tazminata hak kazanacak şekilde sona ermiş olanlara, tazminatları dışında ilave iş kaybı tazminatı ödenecek. Bunların mesleklerini geliştirmelerine, yeni meslek edindirilmelerine ilişkin eğitim giderleri ile yeni iş bulmalarına katkı sağlamak amacıyla yapılacak giderler, Özelleştirme Fonu'ndan karşılanacak. Özürlü personele (3. dereceye kadar) ise belirtilen tutarın 2 katı olarak iş kaybı tazminatı ödenecek. Yasada, İş ve İşçi Bulma Kurumu'na yapılan atıflar, ''Türkiye İş Kurumu'na'' olarak değiştiriliyor. İş kaybı tazminatı ödenmesi ve sağlanabilecek diğer hizmetlere ilişkin işlemler, Türkiye İş Kurumu tarafından yürütülecek. Özelleştirme Fonu gelirleri, öncelikle iş kaybı tazminatı ödenmesinden kullanılacak. KAT MÜLKİYETİ İŞLEMLERİNE KOLAYLIK Yasa, Kat Mülkiyeti Yasası'ndaki şartlar aranmaksızın özelleştirme programında bulunan kuruluşlara ait binaların ve sosyal tesislerinin kat mülkiyeti işlemlerinin yapılabilmesini de öngörüyor. Buna göre, kat mülkiyeti tescilinin yapılabilmesi için diğer maliklerle anlaşmak yeterli olacak. Yasa, fiilen 2003 yılında kapatılan Özelleştirme İdaresi Başkanlığı İstanbul Temsilciliği'ne ait 17 kadronun iptalini, bu kadroların merkez teşkilatında ihdasını da öngörüyor. Yasa uyarınca, özelleştirme programına alınmış kuruluşların, KıyıYasası ile Turizm Teşvik Yasası kapsamındakiler de dahil olmak üzere arsa ve arazilerine ilişkin imar planları, imar değişiklikleri ve mevzi imar planları ÖİB tarafından hazırlanacak. ÖİB, imar planını yaparken Bayındırlık ve İskan Bakanlığı, Kültür ve Turizm Bakanlığı, Denizcilik Müsteşarlığı ve belediyelerin görüşlerini alacak. İlgili kuruluşlar bu arsa ve arazilerin imar fonksiyonlarını 5 yıl süreyle değiştiremeyecek. Bu planlara göre yapılacak yapılarda her türlü ruhsat, belge ve izinler, mevzuatı çerçevesinde ilgili kurum ve kuruluşlarca verilecek. TÜRK TELEKOM ÇALIŞANLARI Türk Telekom hisselerinin devri sonucu kamu payının yüzde 50'nin altına düşmesi durumunda asli ve sürekli görevlerde çalışanlar ile KHK'ye tabi olarak kadrolu veya sözleşmeli personel statüsünde çalışan kapsam dışı personel, kamu görevlerinden 180 gün aylıksız izinli sayılacak. Türk Telekom'da nakil işlemi tamamlanmış personele yapılan fark tazminatı ve saklı tutulan haklarının ödenmesinde, personelin eski kurumları ile ilişiklerinin kesildiği tarih esas alınacak. Şahsa bağlı haklar, 15 Ağustos 2003 tarihinden itibaren 3 yıl süreyle saklı tutulacak. Yasanın yürürlüğe gireceği tarihe kadar nakle tabi tutulan ve şahsa bağlı haktan yararlanan personelin hakları ise yeni kurumlarında göreve başladıkları tarihten itibaren 3 yıl saklı kalacak. Olimpiyat oyunlarına hazırlık çalışmalarında harcanmak üzere İstanbul Büyükşehir Belediyesi'nin yıllık bütçesinden yüzde 0.5 pay ayrılacak. İzmir'de yapılacak Üniversite Oyunları'nda çalışan gönüllülere verilecek ücretler vergiden muaf olacak. Özelleştirilmesinin üzerinden 6 ay geçtikten sonra iş akitleri feshedilen 1000 dolayında işçi de kamuda istihdam edilecek. İMKB ve üst kurulların gelir fazlaları cari yıl içinde Hazine'ye aktarılacak. Özelleştirme sonrası elektrik dağıtım tesislerinin iyileştirilmesi, güçlendirilmesi ve genişletilmesi için yapılan yatırımların mülkiyeti kamuda kalacak. Organize sanayi bölgeleri içinde yer alan ve daha önce TEDAŞ'a devredilen dağıtım şebekelerinin mülkiyeti ve işletme hakları, 6 ay içinde devir alınan aynı bedel ile organize sanayi bölgelerine devredilecek. ''BRÜT GELİR'' TANIMI Yasayla kamu ile GSM şirketleri arasında yargı konusu olan ''brüt gelir''in tanımı yapılıyor. Hazine payı ve Telekomünikasyon Kurumu'nun masraflarına katkı payı matrahını belirleyen brüt gelir, ''işletmecilerin faaliyetleri çerçevesinde satılan mal ya da hizmetler karşılığında alınan veya tahakkuk ettirilen toplam değerleri kapsayan tutar'' olarak tanımlanıyor. Özel sektör elektrik dağıtım şirketleri, sahibi olduğu veya iştirak ilişkisi içinde bulunduğu üretim şirketlerinden ülke ortalama elektrik toptan fiyatını geçmeyecek fiyattan elektrik enerjisi satın alabilecek. Yasaya göre, özelleştirme davalarında Danıştay, ilk derece mahkemesi olacak. Yasa, ticari araçlarda alınan ÖTV oranlarını yeniden düzenleyerek istiap haddi 850 kg'yi geçmeyip motor silindir hacmi 2000 cc'nin altında olanlarla 850 kg'yi geçse de silindir hacmi 2800 santimetreküpün altında olanlardaki ÖTV oranını yüzde 10 olarak düzenliyor.