Organ mafyası, TCK'nın kıskacında

Yeni TCK, sağlık sektöründe yaşanan ve kangrene dönüşen bir soruna parmak bastı. "Organ ticareti"! Son yıllarda bir hayli artan ve mafyalaşan bu duruma çare bulunuyor.

Adalet Bakanlığı'nca hazırlanan yeni Türk Ceza Kanunu (TCK), sağlıkta yaşanan ve adeta kangrene dönüşen bir soruna neşter vuruyor. Bazı maddeleri ağır eleştiri aldığı için yürürlük tarihi 2 ay ertelenen TCK, özellikle organ ve doku ticareti yapanlara ağır hapis ve para cezaları getiriyor. Yeni TCK'da organ ve doku ticaretine verilen cezalar artırılarak, tüzel kişiler hakkında güvenlik tedbiri uygulanabileceği öngörüldü. TCK'nın 91. maddesine göre, hukuken geçerli rızaya dayalı olmaksızın, kişiden organ alan kimse, 5 yıldan 9 yıla kadar hapis cezasıyla cezalandırılacak. Suçun konusunun doku olması halinde ise 2 yıldan 5 yıla kadar hapis cezası öngörülüyor. Bunun yanı sıra hukuka aykırı olarak ölüden organ veya doku alan kimse 1 yıla kadar hapis cezası alacak. Organ veya doku satın alan, satan, satılmasına aracılık eden kişi hakkında 5 yıldan 9 yıla kadar hapis cezası hükmü getiriliyor. Bu suçların bir örgütün faaliyetleri çerçevesinde işlenmesi halinde de 8 yıldan 15 yıla kadar ve 10 bin güne kadar adli para cezası hükmüne yer veriliyor. Diğer taraftan hukuka aykırı yollarla elde edilmiş olan organ veya dokuyu saklayan, nakleden veya aşılayan kişi, 2 yıldan 5 yıla kadar hapis cezasıyla cezalandırılacak. Belli bir çıkar karşılığında organ veya doku teminine yönelik olarak ilan veya reklam veren veya yayınlayan kişiye 1 yıla kadar hapis cezası verilecek. Bu suçların bir tüzel kişinin faaliyeti çerçevesinde işlenmesi halinde ise tüzel kişi hakkında bunlara özgü güvenlik tedbirleri hükmolunacak. TCK bu tanımlanan suçun işlenmesi sonucunda mağdurun ölmesi halinde, "kasten öldürme" suçuna ilişkin hükümler uygulanacak. Bu arada, 2238 sayılı "Organ ve Doku Alınması Saklanması ve Nakli Hakkında Kanun"da "Aksine bir vasiyet veya beyan yoksa, kornea gibi ceset üzerinde bir değişiklik yapmayan dokular alınabilir" hükmüne yer verildi. Bu nedenle 2238 sayılı kanuna uygun olarak alınan dokularda hukuken geçerli bir rızanın varlığı kabul ediliyor. Yeni TCK insan ticareti konusuna da ağır müeyyideler getiriyor. TCK'nın 30. maddesinin 1. fıkrasına göre zorla çalıştırmak veya hizmet ettirmek, esarete benzeri uygulamalara tabi kılmak, vücut organlarının verilmesini sağlamak maksadıyla tehdit, baskı, cebir veya şiddet uygulamak, nüfuzu kötüye kullanmak, kandırmak veya kişiler üzerindeki denetim olanlarından veya çaresizlikleri yararlanarak rızalarını elde etmek suretiyle kişileri tedarik eden, kaçıran, bir yerden başka bir yere götüren veya sevk eden, barındıran kimseye 8 yıldan 12 yıla kadar hapis ve 10 bin güne kadar adli para cezası verilecek. 30. maddenin 2. fıkrasına göre 1. fıkrada belirtilen amaçlarla girişilen ve suçu oluşturan fiiller var olduğu takdirde, mağdurun rızası geçersiz sayılacak. 3. fıkrada 18 yaşını doldurmamış olanların 1. fıkrada belirtilen maksatlarla tedarik edilmeleri, kaçırılmaları, bir yerden diğer bir götürülmeleri veya sevk edilmeleri veya barındırılmaları hallerinde suça ait araç fiillerden hiçbirine başvurulmuş olmasa da faile bu fıkrada belirtilen cezalar verilecek.