Irak'ta anayasa açmazı

Irak'ta bugün meclise sunulması beklenen anayasa taslağı üzerinde, Şii ve Kürt yetkililerle Sünni temsilciler arasında hala uzlaşma sağlanamadı.

Sünni görüşme heyetinden adının açıklanmasını istemeyen bir yetkili, ''pozisyonumuz aynı, ilke olarak hiçbir şey değişmedi. Dün ABD büyükelçisiyle biraraya geldik ve kendisi bizi tehdit etti. Ancak tehditleri işe yaramayacak'' şeklinde konuştu. ABD'nin Bağdat Büyükelçisi Zalmay Halilzad, anayasa taslağı üzerinde uzlaşma sağlanmasına destek vermek amacıyla dün Sünni liderler ve anayasa taslağını hazırlayan komisyonunun üyeleriyle buluşmuştu. Bugün meclise sunulması planlanan anayasa taslağı, Sünni temsilcilerin destek vermemesi halinde de onaylanabilecek. Bu durumda Sünnilerin, referandum sürecinde anayasayı reddedebilecekleri belirtiliyor. Irak'ta, geçici hükümette yer alan dört Sünni bakan ile bir başbakan yardımcısı, dün yeni anayasa taslağındaki 13 noktaya çekince koymuştu. Sünnilerden yeni öneriler Dün yapılan görüşmelerde, Şiiler yeni tekliflerini Sünni ve Kürt yetkililere sunmuştu. Şiiler, 'önce seçim yapılsın, federalizm konusu yeni parlamento dönemine bırakılsın' önerisini getirmişti. Ardından anayasa yazım komisyonunun Şii başkanı, federalizm konusu da dahil uzlaşma sağlandığını, Sünnilere garantiler verildiğini söylemişti. Komisyon başkanı, yeni taslağın bugün ya da yarın meclise sunulacağını belirtmişti. Anayasa gerilimi Sünnilerin boykot ettiği seçimler sonucu oluşan mecliste ve hükümette çoğunluğu oluşturan Şiiler ve Kürtlerin, sürece dahil etmek istedikleri Sünnilerle anlaşmazlığının aşılamaması üzerine 15 ağustosta meclise getirilmesi gereken anayasa taslağının meclise sunumu bir hafta ertelenmişti. Meclise 22 ağustosta getirilebilen anayasa taslağının oylaması ise anlaşmazlıkların aşılamaması üzerine üç gün ertelenmişti. 71 üyeli anayasa hazırlama komisyonunun 15 Sünni üyesi, taslaktaki 20 maddeyi reddediyor, ancak en çok Kürtler ve Şiilere ülkenin kuzeyi ve güneyinde petrol kaynakları üzerinde kontrol hakkı tanıma fırsatı verecek ve ülkenin bölünmesine yol açabilecek federalizme karşı çıkıyor. Sünnileri dışlayan taslak metin Daha önce Kürtler ve Şiilerin üzerinde anlaştıkları ve Sünnileri dışladıkları taslak metin şu maddeleri içeriyordu: Irak, cumhuriyetçi, demokratik ve federal bir devlet olacak. İslam, yasamanın temel kaynağı olacak, İslama aykırı yasalar yapılamayacak. Irak'ın resmi dili Arapça ve Kürtçe olacak. Türkmence, Türkmenlerin yaşadığı bölgelerde resmi dil olarak kullanılacak. Türkmenler ve Süryaniler kendi dillerinde de eğitim alabilecek. Petrol ve gaz, Irak halkının mülküdür. Federal hükümet şimdiki petrol yataklarından çıkarılan petrol ve gazları yerel hükümet ve vilayetlerle birlikte yürütecek. Bu ürünlerden elde edilen gelir nüfus dağılımına göre dağıtılacak. Irak Cumhuriyeti'nde federal düzen, başkentten, bölgelerden, illerden ve yerel yönetimlerden oluşur. Irak Cumhuriyeti'nde bölgeler, bir ya da birden fazla ilden oluşur. Herhangi iki ya da daha fazla il bir araya gelerek bir bölge oluşturabilir. Yürütme, Geçici Devlet Yönetimi Kanunu'nda yer alan 58'inci maddenin bütün fıkralarında yer alan şartları yerine getirmek için gerekli adımları atar.