Türkiyenin Musulda hakkı var

Irak parçalanırken, uzmanlardan şaşırtan bir iddia geldi. Irak bölünürse Türkiye Musul'da hak iddia edebilir. Nasıl mı?

Bilkent Üniversitesi Uluslararası İlişkiler Bölümü öğretim üyesi Doç. Dr. Hasan Ünal'dan ilginç iddia geldi.

Ünal'ın şuna dayanıyor: Irak Devleti parçalanırsa Musul ve Kerkük için eski sahipleri hak iddia edebilir.

O DÖNEMİ HATIRLAYALIM

Malum Türkiye Cumhuriyeti kurulurken Musul ve Kerkük Mısak-ı Milli sınırları içindeydi ve hatta bu sebeple Lozan görüşmeleri sırasında bu konu çözülememiş ve olay dönemin Milletler Cemiyeti'ne aktarılmıştı.

O dönem yeni çıkılmış bir savaşın ardından yorgun olan orduyu yeni bir savaşa sürüklemek büyük risk görüldüğünden belli ekonomik kazançlarla (Irak petrol ve doğalgaz gelirlerinin yüzde 10'u 25 yıllığına Türkiye'ye verilecekti) 1926 yılında yapılan İstanbul Anlaşması karşılığında Kerkük ve Musul Irak'a verilmişti.

TÜRKİYE IRAK BÖLÜNÜRSE HAK İDDİA EDEBİLİR

Gelelim Doç. Dr. Hasan Ünal'ın savının dayandığı gerekçeye:

GEREKÇE 1
İstanbul anlaşması yapılırken Türkiye'ye belirli sözler verilmişti. Mesela bölgede yaşayan Türk nüfusunun hakları korunacaktı.

Bu şu anda görüldüğü kadarıyla korunmak bir yana bölgede yaşayan Türkmenler ciddi bir katliamla karşı karşıya.

GEREKÇE 2
Bölgenin petrolü tüm Irak halkının olacak. Şu anda fiili olarak da böyle bir durum söz konusu değil. Zira bölgedeki Kürtler petrol konusundan Irak Hükümetini bile tehdit etmekten geri durmuyor.

GEREKÇE 3
Son düşünce ise Kerkük ve Musul'un Irak'a devredildiği ve ortada Irak Devleti diye bir ülke olmaması durumunda bölgedeki haklarından şartlı olarak vazgeçmiş olan eski sahipleri (aralarında malum Türkiye'de var) hak iddia edebilir

OSMANLI TÜRKİYE KARŞILAŞTIRMASI
Bu arada akıllara hemen Osmanlı ile Türkiye Cumhuriyeti karşılaştırması ve orası Osmanlı'nındı karşı çıkışları gelebilir. Fakat Ünal'ın dayandırdığı tez Mısak-i Milli sınırları çerçevesinde ve bu sınırda Türkiye Cumhuriyeti kurulurken esas alınan sınırlar.

Her ne olursa olsun bu tartışmaların dışarıda etkili olduğu kesin. Zira Türkiye'deki açıklamalarınve ciddiyetin hemen ardından ABD birlikleri PKK kampına baskın düzenledi.