Riskleri tanıyın, korkusuzca uçun

Uçak yolculukları sırasında “jet lag”, ekonomi sınıfı sendromu, aerofobi gibi birçok sorun yaşanıyor.

Yolcular, bu hastalıkları önceden tanıyarak ve önlemlerini alarak sağlıklı bir uçak yolcuğu gerçekleştirebiliyor. Ekonomi sınıfı sendromu Özellikle uzun yolculuklarda sıklıkla yaşanan Ekonomi Sınıfı Sendromu, derin damar trombozuna ve kanda pıhtılaşmaya yol açıyor. Acıbadem Hastanesi Kadıköy Aile ve Uçuş Hekimi Uzmanı Dr. Tevfik Aydın Kazancıoğlu bu sendromla ilgili şu bilgileri veriyor: “Ekonomi Sınıfı Sendromu” olarak adlandırılan tablo dar sayılabilecek koltuklarda uzun süre hareketsiz olarak oturan kişilerde nefes darlığı, göğüs ağrısı, yan ağrısı, halsizlik, öksürük gibi yakınmalarla ortaya çıkmakta. Genellikle bacak toplardamarlarından kaynaklanan bir pıhtının akciğer damarlarında tıkanma yapmasına bağlı olarak oluşmakta.” Sigara içenler, aşırı derecede alkol kullananlar, koroner damar hastalığı olanlar bu hastalığa yakalanabilecek olan grubu oluşturuyor. Ekonomi Sınıfı Sendromu ile baş etmek için sigara, alkol kullanmamak ve yolculuk sırasında egzersiz yapmaya çalışmak gerekiyor. Acıbadem Hastanesi Bakırköy Göğüs Hastalıkları ve Uçuş Hekimi Dr. Süha Alzafer alınması gereken tedbirlerle ilgili şunları söylüyor: “Ekonomi Sınıfı Sendromu ile karşılaşmamak için uzun süreli uçuşlarda zaman zaman uçak içinde dolaşmalı, her yarım saatte bir kan dolaşımını düzenlemek adına ayak bilekleri hareket ettirilmeli. Mümkün olduğunca bacak bacak üstüne atmamalı. Tartışmalı olmakla birlikte koruyucu olarak uçuş öncesinde aspirin alınmasını önerenler var. Ayrıca uçuş esnasında alkolsüz olmak kaydıyla bol sıvı alınmalı.” En karmaşık sorun “Jet Lag” de sık karşılaşılan bir uzun uçuş sorunu. Deniz aşırı ülkelere yapılan uçuşlardan sonra yeni iklim koşulları ve saat düzenine karşı vücudun uyum sorunu yaşaması olarak tanımlanıyor. Türkiye’den gündüz öğlen saatlerinde uçağa binen kişi yolculuğunun sonunda örneğin Amerika’ya indiğinde normalde geceyi yaşaması gerekirken, yine öğlen saatlerine denk düşüyor. Dolayısıyla uyuması gereken bir saatte ayakta olmak zorunda kalıyor. Dr. Süha Alzafer “jet lag” konusunda şunları söylüyor: “Jet -lag”, boylam geçilerek yapılan uzun menzilli ve kıtalar arası uçuşlarda, varılan yerdeki asenkrinizasyona bağlı olarak ortaya çıkan zihinsel ve fiziksel bozukluklardır. Dünyanın çevresi 360 boylamla bölümlenmiştir. Her 2 boylam arası 4 dakikada, her 15 boylam 1 saatte geçilir. Buna 1 zaman dilimi denir. Dünya çevresinde 24 zaman dilimi vardır. 5 veya daha fazla sayıda zaman dilimi kaymaları “jet-lag” belirtilerini arttırır. “Jet-lag” belirtilerinin devam süresi, geçilen zaman dilimi kadar gündür.” Dr. Alzafer jet lag’e karşı alınması gereken tedbirlerle ilgili şu önerilerde bulunuyor : Varılan bölgenin yeme, içme ve uyuma saatlerine uymaya çalışın. Sosyal aktivitelere katılarak uyum süresini kısaltın. Proteinden zengin kahvaltı ve karbonhidrattan zengin akşam yemeği yiyin. Uzak yerlere kritik görevlere gidiyorsanız 3 - 7 gün öncesinden gidin. Korkunuzu yenin Uçak yolculukları denince ilk akla gelenlerden biri de uçuş korkusu. Öyle ki birçok ülkede uçuş ve uçak korkusuna yönelik özel programlar sunuluyor. Dr. Kazancıoğlu uçuş korkusu olanlara ilginç bir öneride bulunuyor: “Son 5 yılda yalnızca İstanbul içinde trafik kazalarında ölenlerin sayısı tüm Türkiye’de sivil havacılık tarihi boyunca ölenlerin kat ve kat üzerinde olduğu dikkate alınarak uçuş korkusu olanların psikiyatrik destekle bu sorunlarının üstesinden gelmelidirler.” Hamileler dikkat! Son zamanlarda hamilelerin uçak yolculuğu yapıp yapmaması tartışılıyor. Bu noktada Dr. Kazancıoğlu anne adaylarına şunları söylüyor: “Düşük tehdidi ya da erken doğum riski taşıyan hamilelerin uçak yolculuğu yapması doğru değil. Sadece bir sorun olduğunda müdahale etme olanaklarının kısıtlı olmasının dışında olabilecek basınç değişikliklerinin karın içi basıncına etki etmesi söz konusu olabilir. Ayrıca “Ekonomi Sınıfı Sendromu” için hamilelik önemli bir risk faktörü. Dolayısıyla hamileler uçuş öncesi doktorları tarafından değerlendirilmeli, uçuş esnasında mutlaka hareket etmeli ve bol sıvı almalıdırlar.”