Kim hangi renkte pasaport alacak?

Pasaport Kanunu’nda değişiklik öngören yasa tasarısı, İçişleri Komisyonu’nda ele alındı. Yeni düzenlemeye göre kırmızı ve yeşil pasaport alacaklar şöyle belirlendi.

Pasaport Kanununda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Tasarısı’nın alt komisyon raporu üzerinde görüşmelere başlandı. Kabul edilen ilk 8 maddeye göre, Türkiye’yi temsil etmek üzere görevlendirilen ve isim ve unvanları ilgili kararnamede belirtilen kişilere, görevleri süresince "Kırmızı Pasaport" olarak bilinen diplomatik pasaport verilecek. Cumhurbaşkanı, TBMM Başkanı, Başbakan, Genelkurmay Başkanı, Anayasa Mahkemesi Başkanı ile bakanlara kırmızı pasaport verilmesi kanunda ilk kez yer alacak. Meclis dışından atanacak bakanlar, kırmızı pasaport taşıyamayacak. Kabul edilen önerge doğrultusunda, Genelkurmay Başkanı’nca NATO ve diğer uluslararası kuruluşların daimi görev kadrolarına atanan personele de görevleri süresince geçerli olmak üzere kırmızı pasaport verilecek. Diplomatik pasaportların düzenlenmesi ve geçerlilik süresinin uzatılmasında yurtiçinde Dışişleri Bakanlığı Protokol Genel Müdürlüğü, yurtdışında ise büyükelçilikler yetkili olacak. KIRMIZI PASAPORT TAŞIYACAKLAR Tasarıya göre, diplomatik pasaport taşıyacaklar şöyle: "Büyükelçiler, uluslararası kuruluşlardaki daimi temsilciler, konsolosluk memuru statüsündeki başkonsoloslar, Dışişleri Bakanlığı meslek memurları ve hukuk müşavirleri, uluslararası kuruluşlarda görev alan ve bu kuruluşlar ile ilgili anlaşma, sözleşme veya mutabakatlara istinaden diplomatik ajanların statüsünde diplomatik ayrıcalıklar ve bağışıklıklardan yararlanan vatandaşlar. Cumhurbaşkanı, TBMM Başkanı, Başbakan, Genelkurmay Başkanı, Anayasa Mahkemesi Başkanı, Ana Muhalefet Partisi Genel Başkanı, Başbakan Yardımcısı, Askeri Yargıtay Başkanı, Askeri Yüksek İdare Mahkemesi Başkanı, Yargıtay Başkanı, Danıştay Başkanı, Bakanlar, Kuvvet Komutanları, Jandarma Genel Komutanı, Genelkurmay İkinci Başkanı, TBMM üyeleri, Sayıştay Başkanı, Yargıtay Cumhuriyet Başsavcısı, Uyuşmazlık Mahkemesi Başkanı, YÖK Başkanı, Orgeneraller ve Oramiraller, Cumhurbaşkanlığı Genel Sekreteri, TBMM Genel Sekreteri, Başbakanlık Müsteşarı, MGK Genel Sekreteri, Bakanlık müsteşarları, AB Genel Sekreteri, DPT Müsteşarı, Hazine Müsteşarı, MİT Müsteşarı, Diyanet İşleri Başkanı, Denizcilik Müsteşarı, Dış Ticaret Müsteşarı, Gümrük Müsteşarı, Merkez Bankası Başkanı, Emniyet Genel Müdürü, valiler, büyükelçi unvanı taşıyan Başbakan başdanışmanları, TİKA Başkanı, Genelkurmay Başkanı’nca NATO ve diğer uluslararası kuruluşların daimi görev kadrolarına atanan personele, eski cumhurbaşkanları, yasama meclisi eski başkanları, eski başbakanlar, eski dışişleri bakanları, siyasi kuryeler ve TİKA program koordinatörleri." "YEŞİL PASAPORTA VİZE GELMESİ SÖZ KONUSU" Komisyonda, "birinci, ikinci ve üçüncü derece kadrolarda bulunan veya bu kadrolar karşılık gösterilmek veya Emekli Sandığı ile ilgilendirilip emekli kesenekleri bu derecelerden kesilmek suretiyle sözleşmeli çalıştırılan devlet memurlarına" yeşil pasaport verilmesi önerildi. Bunun üzerine konuşan İçişleri Bakanlığı Müsteşar Yardımcısı Zekeriya Şarbak, bu öneriyle "yeşil pasaportluların sayısını daraltılması yerine genişletilmesi yoluna gidildiğini" ifade etti. Türkiye’de yeşil pasaportun fazlalığına dikkati çeken Şarbak, her meslek grubunun özel konum elde etmek istediğini, vize sorununu bu tür yollarla aşılmaya çalışıldığını belirtti. Yeşil pasaportun saygınlığının ortadan kalktığını söyleyen Şarbak, "Yeşil pasaportun sınırlarını genişleterek, uluslararası saygınlığını ve kabul edilebilirliği ortadan kaldırıyoruz. Yeşil pasaportlara yakında vize gelmesi söz konusu. Yapılan düzenlemeyle sınırları daraltmadık, iyice genişlettik" diye konuştu. Bunun üzerine yapılan oylamada önerge, kabul edilerek tasarıya eklendi. YEŞİL PASAPORT VERİLEBİLECEKLER Düzenlemeye göre, eski TBMM üyeleri, eski Kurucu Meclis ve eski Danışma Meclisi üyeleri, eski bakanlar ile birinci, ikinci ve üçüncü derece kadrolarda bulunan veya bu kadrolar karşılık gösterilmek veya Emekli Sandığı ile ilgilendirilip emekli kesenekleri bu derecelerden kesilmek suretiyle sözleşmeli olarak çalıştırılan devlet memurları ve diğer kamu görevlilerine, diplomatik pasaport verilmesini gerektiren vazifelerden başka herhangi bir resmi vazife ile veya kendi hesaplarına yabancı ülkelere gittikleri zaman yeşil pasaport verilecek. Bunlardan emeklilik veya çekilme sebepleri ile vazifelerden ayrılmış olanlar, yeşil pasaport alabilecekler. Yeşil pasaport alabilecek diğer hak sahipleri şöyle: "İl genel meclisi başkanları, büyükşehir, il ve ilçe belediye başkanları, özel kanunla kamu tüzel kişiliğine haiz olarak kurulan kurum, kurul ve üst kurul başkanları, kamu kurumu niteliğindeki meslek kuruluşlarının genel başkanları, Türkiye İhracatçılar Meclisi Başkanı ile işçi, memur ve işveren sendikalarının konfederasyon genel başkanları, Türk Eximbank Genel Müdürü, Sermaye Piyasası Mevzuatı uyarınca kurulan İMKB ve Vadeli İşlemler Borsası Başkanları, Yükseköğretim Personel Kanunu kapsamında doçent veya profesör olarak en az 2 yıl görev yapmış olmak şartıyla yükseköğretim kurumlarında çalışan doçent ve profesörler" Ayrıca, yıllık kurumlar vergisi yönünden illerinde birinci olan kurumlar ile Türkiye genelinde ilk 50 arasına giren kurumların kanuni temsilcileri, bir önceki takvim yılında en az 30 milyon dolarlık ihracat yapan firmaların yönetim kurulu başkanları ve genel müdürleri "Yeşil Pasaport" alabilecek. ZORUNLULUK HALİNDE İKİNCİ PASAPORT Tasarının görüşülmesi sırasında kabul edilen önergeye göre, bir önceki yıl faaliyetleri itibariyle en az 3 milyon ABD doları veya karşılığı döviz tutarı ihracat yapanlara, zorunlu hallerde bir yıl süreli ikinci bir lacivert pasaport verilebilecek. Umuma mahsus bu pasaportlardan, süresi bitenler aynı usul ve süreyle uzatılabilecek. Vatandaşların kullandığı ve kamuoyunda "lacivert pasaport" olarak bilinen "umuma mahsus pasaportlar" ile ilgili bazı değişiklikler de yapıldı. Bu pasaportlar, 18 yaşından küçükler için en az 1 yıl, en fazla 5 yıl; 18 yaşından büyükler için en az 1 yıl, en fazla 10 yıl geçerli olmak üzere tanzim edilecek. TASARI ERTELENDİ Tasarının cezai hükümlerinin yer aldığı maddelerin görüşülmesine geçildiği sırada Adalet Bakanlığı temsilcisi, bu maddelerin TCK’ya uyumlu olmadığını bildirdi. Temsilci, Adalet Bakanlığı’nca oluşturulan bir komisyonun özel cezai hükümlere ilişkin çalışmasını 20 Aralık’a kadar tamamlayacağını söyledi. Tasarının 1.5 yıl önce geldiğini, uzun süredir alt komisyonda görüşüldüğünü anımsatan İçişleri Komisyonu Başkanı Tevfik Ziyaeddin Akbulut, söz konusu maddelerin TCK’ya uyumlu olmadığının alt komisyon çalışmalarında bildirilmesi gerektiğini ifade etti. Akbulut, "Sizi ciddiyete davet ediyorum. Bu hoş bir şey değil. Aylardır neredeydiniz? Şimdi mi aklınıza geldi?" diye sordu. Adalet Bakanlığı temsilcisi, alt komisyondan çağrılmadıklarını ve komisyon toplantısından sonra çağrı belgesinin kendilerine ulaştığını belirtti. Komisyon Başkanı Akbulut, cezalara ilişkin maddelerin TCK’ya uyumlu hale getirilmesi için Adalet Bakanlığı’nın çalışmasını tamamlamasının ardından yeniden tasarının ele alınmasını önerdi. Yapılan oylama sonrası tasarının görüşülmesi ertelendi.