Irak'ta Vietnam alametleri

Irak sokaklarında gezenler ABD'liler, konvoylarına veya birliklerine belli bir mesafeden fazla yaklaşamıyor.

Çünkü Amerikan askerlerinin, saldırıların hedefi olduğu biliniyor ve her an havaya uçabilecekleri ihtimali göz önünde bulunduruluyor. Geçen hafta, ABD Başkanı George Bush, Savunma Bakanı Donald Rumsfeld ve Irak'taki sivil yönetimin başındaki Paul Bremer gibi Irak'ı süt limanmış gibi göstermeye çalışanlar için acı bir tecrübe oldu. Amerikan askerlerine yönelik saldırılar artıyor ancak bu saldırılar askeri anlamda çok önemli görülmüyor. Amerikalı yetkililer, bir gerilla savaşının başladığı tahminini ağızlarına almak dahi istemiyor. Saldırılar, devrik Devlet Başkanı Saddam Hüseyin'in organize olmayan yanlılarına ya da adi suçlulara mal ediliyor. Bu arada, Irak'ta "El Kuda" adlı bir direniş grubunun oluştuğu haberleri geliyor. Ancak bu görüşlerden hangisi gerçekleri yansıtıyor? Saddam'ın sadık adamları Irak'ta işgalcilere karşı başlatılan geniş çaplı direniş hareketinin içinde, öncelikle Saddam Hüseyin'ne sadık kalanlar bulunuyor. Ayrıca, yeni düzende kendileri ve aileleri için gelecek göremeyen eski ordu mensupları, makamlarından uzaklaştırılmış ve faaliyetlerini yer altına kaydırmış olan Baas Partisi üyeleri, devlet üzerindeki etkilerini kaybettiklerini düşünen Sünniler ve savaşta yakınlarını kaybeden, bu yüzden Amerikalılardan öç almak isteyen sade vatandaş... Hepsinin arzusu aynı: İşgalin sona ermesi. Parolaları ise "Irak Iraklılarındır." Amerikalıların bu direnişe karşı verdikleri cevap ise saldırganları avlamak ve susturmaktan, yani askeri yöntemlerden ibaret. Orduların bu tür konularda sorunları çözme tarzı, uzun dönemde en az çözdükleri sayıda yeni sorun oluşturmalarına yol açıyor. Amerikan yönetimi bu gerçeği fark etmemiş görünüyor. Öte yandan, Irak'ta ne altyapının yeniden inşası ne de siyasi sistemin yeniden yapılandırılması konusunda işgal gücünün kayda değer başarılar elde edemediği açık. Polisler çöp topluyor Sokaklarda Iraklı polislere rastlansa da, bu polisler aynı zamanda çöp toplama ve yiyecek yardımlarını dağıtma gibi işlerle görevli. Bunlar, Iraklıların yüksek beklentilerini karşılayamayan küçük adımlar olarak görülüyor. Son bir haftadır pek çok Iraklı, dışarıda 50 dereceye varan hava sıcaklığında evlerinde elektriksiz ve susuz oturuyor. Kötü hayat şartlarının yanında, geçici hükümetin belirleneceği ulusal konferansın iptal edilmesi ve söz verildiği halde yerel seçimlerin yapılamayacağının açıklanması, halk arasında öfkeyi arttırıyor. Daha da kötüsü, Amerikalılar, Irak'ın siyasi geleceğine yönelik bir planları varmış gibi görünmüyor. Ya böyle bir planları gerçekten yok ya da Washington yanlış bir varsayımdan yola çıkıyor. "Yaparken öğrenme" yöntemi, bazı işletmeler için verimli olabilir. Ama bu yöntem, Irak'ın işgali ile bir maceraya atılan Amerika açısından hoş olmayan sonuçlar doğurabilir. Bağdat'ta Somali ya da Vietnam benzetmeleri ve bir tavsiye giderek daha sık işitiliyor: "Eğer canını seviyorsan Amerikalılara fiziki ve politik açıdan uzak dur!"