Dolar yükseldi şirketleri korku sardı!

Dolardaki yükseliş şirketleri ve hükümeti alarma geçirdi. Dövizle borçlanma yapana şirketler açık riskiyle karşı karşıya.

Ekonomiden Sorumlu Devlet Bakanı Ali Babacan'ın dövizli borçlanma konusunda uyardığı şirketlerin risk yaratacak döviz açık pozisyonlarının azımsanmayacak miktarlara ulaştığı ortaya çıktı.

İki ayrı borsa aracı kurumunun şirketlerin Eylül 2010 bilançoları verilerine dayanarak yaptığı araştırmaya göre borsanın ve Türkiye'nin dev şirketlerinin döviz açık pozisyonları yani döviz varlıklarından döviz borçlarından arındırıldıktan sonraki net rakamlar kurun yükselmesi halinde sanayi devlerini zorlayacak nitelikte. Habertürk'e konuşan Ekspres Yatırım Araştırma Birimi'nin yaptığı çalışma, borsanın 180 sanayi şirketinin döviz borçlarının döviz varlıklarından 29 milyar TL (18.7 milyar dolar) daha fazla olduğunu ortaya koydu. Bu rakam kurun yüzde 10 yükselmesi halinde kârlarının 2 milyar dolar eriyeceği anlamına geliyor.

43 DEV ŞİRKET 13 MİLYAR DOLAR AÇIKTA

Meksa Yatırım Araştırma Birimi'nin yaptığı çalışmaya göre de borsanın en büyük 43 sanayi şirketinin döviz açık pozisyonu 12.7 milyar dolara ulaştı. Araştırmaya göre 43 şirketin 27'si döviz açık pozisyonu taşırken geri kalan 16 şirketin döviz varlıkları döviz borçlarından daha fazla. İki sanayi devinin açık pozisyonunun 3 milyar TL. Aralarında demirçelik, enerji ve otomotiv şirketlerinin de bulunduğu 7 şirketin her birinin döviz açıkları ise 1 milyar TL'nin üzerinde. Özellikle Merkez Bankası ve Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu'nun aldığı önlemlerle kurda yaşanan yükseliş, doların yıl sonunu 1.55'ten kapamasını sağladı. 9 aylık bilançolarda kur 1.45'ti. Kurun yüzde 7 değerlendiği yıl sonu bilançosunda 43 şirket 1.3 milyar dolar zarar yazacak.

İHRACATÇILAR DA VAR

Uzmanlar şirketlerin uzun vadeli ve düşük faizli TL kredi bulamadığı için dövizle borçlandığına dikkat çekerek faizin yüzde 7'ye doğru kaydığı bir ortamda şirketlerin borçlarını TL cinsinden yeniden yapılandırabileceklerini belirtiyor. Ayrıca bu şirketlerden ihracatçı olan ve bundan sonra da döviz geliri elde eden şirketlerin döviz borcundan dolayı zarar yazarken diğer taraftan satış gelirlerinin artacağı da dikkat çekilen nokta.

Mehmet Aysoy/ Meksa Yat. Gen. Müd. Yar.: Özellikle büyük sanayici zorda kalabilir
Bankaların açık pozisyonları kontrol altında ama şirketler bu kez açık pozisyon yaptılar. Doların 4 yıldır aynı seviyede kalması sanayi şirketlerini zorlamadı. Ama 2011'de Merkez Bankası kararından sonra dövizin tetiklenebileceği anlaşılıyor. Bu döviz borcu fazla olan şirketler bu güne kadar bu pozisyonlarının rahatlığını yaşarken artık kârlar üzerinde ciddi sıkıntı yaşayabilir. İhracatçılar döviz kurunun düşük olmasından şikâyetçiydiler ama bu kez kur artınca özellikle büyük sanayiciler zor durumda kalabilir.

Ömer Ömerbaş/ Ekspers Yat. Araş. Direktörü: Daha önce yazdıkları kârı geri verecekler
Sanayi şirketleri kurdaki artış nedeniyle zarar yazacaklar ancak bir önceki çeyrekte de kâr yazmışlardı. Yani şirketler 6 ve 9 aylıkta döviz açık pozisyonundan yazdıkları kârları geri verecekler. Gelecek yıl TL'nin zayıflayacağı beklentisi var. Bu da doğal olarak bir kısım zarar yazmalarına neden olabilir. Bazı de ihracatçı şirketler buradan zarar yazsalar bile diğer taraftan kazanabilirler.