Marmara'nın altı çatırdaya dursun deprem denetimlerinde tam anlamıyla fiyasko yaşanıyor
Abone olGemlik Körfezi ve Balıkesir'de meydana gelen 5.2 büyüklüğündeki sarsıntıların ardından gözler yeniden depreme karşı alınan önlemlere çevrilirken, bu konudaki iki önemli kuruluşun yöneticileri şoke edici açıklamalar yaptı.
Deprem Ulusal Deprem Konseyi Başkanı Prof. Dr. Haluk Eyidoğan, yapı denetiminde kara delikler bulunduğunu belirterek, "Yapı denetim şirketleriyle müteahhitler pazarlık yapıyor. Pazarlık çerçevesinde depreme dayanıklı olmayan yapı üretimi ortaya çıkıyor" dedi.
'Umduğumuz gibi olmadı'
1999 depreminden "sözüm ona denetimi yapılmış" yüz binlerce binanın yıkıldığını anımsatan Ulusal Deprem Konseyi Başkanı Eyidoğan, "1999 depremi gösterdi ki, yapılması gereken denetimlerin hiçbiri yapılmamış. 2000 yılında hükümet 595 sayılı kanun hükmünde kararnameyi çıkardı" diye konuştu. Böylece profesyonel bir denetim sisteminin getirilmesinin amaçlandığını vurgulayan Eyidoğan, şunları kaydetti:
"Kararname, artık yapı denetiminin kurulacak özel şirketler eliyle yapılmasını öngörüyordu. Şirketlerde inşaat mühendisi, mimarlar, makine mühendisleri, elektrik mühendisleri olacaktı. Böylece hem zemin etütleri hem de inşaat kurallarına göre yapılması mükellefiyeti geldi. Biz de yapı denetiminin daha profesyonel olacağına sevindik. Eksikleri vardı; ileride gelişir, yerleşir diye düşünüyorduk. Bu kararnamenin kanuna çevrilmesi gündeme geldi. Daha sonra 4078 sayılı yapı denetim yasası çıkarıldı. Ancak 595 no'lu kararname yasaya dönüşürken, içindeki bazı yaptırımlar zafiyete uğradı ve kaldırıldı."
Profesyonellik kaldırıldı
Yürürlükteki yasada aksayan en önemli şeyin, kurulan yapı denetim şirketlerinin profesyonel mühendis sistemine dayanmadan çalışması olduğunu belirten Eyidoğan, şöyle devam etti:
"Yasanın gereği gibi uygulanmadığını görüyoruz. Boşluklar ve bunların revize edilmesi gerekiyor. Çünkü bu haliyle suiistimale çok açık, şikâyetler geliyor. Bazı yapı denetim şirketlerinin müteahhitlerle anlaşarak daha ucuza sözüm ona denetim yapıyormuş gibi denetim yaptıklarına dair şikâyetler var."
Eyidoğan, yeni yapı denetim yasa taslağının da aylardır TBMM'de beklediğini sözlerine ekledi.
Kamu binaları denetim dışı
1999 depreminden sonra çıkarılan 595 sayılı kanun hükmünde kararnameye göre yapı denetiminin yapılacağı il sayısının 27 olduğunu, ancak sonradan hazırlanan yasayla 19'a indirildiğini belirten Eyidoğan, "Bunun dışında kamu yapıları yapı denetiminden muaf tutuluyor. Devlet, 'kendim denetlerim' diyor. Ayrıca TOKİ'nin yaptığı toplu konutlarda denetim şirketleri devre dışı" dedi.
'Bir daha iş alamam korkusu hâkim oldu'
Yapı Denetim Kuruluşları Birliği Derneği Genel Başkan Yardımcısı Recep Keskin, müteahhitlerle yapı denetim kuruluşları arasındaki pazarlığı şöyle anlattı:
"Bir müteahhit yapacağı binanın denetlenmesini istiyor. Ancak yapı denetim kuruluşuna gittiği zaman kendi şartlarını da öne sürüyor. 'Şartlarımı kabul edersen işi sana veririm' diyor. Müteahhit, belirlenen standart rakamlar bu olmasına rağmen, işini yüzde 30, yüzde 50'lere varan tenzilatlarla yaptırmak istiyor. Eğer kabul etmezse başka yapı denetim kuruluşuna gidiyor. Kuruluş kabul ederse, yüzde 3'lük payı yüzde 1.5'lara düşüyor. Bu düşük fiyatlara hiçbir kuruluş, denetimini hakkıyla yapamaz, denetleme imkânına sahip olamaz. Çünkü ucuza yaptığı için denetleyecek kimseyi barındıramaz. Yani onlara iş yaptıramaz. Müteahhitle iyi geçinemezse de bir daha iş alamaz. İş alamam korkusuyla yapı denetim kuruluşlarının yüzde 99'u, müteahhitlerin yapı hatalarını görmezden gelmek durumunda kalıyor."
Kaynak:www.milliyet.com.tr
ÖNCEKİ HABERLER
