Bu mektupları kimse bilmiyor

Hürriyet yazarı Taha Akyol'un bugünkü köşesinde tarihin karanlık bir sayfasını aydınlatacak iki mektup var

Mustafa Kemal Atatürk ile İsmet İnönü arasının açık olduğu dönemde iki siyasetçinin birbirlerine gönderdikleri bu mektuplar ilk kez gün yüzüne çıkıyor.

Hürriyet yazarı Taha Akyol'un bugünkü köşesinde yayımladığı bu iki mektup tarihi açıdan kritik öneme sahip. Çünkü mektupların yazıldığı 25 ve 26 Temmuz 1938 tarihlerinde aradaki küskünlük nedeniyle Lozan kutlamalarında İnönü'nün adı bile anılmamıştı.

Peki bu gözmezden gelmenin nedeni Atatürk'ün baskısı mıydı?

İşte bu sorunun yanıtı o iki siyasetçinin satırlarında gizli...

ATATÜRK'TEN İNÖNÜ'YE

25.7.938

D.Bahçe Saat 17.00

H.Rıza Soyak:

Esas hastalık tekrar yürümeye başlamıştır. 12-13 gündür (ateşi) 39'a çıktıktan, Marmara ve Karadeniz'e seyahatten sonra, dün kavga gürültü, koltukla saraya naklettik. Şimdi 37 derecedir.

Bugün kendine gelince:

"Lozan Günü idi; kendisini büyük takdirle, muhabbetle düşünüyorum. Tebrik ederim. O da ben de rahatsız, fena günler geçiriyoruz. O günü hatırlıyorum. Mukabeleye (cevap vermeye) kalkışmasın, yorulmasın. Vedit (Uzgören) arzetsin."

Evet, Atatürk yüksek ataşten kendine gelir gelmez Lozan'ı hatırlıyor, İnönü'ye takdir mesajı gönderiyor.

İNÖNÜ'DEN ATATÜRK'E YANIT

Büyük, Sevgili Atatürk

Lozan Günü vesilesiyle iltifatınızı söyletmek lütfunda bulundunuz. Kendi ızdırabınızı unutarak bana yeniden sağlık, bahtiyarlık verdiniz. Şükran ve minnetlerimi kabul buyurunuz.

Velinimetim Atatürk,

Katiyen eminim ki bu hastalık günlerini geçireceğiz. Siz bütün afiyet ve neşenizle ve şerefle daha çok uzun seneler millet ve memleketi idare buyuracaksınız.

Derin tâzimle ve dayanılmaz bir özleyişle ellerinizden öperim velinimetim.

26.7.38

Zarf: Büyük Reisi Cumhur Atatürk, Yüce huzuruna...

İNÖNÜ'DEN BAHSETMEYENLER KİM?

Taha Akyol, yazısına şu notla son veriyor:

Yüksek ateşle yatan Atatürk, kendine gelir gelmez "Lozan günü"nü hatırlaması, İnönü'ye takdir ve tebriklerini yazdırması son derece önemlidir.

Peki İnönü'nün adı geçmesin diye, yıldönümünde Lozan'dan bahsetmeyenler kimlerdi?

Bu evvela o zamanki basın için kötü bir siyasi ahlak notudur!

İkincisi, İnönü Defterler'indeki notlardan; bunu yaptıranın İçişleri Bakanı Şükrü Kaya olduğu anlaşılıyor. Hem İnönü'ye hem Karabekir ve Rauf Bey'e 'derin' suikast şüphelerinin yaşandığı bir dönemin İçişleri Bakanı'dır Şükrü Kaya.