Boyanmayan koyunun gözünden yaş

Burdur'da 750 yıllık Yünüm Böğet (Koyun boyama ve yıkama) geleneği, düzenlenen şenliklerle sürdürülüyor.

Burdur'un Tefenni ilçesine bağlı Hasanpaşa beldesinde 750 yıllık geçmişe sahip ve iki gün devam eden Yünüm Böğet geleneği, Hasanpaşa Belediyesinin girişimleriyle düzenlenen şenlikle yaşatılmaya çalışılıyor.

Hasanpaşa Belediye Başkanı Bayram Yıldız, ''Yünüm Böğet Şenlikleri''nde yaptığı konuşmada, geçmişi Selçuklular dönemine uzanan Böğet şenliklerini sürdürdüklerini söyledi. Yıldız, ''Gelenek, görenek ve adetlerimize sahip çıkmak, gelecek nesillere aktarmak için koyun yıkama şenliklerini düzenlemeye devam edeceğiz. Aynı zamanda beldemizin tanıtımını yapmak, yaşadığımız yerde sosyal ve kültürel hayata renk katmak gayreti içerisindeyiz'' dedi.

İLK GÜN

Bu yıl Ramazan Bayramına denk gelen şenliklerin ilk gününde, Yünüm Böğete katılacak koyunlar, Beydağları'ndaki bir tür taştan elde edilen kırmızı renkli boyayla boyandı.

750 yıllık koyun boyama ve yıkama geleneğini sürdürdüklerini belirten sürü sahibi Ramazan Bayar, AA muhabirine şunları söyledi:

''Beydağları'ndan getirdiğimiz taşı bir gün boyunca sadece tezekle yakarız. Yanan taş, ufalanıp kalburdan geçirildikten sonra boya haline gelir. Çoban, ağzına aldığı bir miktar suyu koyunun yününe püskürtüp, yünü ıslatır. Boya da ıslak yüne sürülür. Boya 12-13 ay koyunun yününden çıkmaz. İnanışımıza göre, boyanmayan koyunun gözlerinden 'Beni boyamıyorsunuz' diye yaş gelir. Sürüdeki tüm koyunların boyanmasından sonra, sürü lideri koyun ve koçlar, ikinci gün düzenlenecek ''Sudan geçme'' yarışması için hazırlanır.''

İKİNCİ GÜN

Şenliklerin ikinci gününde, Hasanpaşa beldesi ve çevre köyler olmak üzere iki kategoride koyun sürülerinin sudan geçirilmesi yarışı yapıldı. Şenliklerde toplam 18 çoban ve sürüsü yarıştı. Koyun sürüsü, başlarında çoban ve lider koyunlar olmak üzere şafak vakti böğet alanında bir tepenin ardına yerleştirildi.

Hakem heyetinin belirlediği sıraya göre, başlarında çoban olan sürü ile kırmızıya boyanan lider koyun, çobanı takip ederek dereden en iyi şekilde geçmeye çalıştı.

Yarışlarda dereceye girenlere Belediye Başkanı Yıldız tarafından gömlek hediye edildi. Sponsor firmalar da ilk üç dereceye giren çobanlara birer tüfek ile hayvan hastalıkları için ilaç verdi.

Şenlik kapsamında vatandaşların katkılarıyla yaptırılan iki çocuk parkı açılışı da yapıldı. Şenliklere Karamanlı Kaymakamı ve Tefenni Kaymakam Vekili Ergün Baysal, CHP Burdur Milletvekili Ramazan Kerim Özkan, çevre ilçe belediye başkanları ve vatandaşlar katıldı.

YÜNÜM BÖĞET GELENEĞİ NEDİR?

Burdur'un Tefenni ilçesine bağlı Hasanpaşa beldesiyle Bayramlar köyünün geleneklerinden biri olan ''Yünüm Böğet'' şenlikleri iki aşamada yapılıyor. Yönüm töreninde sürüdeki koyunlar boyanıyor, Böğet'te ise koyun ve koçlar, havuzdan veya dereden geçirilerek yıkanıyor. Havuz veya dereden, çobanın talimatlarına uyarak en iyi şekilde geçen sürünün çobanı da ödüllendiriliyor.

Şenliklerden önce çobanlar, sürülerinin içinden bir koyun veya koçu ayırıp, ''elcik'' olarak yetiştiriyor. Çoban, elciğe çok önem veriyor. Sürünün öncüsü olan elciğe, yünüm böğet şenliklerinde büyük görev düşüyor. Seçilen elciğe çobanın talimatlarına uyması amacıyla bazı alışkanlıklar kazandırılıyor. Yünüm töreninden önceki akşam koyunlar süsleniyor, boyanıyor, boncuklar ve çanlar takılıyor. Yünüm günü, sabahın erken saatlerinde böğetin çevresi sürülerle dolup taşıyor. Kendisine güvenen çoban, yetiştirdiği elcik koyun veya koçun önüne geçerek su dolu böğete (Havuz veya dere) doğru bağırarak sürüsünü harekete geçiriyor. Sürünün böğete girmesi için havaya tüfekle ateş ediliyor. Çoban, elbiseleriyle birlikte suya dalıyor, sürü de çoban ve sürü lideri elciği takiben suya giriyor ve karşıya geçiyor.

Yünüm şenliğinde kimi elcikler sürüyle birlikte karşıya geçmeyi başarırken, kimi elcikler geri döndüğü için sürüsü de suya girmekten vazgeçiyor ve yarışmadan eleniyor. Çobanın talimatını en iyi şekilde uygulayan sürü lideri elcik, birinci ilan ediliyor.

İLGİNÇ GÖRÜNTÜLER