Kemik Erimesi Nedir?
Kemik erimesi diğer adıyla osteoporoz, kalsiyum ve kemik
proteinlerindeki azalmaya bağlı olarak kemik kitlesinde azalma
olarak tanımlanabilir. Bu kemiklerin kırılması için daha yüksek
risk anlamına gelir.
Kemik Erimesi İçin Risk Faktörleri
Nelerdir?
• Kadın olmak
• 50 yaş üstü olmak
• Kalsiyum ve D vitamininden düşük diyet ile beslenmek
• Az hareketli veya yatalak olmak
• Kemik kaybına neden olan bir ilaç almak (kortizon gibi)
Kemik Erimesine Bağlı Kırık Riski Altında Olduğunuzu
Nasıl Anlarsınız?
Kemik yoğunluğu ölçümü kırık oluşmadan kırık riskinizi tahminde
yardımcı olabilir. Menopoza girmiş ya da 50 yaş üstü iseniz, kemik
yoğunluğu ölçümüyle kırık riskiniz tahmin edilebilir. Ölçümde düşük
kemik yoğunluğu saptanırsa kırık riski artmış olarak
değerlendirilir.
Kemik Erimesi En Sık Hangi Kemiklerde Kırıklara Sebep
Olur?
Kemik erimesi kalça, omuz, bilek ve en sık da omurga
kemiklerinde kırıklara sebep olur.
Kemik Erimesine Bağlı Omurga Kırıklarının Farkı Nedir?
- Omurlar düşme gibi hafif bir kaza ya da ağır bir yükü taşıma
sonrasında kırılabilir. Bunlar hafif travma kırıkları olarak da
adlandırılır.
- Kırıklar genelde kompresyon (çökme) şeklindedir.
- Kemik erimesine bağlı omurga kırıkları bulgu vermeden, sinsi
bir şekilde gelişebilir. Omurgada kırık oluştuğunda bazı hastalar
keskin bir ağrı hissedebilir, bazıları ise hissetmeyebilir.
Dolayısıyla bazı hastalar ağrı az ya da hiç olmadığı için doktora
gitmeyebiliyorlar. Bu hastalar bir süre sonra boyda kısalma
belirtisi ile doktora başvurur.
Kemik Erimesine Bağlı Omurga Kırığı Ne Gibi Bulgular
Verir?
- Kırık sonrası tüm omurganın şekli değişip eğrilik oluşabilir.
Genelde omurun öne doğru kamalaşması sonucunda kifoz ya da
kamburluk olarak tanımladığımız eğrilik oluşur. Birden fazla omurda
kırık oluşursa eğriliğin derecesi de artar.
- Boyda kısalma
- Duruş bozukluğu,
- Kronik sırt ağrısı, anksiyete, depresyon, özgüven kaybı, uyku
problemi gözlenebilir.
Kemik Erimesine Bağlı Omurga Kırığı Olduğu Hangi
Tetkiklerle Anlaşılır?
Doktorlar kemik erimesi olan kişilerde, sırt ağrısı varlığında,
omurgada eğrilik veya kamburluk geliştiğinde, bir yıl içinde iki
santimetre ve daha fazla boyda kısalma meydana geldiğinde röntgen
çekerler. Bazı hastalarda omurga kırığı mikrokırık şeklinde olup
röntgende görülemeyebilir. O zaman MR gibi ek tetkiklere de
başvurabilirler.
Kemik Erimesine Bağlı Omurga Kırıklarının Tedavisinde
Neler Yapılır?
Kırık omur sayısına, kırılan omurdaki çökme miktarına ve kırılan
omurun hangisi olduğuna bağlı olarak tedavi şekli değişir.
- Öncelikle hastalar kemik erimesine yönelik ilaç tedavisi almak
zorundalar. Omurga kırığına yönelik ise bazı kırıklarda ağrı kesici
tedavi yeterli olabilirken bazı kırıklarda çökmenin artmasını
durduran ya da azaltan cerrahi işlemler gerekebilir.
- Kamburluğun oluşumun ya da artmasını engellemek için yatak
istirahati, otururken sırt desteği ve korse kullanımı
gerekebilir.
- Ağrı genellikle altı ile sekiz hafta içinde geçer nadiren
kronikleşir. Tedavide ağrı kesici ilaçlar, sıcak uygulama, masaj,
fizik aktivite faydalı olabilir. Otururken sırt desteği kullanmak
da ağrıyı azaltır. Şiddetli ağrısı olan ve uygulanan tedaviye
rağmen rahatlama sağlayamayan hastalarda omurga kırığını stabilize
etmek amacıyla kifoplasti ve vertebroplasti yöntemlerinden herhangi
biri tercih edilebilir.
Vertebroplasti ve Kifoplasti Nedir?
- Kırılan omurlardaki çökme, açılanma ve buna bağlı oluşan
omurga eğriliğini engelleme amacıyla kullanılan cerrahi
tekniklerdir.
- Vertebroplasti: Kırık omurun içine kemik
çimentosu enjekte edilmesidir.
- Kifoplasti: Bu yöntem de vertebroplastiye
benzer. Küçük bir şişme balon, boşluk oluşturmak için kırık omurun
içine yerleştirilerek şişirilir. Balon şişerken kırık omurdaki
çökmeyi yükselterek düzeltir. Daha sonra balon çıkarılarak oluşan
boşluk daha sonra kemik çimentosu ile doldurulur.
- Vertebroplasti ve kifoplasti hastaya cerrahi olarak kibar
işlemlerdir. Özel çalışma kanülleri (borular) kırık omura küçük bir
delikten sokulur. Balon ve çimento bu kanüllerin içinden omura
yerleştirilir. Hekim özel bir röntgen cihazı yardımıyla ciltte
sadece bir delik açarak bu ameliyatı yapabilir.
- Her iki teknikte de cilt kesisi küçük ve iyileşme süresi çok
kısadır. Lokal anestezi altında yapılabilirler. Ağrı hemen işlem
sonrası geçer. Ameliyat sonrası hastalar aynı gün taburcu olup
hastanede kalmaları gerekmez.