Kenya'da HIV virüsüyle yaşamak zorunda kalan çocukların zorlu hayatını ve giderek zorlaşan yeni nesil ilaçları bulma sorunlarını BBC Muhabiri Anne Soy yazdı.
Abone olKenya'nın başkenti Nairobi'de, şehrin yeşil banliyölerinden Karen'de bulunan Nyumbani Çocuk Hastanesi'nde çocukların neşeli çığlıkları, kahkahaları karşılıyor.
"Nyumbani" Kenya'da konuşulan Swahili dilinde "Ev" demek. 1992'de Rahip Angelo D'Agostino'nun kurduğu hastane şimdiye doek 50 binden fazla çocuğun evi oldu.
Çocuk bahçesinde, kaydıraklarda kayan, salıncaklarda sallanan, saklambaç oynayan 20 ila 30 çocuk var.
Bazıları sadece iki yaşında olan bu çocukların hepsinin AIDS hastalığına yol açan HIV virüsüyle yaşadığını fark etmek zor.
Hastanenin Müdiresi Rahibe Mary Owen, "İlk yıllarda ayda bir, iki ya da üç çocuğu toprağa veriyorduk. Bize geçmişimizi hatırlatan küçük bir mezarlığımız var. Ama şimdi burada çocuklar ölmüyor" diyor.
Ancak bu aşamaya gelmeleri kolay olmamış.
20 yıl önce HIV hakkında çok fazla şey bilinmeyen dönemde, hastanenin tek yapabildiği ölen çocukları son günleri rahat ettirmekti.
Ama önlerinde yine büyük bir engel var. Rahibe Mary, "Çocuklara 10 yıldır HIV ilaçları veriyoruz ve bazıları bu ilaçlara karşı direnç geliştirmeye başladı." diyor.
Bu nedenle bu çocuklar için daha güçlü, üçüncü nesil ilaçlar getirmek zorunda kalıyorlar.
Her gün, günde iki defa dokuzar hap yutmak zorunda olan 14 yaşındaki John "Büyüyünce pilot olmak istiyorum" diyor.
Üzerinde Wayne Rooney'nin Manchester United forması var. Ama en çok sevdiği futbolcunun Cristiano Ronaldo olduğunu ve Manchester United'ı değil, Real Madrid'i tuttuğunu anlatıyor.
John yaşıtları gibi büyüyor, futbola tutkusu ve gelecekten büyük beklentilele.
Ama geleceğini sadece doğru ilaçları alırsa görebilecek.
Bir başka zorlukları da hapların küçük çocukların yutabileceğinden çok daha büyük olması.
Rahibe Mary, "Gelişmiş ülkelerde çocuklar pek fazla HIV'ye yakalanmıyor. Bu nedenle ilaç şirketleri çocuklar için ilaç üretmiyor. Çünkü gelişmiş ülkelerden kâr yapıyorlar, yoksul ülkelerden değil" diyerek açıklıyor durumu.
Bazı uzmanlar da çocuklarda görülen AIDS'i ihmal edilmiş bir alan olarak görüyor.
İhmal Edilmiş Hastalıklar için İlaç inisiyatifinden araştırmacılar AIDS virüsünün keşfedilmesinden bu yana 30 yıl geçmesine, 20'den fazla ilaç geliştirilmesine karşın bu durumun anlaşılmasının zor olduğunu belirtiyor.
İnisiyatifin New England Tıp Dergisi'nde yazdığı makalede "Düşük ve orta gelir düzeyindeki ülkelerde yaşayan HIV/ AIDS hastası çocuklar HIV araştırma ve geliştirme gündeminde değil. Çünkü yoksullar ve seslerini duyuramıyorlar, ayrıca geleneksel anlamıyla kârlı bir pazar değiller" ifadeleri yer aldı.
Kenya'daki Elizabeth Glaser Pediyatrik AIDS Vakfı'ndan Titus Syengo gelişmekte olan ülkelerdeki araştırmacıların bu alana eğilmesi gerektiğini düşünüyor.
Syengo, "Gelişmekte olan ülkelerdeki araştırmalar emekleme düzeyinde. Ama hükümetler yeterli yatırım yaparsa araştırma yapılabilir" diyor.
Şu anda çalışmalar virüsün anneden çocuğa geçişinin engellenmesi ve 2015 itibarıyla durdurulmasına odaklanıyor.
Gerekli altyapı ve eğitimle bu strateji büyük başarı sağladı.
Ancak yoksul ülkelerdeki okuma yazma oranının düşüklüğü ve sağlık hizmelerine erişimin düşük olması nedeniyle anneler hala virüsü bebeklerine de geçiriyor.
Syengo, "Tedavi görmezlerse bebeklerin yarısı iki yaşına gelmeden ölüyor. Beş yaşına geldiklerindeyse yüzde 80'i ölmüş oluyor. Yani tedavi görmekten başka şansları yok. Aksi halde tüm bir kuşağı kaybedeceğiz " diyor.
Akşam olurken, parkta oynayan çocukların neşeli gürültüleri yavaş yavaş azalıyor.
Akşam saat tam altıda ilaçlarını almak zorundalar. Küçüklerin ilaçlarıysa yutamadıkları için suya karıştırılıp veriliyor.
Rahibe Mary dönüp "İlk çocuklarımızdan biri şimdi evlendi ve ilk çocuklarını yaptılar. Anne de, çocuk da HIV kapmadı. Tanrıya şükür çocuklarımız için çok daha mutlu hissediyorum" diyor.
ÖNCEKİ HABERLER
