Yüzbinlerce insanın gözü bu yasada. Kredi kartı temerrüt faizlerine af ya da düzenleme getirilsin mi? Kamuoyu ikiye bölündü. İşin sosyal ve ekonomik boyutu oldukça farklı.
Abone olAB Uyum Komisyonu’nun, kredi kartı temerrüt faizlerinin geriye doğru enflasyon oranına indirilmesi ve borçların taksitlendirilmesi ile ilgili kararına Sanayi Bakanlığı Tüketiciyi Koruma Genel Müdürü Özcan Pektaş'dan da destek geldi. Pektaş, ‘Geri ödenmeyen tutar 1.3 milyar YTL’ye çıktı. Düzenleme şart’ dedi. KREDİ Kartları Yasa Tasarısı’na TBMM AB Uyum Komisyonu’nda getirilen düzenleme ile temerrüde düşenlere taksitli-enflasyona endeksli ödeme kolaylığı getirilmesine Sanayi Bakanlığı sahip çıktı. Bakanlığın Tüketiciyi Koruma Genel Müdürü Özcan Pektaş, yılbaşından bu yana ödenmeyen kredi kartı borçları oranının yüzde 4’ten yüzde 7.7’ye çıktığını belirterek, ‘Geri ödenmeyen tutar 1.3 milyar YTL’ye çıktı. Düzenleme şart’ dedi. Başbakan Yardımcısı Abdüllatif Şener ile TBMM’nin ilgili komisyonlarının üyelerini karşı karşıya getiren düzenlemeyi Hürriyet’e değerlendiren Pektaş, önergeye sahip çıktı. Düzenleme ile ödenemez duruma gelerek, icra takibi başlatılan, temerrüde düşmüş borçların ana parasının enflasyon oranına göre düzenlenip taksitlendirilmesinin öngörüldüğüne işaret eden Pektaş, yılbaşından bu yana ödenmeyen kredi kartı borcu oranının neredeyse ikiye katlandığını vurguladı. Pektaş, oranın ortalama 7.7’ye yükselmesine karşılık Kasım ayında olduğu gibi yüzde 11’lere dahi çıktığının altını çizdi. 100 BİN KİŞİ YARARLANDI: Başbakan Yardımcısı Şener’in, ‘Devletin borcu değil ki silelim’ itirazına karşılık Pektaş, 2003’te yapılan düzenleme ile temerrüde düşenlere faiz düzenlemesi ve 12 taksit olanağı sunulduğunu asımsattı. 2003 düzenlemesinde 180 bin kişinin kapsama girdiğini, 120 bin kişiden başvuru geldiğini, 20 bininin banka ile anlaşamayarak mahkemeye gitme yolunu seçtiğini kaydeden Pektaş, ‘Sonuçta en az 80 bin, yargıya gidenleri de sayarsak 100 bin kişi yararlandı’ dedi. BANKALAR DA İSTER: Yasanın 2003 düzenlemesinden yararlanılması için 30 günlük başvuru süresi tanıdığını anımsatan Pektaş, bazı bankaların süreyi iki aya kadar uzatmış olduklarını, böyle bir düzenlemenin bankacılık kesiminden de destek bulacağını söyledi. Pektaş, şöyle devam etti: ‘Kayıt dışı ekonomiye karşın önemli bir etken olan kredi kartına duyulan güvenin sarsılmaması, kredi kartı borcunun kredi kartı ile ödenmesinden kurtulunması için düzenleme gerekli. Bugün gelinen noktada kredi kartındaki rahatsızlık devam ediyor. O dönem 100 bin vatandaşın o günkü problemi çözüldü. Ama rahatsızlık sadece bilinçsiz kullanımdan değil ki. Buna çanak tutan kredi kartı sisteminin işleyişinde sıkıntı var.’ YENİ ÖNERGELER YOLDA: Kredi kartı limiti için AB Uyum Komisyonu’nda yapılan gelirin iki katına kadar limit verilmesi hükmünün, tüm kartlarda toplam iki kata kadar limit değişikliği getirilmesinin de önemli olduğunu kaydeden Pektaş, bankalar arası bilgi havuzu ile kişi hangi kartı kullanırsa kullansın, toplam limitin aşılıp aşılmadığının sürekli kontrol altında tutulabileceğini bildirdi. Pektaş; Sanayi Komisyonu’nda görüşülecek tasarıya tüketici lehine yeni önergeler gelebileceğini belirtti. Kart borçlusunu boşuna beklentiye sokmasınlar MECLİS Avrupa Birliği Uyum Komisyonu’nun kararları bankacılar cephesinde ise ‘Bu karar tavsiye niteliğinde olmakla birlikte uygulanması mümkün değil’ şeklinde yorumlanıyor. Bakan Abdüllatif Şener’in ‘Devletin borcu değil ki silelim’ açıklamasıyla konuya açıklık getirdiğini savunan bankacılar, bu tür beklentiler yaratılmasının kredi kartı borçulusunu da ‘af çıkacak beklentisine sokmasından’ endişe duyuyor. BORÇLU ETKİLENİYOR: ‘Borçlu psikolojik olarak bu tür yorumlardan etkileniyor, boşuna kafalar karıştırılıyor, bekleyelim bakalım tasarıdan ne çıkacak diye borcunu ödemiyor, bu sırada yine faiz işliyor’ diyen bankacılar, gündeme gelen maddelere ilişkin şu değerlendirmeleri yapıyor: ‘Kredi kartları konusunda bir düzenleme biz de istiyoruz ama kısıtlama değil. Temerrüt faizine yasa ile zaten yüzde 30 sınırı getirilmiş durumda. Serbest piyasa ekonomisinde daha fazla müdahale olamaz. Avrupa’da da faizi sınırlayan böyle bir uygulama yok. Limitin sınırlandırılması ise daha önce de gündeme gelmiş ve tartışılmış bir konu, uygulamada böyle bir şey mümkün görünmüyor, bunu düzenleyecek bir altyapı zaten yok. Kredi kartı sahibinin tüm kredi kartlarına limit getirilmesi gibi bir uygulama Avrupa’da yok. Borç affının ise bir sonuç vermediği geçmiş uygulamalarda görüldü. Geçmişte buna benzer bir uygulama yapıldı başvuru 140 bin kişinin altında kalırken, başvurup da borcunu ödeyenlerin sayısı 40 bin kişiyi bulmadı. Borcunu ödememeyi teşvik edici yönde bir af beklentisi yaratılması bu noktada çok tehlikeli. Bankalar zaten iyi niyetli borçlusu ile oturup anlaşıyor, yeni ödeme planları hazırlıyor, borcunu taksitlendiriyor, sonuçta bankalar da bu parayı tahsil etmek istiyor.’ BANKALAR RAHATSIZ: Kredi Kartları Yasa Tasarısı çeşitli komisyonlarda ele alındıkça bu konuların da gündeme geldiğini belirten bankacılar, ‘Bizim bu konudaki görüşlerimiz çok net bir şekilde gerekçeleriyle zaten Ankara’ya iletilmişti. Ana Komisyon’a geldiği zaman orada da görüşlerimizi bildireceğiz’ demekle yetiniyor. Ancak konunun bu haliyle gündeme gelmesinden duyulan rahatsızlık da dile getiriliyor. Kart borcunda faize değil ana paraya itiraz edin ERCİYES Üniversitesi Hukuk Fakültesi öğretim görevlisi, Avukat Dr. Şükran Ekecik, kredi kartlarında ödenmeyen bakiyeye aylık bileşik faiz uygulamasının Türk Ticaret Kanuna aykırı olduğunu belirterek, bunun kaldırılması gerektiğini söyledi. Kredi kartlarında ödenmeyen bakiyeye bir aylık devreler itibari ile faiz hesaplanarak, bunun dönem sonunda anapara olarak talep edilmesinin de Türk Ticaret Kanunu’na aykırı olduğunu kaydeden Ekecik, ’Borçlar Kanunu’nun 19 ve 20. maddesi gereğince kanunun amir hükümlerine aykırı maddeler batıl (boş-çürük) olduğundan, kredi kartı sözleşmelerinde aylık bileşik faiz uygulamasına neden olan maddeler batıldır’ dedi. Kanunun amir hükümlerini uygulamanın ise hakimin görevi olduğuna dikkat çeken Ekecik, kredi kartı borçlarının tam ödenmemesi durumunda, yapılan harcama tutarı ile bir önceki dönemden ödenmeyen harcama miktarı ve yine bir önceki dönemden ödenmeyen harcama miktarına yürütülen faize tekrar faiz yürütülmesi nedeniyle tüketicinin borcunun kar topu gibi büyüdüğünü kaydederek, bu durumu eleştirdi. Ekecik, şöyle dedi: ‘Hukuk sistemimizde borçlu temerrüde düşene kadar borcuna işletilen faiz anapara faizidir ve hesabın kat’ı anında bu meblağ anaparaya dönüşür. Borçlunun temerrüdünden sonra işleyen faiz temerrüt (gecikme) faizidir. Bu nedenle borçlular tarafından icra takiplerinde bir aylık devreler itibari ile hesap edilerek anaparaya dönüşen faize, itiraz edilebilmesi için anaparaya itiraz edilmesi gerekir.’ AB Uyum Komisyonu’ndan intihar ve cinayet uyarısı TBMM AB Uyum Komisyonu’nun söz konusu düzenlemeleri getiren raporunda, intihar ve cinayet vakalarının arttığı uyarısında bulunuldu. Raporda, özetle şu değerlendirmeler yapıldı: ‘Komisyonumuzda; ülkemizde pekçok kişinin bilinçsiz ve geliriyle orantısız kredi kartı kullanımı nedeniyle ödeme sıkıntısı yaşadığı, borçların birikerek ödenmemesi nedeniyle de toplumda intiharlar, cinayetler ve iş kayıpları gibi toplumsal psikolojik ve sosyolojik vakaların sayısında artış olduğu ve bütün bunların gelecek nesiller üzerinde olumsuz etkiler yarattığı ifade edilmiştir. Komisyonumuzda, tasarının tümü üzerinde yapılan görüşmeler sırasında üyelerimiz; 2001 yılında yaşanan ağır ekonomik krizden sonra pekçok kişinin bu krizden etkilendiğini, bu krizin yarattığı yıkımın halen devam ettiğini, insanların borcu borçla döndürmeye çalışırken, en fazla bankaların sorumsuzca dağıttığı kredi kartlarını kullandıklarını, vatandaşların bilinçsizliğinin yanı sıra bankaların da uyguladıkları ağır faiz koşullları altında ezilen tüketicilerin, birer kart mağduru haline geldiklerini, AB üyeliği yolunda ilerleyen ülkemizde insan haklarını ve çıkarlarını gözetmenin ülke politikalarının temelini oluşturması gerektiğini ifade etmişlerdir.’ Kredi kartı borcu trafik polisini intihara götürdü ÇORUM’da trafik polisi 33 yaşındaki Mehmet Dişli, kredi kartı borcu yüzünden intihar etti. Olay dün sabah saat 04.30 sıralarında Çorum’un meydana geldi. Çorum Emniyet Müdürlüğü Trafik Şube Müdürlüğü’nde görevli evli ve 2 çocuk babası Mehmet Dişli, dün akşam meslektaşları ile birlikte halı sahada futbol oynadıktan sonra geç saatlerde evine gitti. Dişli, Ulukavak Mahallesi Akpınar Caddesi’ndeki evinde saat 04.30 sıralarında beylik tabancası ile başına tek kurşun sıkarak yaşamına son verdi. Son günlerde çevresine kredi kartı borcu yüzünden sıkıntıda olduğunu söylediği belirtilen 13 yıllık polis memuru Dişli’nin intiharı ailesini ve arkadaşlarını şoka soktu. Eşi Emine Dişli geçirdiği şok nedeniyle Devlet Hastanesi’nde tedavi altına alındı. Polis memurunun kredi kartı borcunun miktarı konusunda ise açıklama yapılmadı. Cumhuriyet Savcılığı’nın konuyla ilgili soruşturması sürüyor. Haber: Yelda Ataç- Nilgün Karataş Kaynak: www.hurriyetim.com.tr
ÖNCEKİ HABERLER
