Kiracı ölmeyecek sürünecek!

Yasalaşmayı bekleyen bir tasarı kelimenin tam anlamıyla felaket! Kötü niyetli evsahibi, kiracının ümüğünü sıkacak!

TBMM Adalet Komisyonunun 212 maddesini kabul ettiği 649 maddelik Türk Borçlar Kanunu Tasarısı, kiracı-ev sahibi ilişkisi konusunda da önemli yenilikler içeriyor. İşte kiracıyı üzecek tasarıdan bazı bölümler;

Tasarıya göre, ev ve iş yerini boşalttırmak isteyen kiraya verenlerle
kiracılar arasında en sık karşılaşılan sorunlardan biri olan kira sözleşmesinin
dava yoluyla sona erdirilmesinde yeni bir döneme girilecek.

Torunum oturacak çık: Gayrimenkul Kiraları Hakkında Kanunda, kiraya verenin, kendisinin, eşinin ve çocuklarının konut ve iş yeri ihtiyacı ileri sürülerek tahliye davası açabileceği öngörüldüğü halde, tasarıda, "kendisinin, eşinin, altsoyunun, üstsoyunun ve kanun gereği bakmakla yükümlü olduğu diğer kişilerin gereksinimi sebebiyle, kira sözleşmesini dava yoluyla sona erdirebilmeye" olanak sağlanıyor.

Böylece, kiraya verenler, üstsoyunun (örneğin, babasının veya büyük babasının) ve altsoyunun (torunlar) konut veya iş yeri gereksinimini ileri sürerek tahliye davası açabilecekler.

Bugünkü düzenlemeye göre, "Oğlum evlenecek. Kızım gelin olacak"
şeklindeki gereksinimlerle tahliye davası açabilen kiraya verenler, tasarıdaki
düzenlemenin yasalaşmasından sonra, "Babam, dedem, torunum veya evlatlığım oturacak" gibi gerekçelerle de kira sözleşmelerini dava yoluyla sona erdirebilecekler.

Ev sahipleri cezasız kalıyor: Gereksinim ileri sürülerek boşaltılan konut ve iş yerlerinin, 3 yıl süreyle eski kiracıdan başkasına kiralanamayacağına ilişkin mevcut düzenleme, tasarıda da korunmakla birlikte, "yeniden kiralama yasağına" aykırı hareket eden kiraya verenler için öngörülen 6 aydan 1 yıla kadar hapis ve 3 yıllık kira bedeli tutarınca ağır para cezası kaldırılacak. Bunun yerine, kiraya veren, söz konusu yasağa aykırı davrandığı takdirde, eski kiracısına, son kira yılında ödemiş olduğu bir yıllık kira bedelinden az olmamak üzere tazminat ödemekle yükümlü olacak.

İsterse kirayı artırabilecek: Kira sözleşmesinin kurulmasından sonra, başlangıçta belirlenen kira bedeli, özellikle kanun gereği sözleşmenin süresinin uzatıldığı durumlarda, ekonomik koşullara bağlı olarak değiştirilebilecek. Böylece kiraya verenin, konut veya iş yerinin durumuna göre uygun bir kira bedeli elde etmesine olanak sağlanacak.

Diğer giderler faizli: Kiraya verenler, konut ve çatılı iş yerlerinde, sadece kira bedelini değil, elektrik ve su gibi yan giderleri de ödemeyen kiracılara karşı, temerrüt sebebiyle tahliye davası açabilecekler.

Sözleşmeye otomatik uzatma: Tasarıya göre, konut ve iş yeri kiralarında kiracı, süre bitiminden en az 15 gün önce bildirimde bulunmadığı takdirde sözleşme aynı koşullarla 1 yıl uzatılmış sayılacak. Ancak kiraya veren, 15 yıllık uzama süresi sonunda, bu süreyi izleyen her uzama yılının bitiminden en az 3 ay önce bildirimde bulunmak koşuluyla, herhangi bir sebep göstermeksizin sözleşmeye son verebilecek.

Düzenlemeyle, kiraya verene, tazminat ödemekle yükümlü olmaksızın, sözleşmeyi tek taraflı sona erdirme hakkı tanınmış olacak.