ABD yönetiminde görüş ayrılığı

ABD, savaştan sonra Irak'ta kurulacak olan yeni hükümetin başına kimin geleceği konusunda görüş ayrılığına düştü.

ABD Savunma Bakanı Donald Rumsfeld'in hükümetin başına Ahmed Çelebi'yi geçirmek istediği öne sürülürken Dışişleri Bakanlığı'nın bu görüşe karşı çıktığı belirtildi. ABD Savunma Bakanı Donald Rumsfeld'in, savaştan sonra Irak'ta kurulacak olan yeni hükümetin başına, Iraklı muhalif gruplardan oluşan Irak Ulusal Kongresi'nin Başkanı Ahmed Çelebi'yi geçirmek istediği öne sürüldü. Newsweek dergisinin haberinde, Rumsfeld ve çevresiyle yakın ilişki içinde olduğuna dikkat çekilen Çelebi'nin, Rumsfeld'in yanı sıra yardımcısı Paul Wolfowitz ve bakanlığın 3 numaralı ismi Richard Perle'yi, ''Saddam'ın iktidardan uzaklaştırılması'' konusunda ikna eden kişi olduğu belirtildi. Haberde, Savunma Bakanlığı'ndaki şahinlerin, savaş biter bitmez hızla geçici bir yönetim oluşturmak ve bu hükümette, sürgündeki Iraklılara önemli görevler vermekten yana oldukları da bildirilerek, bunlar arasında Çelebi ve grubunun önde geldiği kaydedildi. DIŞİŞLERİ AYRI GÖRÜŞTE Buna karşılık, ABD Dışişleri Bakanlığı yetkililerinin, yaklaşık 40 yıldır Irak dışında yaşayan Çelebi'nin ülke içinde benimsenmeyeceğinden kaygı duyduğu bildirildi. Dışişleri Bakanlığı, savaşın sona ermesinden 4-6 hafta sonra bir Bağdat konferansı yapılması ve uluslararası yasallığı bulunacak yeni bir rejim oluşturulmasından yana tavır koyuyor. Bakanlık, Bağdat konferansına Irak'ın 18 eyaletinden seçilecek 180delegenin yanı sıra Londra'daki son muhalifler toplantısında belirlenen 60 dolayındaki Iraklı muhalifin katılmasını istiyor. Bakanlık kaynakları, bunun ''Irak demokrasisi'' açısından da önem taşıdığına dikkat çekiyorlar. Pentagon yetkilileri ise Bağdat konferansının sadece Çelebi önderliğindeki hükümeti onaylama görevini yerine getirmesinde ısrar ediyor. YENİDEN YAPILANMA KONUSUNDA DA ANLAŞMAZLIK ABD Başkanı George W. Bush'un, savaş sona erer ermez başlayacak olan Irak'ın yeniden yapılanması çabalarına BM'yi de dahil etmek istediği ve bu amaçla Güvenlik Konseyi'nden acele bir karar çıkarmak arzusunda olduğu bildirildi. Newsweek dergisi ise savaştan sonra Irak'ın yönetiminden bir süre sorumlu olacak olan Pentagon'un başında bulunan Savunma Bakanı Donald Rumsfeld'in bu konuda başka düşünceleri olduğunu duyurdu. Dergi, Rumsfeld'in, ''Irak'ı, bir ulusu yeniden yapılandırma konusunda yeni bir kavram geliştirme açısından örnek haline getirmek istediğini, ancak fazlaca kendini beğenmiş görünmemek için bu terimi kullanmaktan kaçındığını'' yazdı. Rumsfeld'in kafasındaki projeye göre, Irak'ın yeniden yapılandırılmasında BM'den çok, mühendis ve yardım kuruluşları yetkililerinin yanı sıra savaşta Amerikalılara yardım etmiş olan sürgündeki Iraklıların görev alması gerekiyor. İHALELER BU HAFTA DAĞITILIYOR Newsweek'e göre, toplam tutarı 600 milyon doları bulan çok sayıda inşaat ihalesi bu hafta içinde dağıtılacak. Bu ihalelerin özellikle yol, köprü, okul gibi büyük çaplı inşaatları içereceği belirtildi. İhalelerin, sadece güvenlik soruşturmasından geçmiş Amerikan şirketlerine verileceği de bildiriliyor. Amerikalıların yaklaşık 2 yıl süreyle Irak'ı kontrol edecekleri belirtilirken, Rumsfeld'in, Amerikan askerlerinin bu kadar uzun süre Irak'ta kalmalarını istemediği ve sürenin aylarla ifade edilecek uzunlukta olmasını tercih ettiği de Pentagon yetkililerince kaydediliyor. BM İNŞAAT İŞİNE GİRMEYECEK Amerikan kaynakları, Dünya Gıda Programı (WFP) ya da UNICEF gibi BM kuruluşlarının insani yardım konusunda görev üstlenebileceklerini ancak inşaat işlerine girmeyeceklerini de vurguladılar. MÜTTEFİKLERLE YENİ SORUN Ancak kaynaklar, inşaat işlerinin sadece Amerikan firmalarına verilmesinin, Başkan Bush'un müttefikleriyle başının yeniden derde girmesine yol açacağını düşünüyorlar. Başkan Bush'a en büyük desteği sağlamış olan İngiltere başbakanı Tony Blair, Azor adalarında Başkan Bush'a, inşaat konusunun BM'de kabul edilecek bir karar çerçevesinde çözümlenmesi hususunda çağrıda bulundu ve Bush da bunu kabul ederek bu yönde sözler söyledi. Fakat Fransa Cumhurbaşkanı Jacques Chirac daha sonra, ''askeri müdahaleyi meşru kılacak hiçbir kararı Güvenlik Konseyi'nden geçirtmeyeceklerini'' açıkladı. Rusya Dışişleri Bakanı İgor İvanov da aynı doğrultuda açıklamada bulundu ve gerekirse vetolarını kullanabileceklerini ifade etti. DIŞİŞLERİ DÜNYAYI KARŞILARINA ALMAK İSTEMİYOR Newsweek dergisi, buna karşılık ABD Dışişleri Bakanlığı'nın dünyayı ve Arap ülkelerini karşılarına almak istemeyerek BM'ye önemli bir rol verilmesinden yana tavır koyduğunu yazdı. Güvenlik Konseyi ise şu sıralarda tüm dikkatini, 3 Haziran'da sonaerecek olan ''gıda-için-petrol'' planına çevirmiş bulunuyor. Fakat birPentagon yetkilisi dergiye yaptığı açıklamada, ''gıda-için-petrol uygulamasını işgal kuvvetlerinin tümüyle üstleneceklerini ve 15 bin Iraklı görevlinin kendilerine bağlı olarak çalışacağını'' ifade etti. Amerikalıların, ''çok etkili bir dağıtım ağı'' olarak nitelendirdikleri sistemde fazla değişiklik yapmamaktan yana olduklarıda belirtildi.