Seçim Maliyetli, Adaylık Pahalı
Anayasa’nın 67’inci maddesi seçme ve seçilme hakkını düzenler. İşbu madde gereğince her Türk vatandaşının seçme ve seçilme hakkı güvence altına alınmıştır.
Güzel ülkemizin vatandaşlarından seçilme hakkını kullanmak isteyenlerini, üç grupta tasnif edebiliriz:
1. Makam ve etiket meraklıları: Kendilerindeki eksiklik ve kompleksleri, siyasi pozisyonlar ile aşmak isterler. Vasat profillerden oluşur, zararları sınırlıdır.
2. Siyasal ve finansal güç muhterisleri: En tehlikeli olanlarıdır. Her türlü rüşvet, irtikap, tezgâh ve ayak oyunu mevcuttur.
3. Vatan, millet ve Sakarya sevdalıları: Siyasetin hamallığını yaparlar. Tüm yük bunların omuzundadır. Beklentileri olmayıp samimidirler. En cefakâr ve çilekeş grubu oluştururlar.
Türkiye’de seçimler çok maliyetli olup adayların seçim çalışmaları ise külfetlidir.
Gerçi partilere, Siyasi Partiler Kanunu çerçevesinde en az % 3 oy almak şartıyla ve aldıkları oy oranında yardım yapılır, fakat bu yardımlar partilerin il/ilçe teşkilatlarına bir türlü ulaşmaz.
Partilerin ilç/ilçe teşkilatları genellikle kiralıktır. Hizmet verdikleri binaların kira, elektrik, su, telefon-internet, çalışan gibi masrafları; yönetim kurulu aidatları ve vatandaş bağışları ile karşılanır.
Bittabi bu bağışların büyük bir kısmını, beklenti ve çıkar ile yapılanlar oluşturur. Mahalli idareyi kazanmış bir parti ise bu masrafların önemli bir bölümünü belediye karşılar.
Bir siyasetçi adayı için asıl külfet, seçim sürecinde başlar ve finansal olarak güçlü olmayı gerektirir.
Peki, adaylık sürecindeki masraf kalemleri nelerdir?
*Parti genel merkezinin belirlediği başvuru ücreti yatırılır.
*Aday gösterilince, il/ilçe teşkilatının istediği ücret takdim edilir.
*Bir seçim irtibat ofisi kiralanır.
*Seçim çalışmalarında kullanılmak üzere araçlar tutulur.
*Araç giydirme işi yapılır.
*Seçim molalarında çay, kahve ve yemek ikramları yapılır.
*Düğün ve cemiyetlere gidilir, hediye verilir.
*Spor kulübü ve derneklere yardımlar yapılır.
*Gazete, dergi ve haber sitelerine reklam verilir. Vb…
Bütün bunlar, üç aşağı beş yukarı bir seçim döneminde karşımıza çıkabilecek genel giderlerdir.
Bu kadar masrafın olduğu yerde, sıradan ve gariban insanın aday olma şansı pek mümkün görünmüyor.
Bunları nereden biliyorum, hasbelkader bir güzide partimizden beş yıl belediye meclis üyeliği yaptım. Emekli sade bir vatandaş olduğumuzdan seçim dönemindeki masraflar, haliyle beni de zorlamıştı. Ben de bir yakınımdan borç almış ve ödemekte zorlanınca borcuma karşılık ailemden miras kalan tek arazimi kendisine devretmiştim.
Ha! İmkanım olsa yine yapar mıyım? Siyaset gönül işi, yine yaparım.
Bugün gelinen noktada yaşadığımız sıkıntıların bazıları siyasetçi kaynaklı, bazıları da seçim sistemi ve Siyasi Partiler Kanunu kaynaklıdır.
Sonuç itibariyle, seçimlerimizin maliyetini ve adaylarımızın külfetini, sade vatandaş olarak biz ve ülkemiz ödüyoruz.
Siyasetçiler değil…