Kuzey Irak bölgesel yönetiminin tek Türkmen Bakanı Çelebi, bölgede ekonomik gelişmeleri anlattı
Abone olTaraf gazetesinden Pelin Cengiz, Kürdistan Bölgesel Yönetimi kabinesinin tek Türkmen bakanı olan Sinan Çelebi'ye bölge ekonomisini sordu.
İşte o röportaj;
TÜRKMEN BAKANIN GÖZÜNDEN KÜRDİSTAN
Bölgedeki gelişmeleri daha yetkin bir kişiden dinleyelim dedik ve üç yıldır Kürdistan Bölgesel Yönetimi Sanayi ve Ticaret Bakanı olan Sinan Çelebi'nin evine misafir olduk.
Çelebi, Kürdistan kabinesinin tek Türkmen Bakanı. Eğitimini Türkiye ve İngiltere'de tamamlamış. Türkiye ile son derece yakın ilişkileri olması iki taraf için de büyük bir avantaj. "Kürdistan bölgesinde ekonomi alanında ikili ilişkiler nasıl bir seyir izliyor" sorumuzu Çelebi, şöyle yanıtlıyor:
"Niyet iyi olursa gerisi doğru yolda gider. Bizim bölgenin siyasi düşüncesi özetle şudur: Komşularla barış ve huzur içinde yaşamayı arzu ediyoruz. Ekonomik anlamda da ilişkileri geliştirmek istiyoruz. Bu çerçevede Türkiye'nin değişik bakanları ile uzun uzun konuşup bunu bir temele oturtmak istedik. Bakan olduğumda 480 civarında kayıtlı Türk firması vardı. Bugün 1100'ü geçerek iki misline geldi. 2009 öncesi ayda ortalama 2,7 firma kayıt yaptırırken, şimdi bu 10 katına çıktı. Her ay 20 civarında yeni şirket kaydını yaptırıyor. Daha önce Türkiye'den ithalat dört milyar dolardı. Yılbaşına doğru bu rakamın 12 milyar dolara ulaşmasını bekliyoruz ki, bu ithalatın yüzde 70'ten fazlasını Kürdistan bölgesi yapıyor.
Neye ihtiyacımız varsa Türkiye'den getiriyoruz. Tercihimiz de o yöndedir zaten. Gerek Mesut Barzani'nin gerekse Neçirvan Barzani'nin düşüncesi özellikle ekonomide ikili ilişkileri geliştirmek, daha ileri götürmek şeklinde."
Şu anda bölgenin ticari ilişkilerinde Türkiye bir numara, Türkiye'yi İran takip ediyor. Yatırım anlamında ise Birleşik Arap Emirlikleri önde. Birkaç yıl öncesine kadar sadece birkaç ülkenin yatırımı varken, şimdi ABD, Fransa, İtalya dâhil pek çok ülke yatırıma gelmiş. Dünyada pek çok yerde yatırımlarıyla dikkat çeken Çinliler ise geri planda. Çelebi, "Çinlilerin daha erken gelmesini beklerdim ama onlar daha çok Afrika'ya yatırım yapıyor" diyor.
İTHALAT ARTIK TÜRKİYE'DEN
Suriye'deki iç savaşın ister istemez kendi bölgelerini de etkilediğini dile getiren Çelebi, Suriye'den önemli miktarda ithalat planladıklarını ancak Suriye olan ilişkilerinin sıfıra indiğini söylüyor. Çelebi, "Onun yerine işadamlarımızın büyük kısmı artık o ithalatı Türkiye'den yapmaya başladı. Bir kısmı da İran'dan yapılıyor ama öncelik her zaman Türkiye'de" diyor.
Bundan yedi sekiz yıl önce Kürdistan bölgesinde kişi başına gelir 300 dolarmış, bugün ise bu rakam 6500 dolara ulaşmış durumda. Çelebi, "6500 dolar fazla bir para değil ama kısa zamanda buraya gelmiş olması önemli. Enflasyon yok denecek kadar az, işsizlik çok düşük seviyede" diyor.
PETROLÜN TÜRKİYE ÜZERİNDEN ÇIKIŞI GAYET DOĞAL
Irak Kürdistanı ile Türkiye arasında bir de petrol boru hattı inşaatı devam ediyor. Bunun dışında Türkiye ve Irak Kürdistanı arasında hayata geçmek üzere olan iki enerji projesi daha var. Bunlardan biri yeni bir petrol boru hattı projesi ve diğeri de yeni bir doğalgaz boru hattı projesi. Merkezi hükümet, Türkiye'nin Irak ham petrolünü ve doğalgazını ihraç etme konusunda sadece merkezî hükümetle muhatap olması gerektiği konusunda ısrarcı. Türkiye enerji alanında attıkları imzaların tamamen anayasal olduğuna dikkat çeken Çelebi, şu bilgileri veriyor:
"Genel politika olarak petrolün Türkiye üzerinden dış piyasalara sevk edilmesi en doğal şeydir, Türkiye komşumuz. Yapılan çalışmalar, atılan imzalar tamamen anayasaldır. Merkezi hükümetle bölgesel yönetim arasında kabul edilen esaslar çerçevesindedir. Sıkıntılar olduğunda anayasaya dönüp sorunlarımızı çözmemiz mümkündür."
ÖNCEKİ HABERLER
