İran üzümü Türk üzümü diye pazarlanıyor!

CHP Manisa Milletvekili Sakine Öz, Türkiye’nin dünyada ilk sırada yer aldığı kuru üzüm üretimi ve ihracatında son dönemde yaşadığı sorunların kaynağına dikkat çekti.

 Milletvekili Öz, dolu ve sel afetiyle sarsılan Manisalı üreticilerin yeni mağduriyetini açıkladı. İran’dan getirtilen düşük kaliteli üzümlerin Mersin’deki serbest ticaret bölgesinde işlenerek Türk malı etiketiyle paketlenip dünya pazarlarına sunulduğuna yönelik iddiaların araştırılması için bir Meclis Araştırma Önergesi verdi.

Manisa’nın Sultaniye tipi kuru üzümünde 2013 yılında yaşanan dolu ve sel kaynaklı rekolte düşüklüğünün üreticileri ve dürüst ihracatçıları olumsuz etkilediğini belirten Sakine Öz, bu yıl az bulunan Sultaniye tipi kuru üzümün fiyatının arttığını ve maliyeti düşürmek isteyen kimi ihracatçıların, “düşük kalitedeki İran üzümünü serbest bölgede işleyip Türk malı gibi dünya pazarlarına sattığı” yönündeki iddiaların araştırılmasının, sorumluların tespit edilmesinin Egeli üreticilerin, dürüst tüccarların ve borsacıların da talepleri arasında yer aldığını kaydetti.

Sakine Öz’ün basına yaptığı açıklamalarda dikkat çektiği noktalar şöyle:

MANİSA ÜZÜMÜNÜN SUYU MU ÇIKTI?

"İran üzümü Mersin'de paketlenip Türk üzümü diye yurtdışına satılıyor" iddiaları gün geçtikçe artıyor... Üreticinin, borsanın ve tüccarın iddiaları üzerine yeni bir Meclis Araştırma Önergesi verdik... Dolu ve sel afetleriyle sarsılan, kredi borçları arttıkça artan, alım ve destekleme politikası yüzünden mağdur edilen üreticimize bir darbe de İran üzümünden mi geliyor? Bu yılki dolu sel nedeniyle düşen rekolte, fiyatları arttırdı. Üzüm, borsada ve üreticide daha az hareket gördü.

Buna karşılık, borsada işlem gören üzümle ihraç edilen üzüm miktarı arasında fark artıyor... Bu fark nereden doğdu..?

İran'dan serbest ticaret bölgesi Mersin'e getirilen ve burada işlenerek kalitesi arttırılan düşük kalite üzüm, Türk üzümü etkiketiyle paketlenerek yurtdışına mı satılıyor?”

BU USULSİZLÜĞÜN ARKASINDA KİMLER VAR?

“Üzümümüzün dünyadaki liderliğini arka sıralara itecek, dürüst ihracatçının ve üreticimizin kazancını etkileyecek bu adımlara karşı Meclisimiz duyarsız kalmamalıdır. Verdiğimiz Meclis araştırma önergesiyle, gümrük ve ticaret alanındaki bu iddialar titizlikle araştırılmalı ve sorumluları belirlenmelidir.”

CHP Milletvekili Sakine Öz’ün araştırma önergesinin içeriği ise şöyle:

ÜRETECİ VE TÜCCARIN GEÇİM KAYNAĞI TEHLİKEDE

Sultaniye tipi çekirdeksiz kuru üzüm, Manisamızın tarımsal geçim kaynaklarından olup ülkemizin önemli ihraç ürünlerindendir. Üretilen çekirdeksiz kuru üzümün yaklaşık yüzde 90’lık kısmı yurtdışı pazarlarda satışa sunulmakta, sınırlı bir bölümü ise iç piyasada tüketilmektedir. Sultaniye tipi çekirdeksiz kuru üzüm, Manisa ilinde karşılaşılan dolu ve don afetleri nedeniyle, 2013 yılı içerisinde beklenen rekolteye erişememiştir. Üreticilerimizin üzümü, don ve dolu afetleri sonucunda yüzde 45-70 arasında değişen oranlarda kayba uğramış, birçok ilçede bağlar iki (2) yıl ve üzerinde zararla karşılaşmıştır.

Üreticilerin bu gibi doğal afetlerle karşılaştığı zararlar, ürün rekoltesini düşürmüş, piyasada görece az bulunan kuru üzümün fiyatı yükselişe geçerek 5-5,2 TL sınırına dayanmıştır. Bir yandan tarımsal alım ve destekleme politikalarında sorunlar büyürken, diğer yandan ticaret borsalarında işlem gören üzüm ile ihraç edilen üzüm miktarı arasında fark doğduğu iddiaları gündeme yerleşmiştir.

“Sultaniye üzümünün suyu mu çıktı..!”

İddialara göre; birtakım ihracatçı firmalar, beliren yurtdışı talebini düşük maliyetlerle karşılamak adına harekete geçmiştir. Bu firmalar, yine iddialar doğrultusunda, “ton”u Sultaniye kuru üzümünden yaklaşık 500 Dolar ucuz olan ve kalitesi nedeniyle dünya piyasalarında Türk üzümünden daha az tercih gören İran üretimi kuru üzümü serbest ticaret bölgesi Mersin ilinde tekrar işlemek suretiyle kalitesini yükseltmekte ve Türk menşeli üzüm olarak paketleyerek ihraç etmektedir.

MAĞDURİYET KATLANIYOR

Sultaniye tipi çekirdeksiz kuru üzümün, doğal afet ve düşük rekolteye rağmen borsalarda işlem görmesi için mücadele veren üreticilerimiz, ilçe ticaret borsalarının yetkilileri ve kuru üzümü her koşulda pazarlamayı tercih eden ihracatçılarımız, serbest ticaret bölgesinde yaşandığı iddia edilen bu büyük usulsüzlüğün bölge ekonomisine yeni bir darbe vuracağını, haksız rekabeti derinleştireceğini savunmakta ve ülkemizin dünyada en büyük üreticisi/ihracatçısı olduğu kuru üzümdeki üstünlüğünün kısa vadeli çıkarlar uğruna yitirilmemesi noktasında yetkilileri göreve çağırmaktadırlar.

Düşük rekolte sonucunda birim fiyatı artan ve yerli ihracatçılarımızın bir bölümünü, borsalarda işlem gören kuru üzüm yerine İran merkezli görece düşük kalitedeki kuru üzümü serbest bölgelerde elden geçirerek Türk ürünü adıyla paketlemeye ve uluslararası pazarlara sunmaya iten iddiaların araştırılması, yaşanan sorunlara dair üretici kuruluşların, tüccarların, borsaların, ihracatçıların görüşlerinin alınarak gümrük ve ticaret politikasına yönelik yasal ve idari önlemlerin belirlenmesi amacıyla bir Meclis Araştırma Komisyonu kurulmalıdır.”