Uzmanlardan "stres çarkı" uyarısı geldi
Abone olSon günlerde özellikle çocuklar arasında yaygın olarak kullanılan "stres çarkı"nın, dikkat dağınıklığına ve bağımlılığa yol açabileceği ifade edildi.
Cumhuriyet Üniversitesi Eğitim Fakültesi Eğitim
Bilimleri Bölümü Öğretim Üyesi ve Pedagog Doç. Dr. Tuncay
Dilci, yaptığı açıklamada, son dönemde yaygınlaşan
"stres çarkı"nın özellikle çocuklar tarafından tercih edildiğini
söyledi.
Dilci, çocukların stresli oldukları için ürünü almadıklarını ifade
ederek, "Çocukla stres kavramı arasındaki ilişki, çocuğun
oyun ve oyalama araçlarından yoksunluğundan kaynaklıdır. Bu boşluk
doldurulmazsa çocuğun panik halde olması, sıkılması şeklindeki
halleri tabii ki stres gibi görünür. 'Çocukta stres yok' demiyoruz
ama direkt strese bağlı bir yönelimden dolayı değil, oyun
boşluğundan kaynaklı 'stres çarkı'na yönelim söz konusu."
diye konuştu.
Eskiden topaç, fırıldak ya da tahta parçalarıyla oyun ihtiyacının
karşılandığını anımsatan Dilci, "Şimdi popüler kültür,
toplum üzerinde etki eden birtakım mekanizmaları kullanarak bazı
ticari kazançlar elde ediyor. 'Stres çarkı' da bunlardan biri.
Çocuklarda stres yok, oyun ihtiyacının azlığı var."
dedi.
Dilci, "stres çarkı"nın sürekli kullanımın çocuğun derse olan
dikkatini azaltacağına da işaret ederek, ABD, İngiltere, Birleşik
Arap Emirlikleri gibi bazı ülkelerde ürünün öğrencilere
yasaklandığını hatırlattı.
"Stres çarkı"nın oyalama aracı olarak göründüğünü ancak çocuklar
üzerinde olumsuz etkiler bırakabileceğini vurgulayan Dilci, şu
değerlendirmede bulundu:
"Bu araçlar çocukların gelişim dönemlerinde küçük kas gelişiminin
daha sağlıklı yürümesi için belki bir fırsat olabilir. Zaman
geçirme ve oyalama aracı olarak görülse de otistik ya da dikkat
eksikliği olan çocukların 'stres çarkı'nın dönüşünü sürekli takip
etme eğiliminde olmaları, onlarda dikkati toplamak için
kullanılabilir ancak stres çarkı sağlıklı çocukta antisosyal
kişilik gelişimine zemin hazırlayabilir. Farklı ve dikkat çekici
renklerin bu cihaz üzerinde kullanılması sağlıklı çocuklarda o
renkleri bilinç altında takibe zorlayacağı için dikkat
dağınıklığına neden olabilir. Çocukların gelişim döneminde 14-15
yaşına kadar bu olumsuz etkileri gözlemlenebilir. Bu nedenle
ailelerin çocuklarına bunu kullandırtma noktasında dikkatli
olmaları gerekir ve çocuklarında bağımlılık yapabilir."
"Stres çarkı"nın stresi azalttığına dair bilimsel bir çalışmanın
olmadığını da işaret eden Dilci, "Yetişkinlerin kullandığı tespih
bile uzun süre kullanıldığında bağımlılık haline gelebiliyor. Kişi
elinde gereç yoksunluğu yaşıyor ve sürekli arayış içerisinde
tedirgin oluyor. Bu 'stres çarkı' denilen nesneyle de çocuk
arasında bir bağ gelişebilir ve ondan kurtulamama gibi bir durumu
olabilir." ifadesini kullandı.