Alışkanlık 21 gün sürer diyor bütün uzmanlar. Evet çoğumuz
alışık olmadığımız şeyleri yapmaya üşeniriz, erteleriz. Hele hele
para pul, borç fatura işleriyse yapılacak olan, “bin tane bahanenin
arkasına saklanır kimileri.
Unutmamanız gereken en basit bütçe kuralı: "Kazandığımdan daha
az harcayacağım". Nasıl mı? İşe önce günlük harcamalarınızı kontrol
ederek başlayabilirsiniz. Üşenmeyi bir kenara bırakın. Alt tarafı
bir kağıt kalem. Başlayın yazmaya. Ne demiş Kafka: “İnsanın belli
başlı iki günahı vardır, öbürleri bunlardan çıkar: Sabırsızlık ve
tembellik. Sabırsız oldukları için Cennet'ten kovuldular,
tembelliklerinden geri dönemiyorlar.”
1. Adım: Paranın günlüğü
"Para nereye gidiyor anlamıyorum" diyorsanız ilk adım kolay.
Uzanın koltuğa, gözlerinizi kapatıp sabahtan itibaren
yaşadıklarınızı düşünün. Nasıl, gözünüzde canlandı mı? Şimdi kağıda
yazmaya başlayın. Ne kadar gereksiz şeylere para harcadığınızı da
fark edeceksiniz. 3 hafta boyunca günde en az 5 dakikanızı bu
işleme ayırın. Zor da değil. Sadece koltuğa uzanıp filmlerdeki gibi
"geriye dönüş" yapacaksınız. Aman sakın tembellik tuzağına
düşmeyin. "Bir şekerleme yapayım ondan sonra yazarım" demeyin.
2. Adım: Faturaların kardeşliği
Üşenmek yok. Evdeki bütün faturaları bir kutuda toplayın
Elektrik, su, doğalgaz, telefonlar. Bilgisayarla aranız iyiyse
excel programını kullanın. "Uğraşamam" diyorsanız deftere alt alta
yazın. 3 ay boyunca faturalarınızı takip edin. Sabit giderlerinizi
böylece öğrenmiş olacaksınız. İleriki aylar için de tahminde
bulunabilirsiniz artık.
3. Adım: Gereksiz harcamalara “Dur” deme
zamanı
Gün içinde olur olmaz şeylere para harcıyorsunuz. Bazen can
sıkıntısından, bazen de alışkanlıktan. Damlaya damlaya göl olur. 3
oraya 5 buraya derken para bitiveriyor. Bütçe yapmaya başladınız.
Gereksiz harcamalar da gözünüze batmaya başladı değil mi? Fosforlu
kalemle üzerini çizin. Sonra bunu hayata geçirin.
Alışkanlıklarınızı değiştirin. Mesela her sabah kahve alacağınıza
evinizde termos bardağa koyun kahvenizi.
4. Adım: "Alışveriş yapmam gerek"
Alışveriş krizi mi geldi. Hemen çantayı kapıp çarşıya pazara
koşmayın. Bir durun. Önce plan. O kadar ilerleme kaydettiniz. Bir
anda hepsini çöpe atmayın. Sil baştan olmasın. Neye ihtiyacınız
var? Almış olmak için almaktan vazgeçin artık. İsteklerinizi bir
sayfaya yazın. İhtiyaçlarınızı da karşı sayfaya. Önce ihtiyaçlar.
İstekleriniz için para biriktirmeniz gerek.
5. Adım: Para biriktirmek
Gelirinizi giderinizi öğrendiniz. Eğer borcunuz varsa öncelik
borcu kapatmak. Ardından para biriktirmek. Fuzuli alışverişlere son
verince cebinizde para kalmaya başlayacak. “Param var” diye
sevinmeyin. Bu para artık sizin birikiminiz. İstediğiniz kırmızı
ayakkabıyı hemen almayacaksınız. Biriktirip ucuzluktan almak daha
iyi değil mi?
6. Adım: Bütçe yapıyorum
Evet başardınız. Gelirinizi giderinizi biliyorsunuz. Hemen
serilmek yok. Yaklaşık olarak günlük ve haftalık harcamalarınızı
biliyorsunuz. Aylık giderlerinizi de. Şimdi bütün bunları aylık
olarak hazırlamaya geldi sıra. Alt alta liste yapın. Faturalar,
kredi kartı ödemeleri, kişisel harcamalar ne kadar tutuyor? Resmi
daha büyük görmeye başlayacaksınız…