Herkese Ni Hau (merhaba),
Bu satırları size Çin'den yazıyorum.
Dünya Ekonomik Forumu tarafından "Genç KüreselLider" seçildiğim bu
sene, bu topluluğun ilk büyük toplantısına geldim. Neresi mi? Çin!
Dünyanın en kalabalık, en büyük ikinci ekonomisi, oyuncakların,
lastik ayakkabının yapıldığı yer. Benim İLK gelişim. İşte Çin ile
ilgili ilk 24 saatlik intibalarım:
- Düzen: Aman Allahım, her yer, herşey büyük bir düzen içinde.
Böylece ne kalabalık göz yoruyor, ne insan yoruluyor (birçok kez
gittiğim Hindistan'da örneğin, tam bir kaos, üstüne çıkan
maymunlar, sokakta sana çarpan inekler...)
-Disiplin: Kişilerde büyük bir öz disiplin var. Saatinde gelmek,
kurallara uymak, her ay birikim yapmak... Bunu korkudan mı
yapıyorlar onu bilmem ama bayıldım. Disiplin hayatta önemli bir
kavram. (Hindistan'da saat 3'de geleceğim diyen 5'de gelirse
seviniyorsun!)
-Lisan: Bu en zorlandığım konu oldu. Kimse ingilizce konuşmuyor!
El, kol, her yöntemi kullanıyorum. Konuşanı da anlamak, iletişim
kurmak imkânsız gibi. Örneğin: Metro demek için ayağımla yere
vurup, ellerimle tren gibi gidiyorum. Konuşamamak çok zor ve garip
bir duygu biliyor musunuz? Birde böyle sıfır ingilizce çinliler
ihracatta nasıl şampiyonlar şaştım kaldım... (Hindistan'da herkes
ingilizce konuşuyor, kafa bir sağa bir sola çevirerek... E tabi çok
sene ingiliz sömürgesinde kalmışlar. )
-Eğitim: Çin’de müthiş bir eğitim sistemi var. Özellikle
kadınların eğitimine önem veriliyor. (Çin'de kadınlar çok güçlü bu
arada, hem para kazanıyorlar hem evi yönetiyorlar sanki). Sokakta
gördüğün insanların bir çoğu okuyor, düşünüyor, araştırıyor. Hatta
erkekler arasında sokak oyunu satranç (Hindistan'da çok kuvvetli
mühendislik, doktorluk, bilgisayar gibi uzmanlıklar olsa bile,
genel eğitim, özellikle kadınlar için geride. Hâlbuki toplumun
gelişmesi için kadının eğitilmesi şart.)
-Temizlik: Çin'de gördüğüm her yer pırıl pırıl. Sokak
tuvaletlerinden tutun, havaalanlarına kadar… Küçük yollar bile
temiz. (Tuvaletler sadece alafranga) İnsanlar temiz. Bu ziyarete
gelen bir turist için çok çarpıcı.
-İnsan: 1,3 milyar insan, her yerdeler… Ama düzenden dolayı,
öyle Hindistan'daki gibi yüzüne çarpmıyor, eteklerini
çekiştirmiyorlar. Sakin ve sessizler
Pekin'de (başkent 20 milyon insan, 5 milyon araba, sayısız
bisiklet var!)
-Devlet: komünizmin etkisinden olacak, devletin koruma, kontrol,
hesap sorma, kanatları altına almasını her yerde hissediyorsunuz.
Örneğin: şu sıralar Facebooka erişim yok!
-Kontrast renkler: çok zengin ve çok fakir gözlemliyorsun, ama
seni rahatsız etmiyor, çünkü çok fakir sanki ortalıklarda değil.
Örneğin, çok az dilenci gördüm, Hindistan’da ise adım başı dilenci
var.
-Çok Çalışma; insanlar mekanik bir halde çok çalışıyor,
hakikaten aynı makine gibi. Sanki fişe takmışsın, çalışıyorlar.
Durmadan, yılmadan. Amaç, daha iyi hayat isteği. Örneğin: bir
kumaşçıya gittim akşam saat dokuzda dedi ki, bu elbise modelini
beğendiyseniz, yarın öğlen on ikide elbiseniz hazır, atölyede gece
vardiyası var, herkes çalışıyor.
-Toplumsallık önde: havaalanında bir kadın bağırmaya başladı,
her gören sormaya başladı ne oldu diye. Kadının sorununu toplu
halde yaşadılar sanki. Bu konuyu araştırdım biraz, hakikaten
öyleymiş. Örneğin: eğer bir şirket mimlenirse bütün kasaba oradan
alışverişi kesiyormuş. Çok kolay"toplu" karar alabiliyorlar.
Örneğin Amerika'da bireysellik çok öndedir, sokakta bağırsan pek
bakan olmaz.
-Hava: Hani şöyle deniz, dağ havası içimize çekelim deriz ya,
burada pek içe çekilecek bir hava yok. Sanki ağırlaştırılmış bir
oksijen içine çektiğin. Bir sürü fabrika, üretimden herhalde...
-Sahil, iç ayrımı: Çin’de sahil şehirleri gelişmiş, iç tarafdaha
arkadan geliyor. İlk fabrikalar sahillerde kurulmuş (ticaret için
gemilerekolay yüklensin diye. )
-Tarih: 5000 yıldan fazla bir tarihe sahip olan Çin'de her
yerde,tarih hissediliyor. "Son İmparator" filmini izlemenizi
tavsiye ederim.
Bunlar ilk intibalarım, yazmaya devam edeceğim,
Hayat Paylaşınca Güzel,
Yarın büyük toplantı başlıyor, tüm dünyanın dört biryanından
gelmiş, hayatta fark yaratmaya çalışan 200+insan ile tanışacağım,
ortak projeler yapacağız, çok heyecanlıyım.
Sağlık,sevgi ve Para ile kalın,
wwww