Dicle Üniversitesi Sosyal Araştırmalar Merkezi (DÜSAMER) ’Yeni anayasadan beklentiler: Diyarbakır örneği’ başlıklı bir anket yaptı. DÜSAMER öğretim üyeleri Doç. Dr. İlhan Kaya, Yrd.Doç.Dr. Metin Gültekin, Yrd.Doç.Dr. Mücahit Arpacı tarafından yaptırılan anket sonuçları, konferans salonunda düzenlenen basın toplantısıyla açıklandı. 14-22 Ekim tarihleri arasında 1059 kişi üzerinde yapılan anket sonuçlarını açıklayan Doç. Dr. Kaya, katılımcıların yüzde 58'inin erkek, yüzde 42'sinin ise kadın olduğunu söyledi. 1982 ANAYASASI'NI ANTİDEMOKRATİK * "1982'de yapılan ve halen yürürlükte olan anayasa hakkında ne düşünüyorsunuz" sorusuna katılımcıların yüzde 67'si, 'antidemokratik', yüzde 21'i 'fikrim yok' ve yüzde 12'si de 'demokratik' olarak cevap verdi. AK Parti seçmenlerin yüzde 56'sı, CHP'li seçmenin yüzde 58'i ve BDP'li seçmenin yüzde 76'sı da bu soruya 'antidemokratik' olarak cevap verdi. * "Sizce Türkiye'nin yeni bir anayasa ihtiyacı var mıdır?" sorusuna ise yüzde 81'lik bir kesimin 'kesinlikle evet' cevabı verdiği görüldü. Bu soruda siyasi parti seçmenleri arasındaki dağılımda ise AK Parti seçmeni arasında yüzde 70, CHP seçmeni arasında yüzde 53, BDP seçmeni arasında ise yüzde 91'i 'kesinlikle evet' cevabı verdi. YENİ ANAYASA KÜRT SORUNUNU ÇÖZMELİ * "Sizce yeni anayasanın temel vurgusu ne olmalıdır?" sorusuna da 'özgürlükler' yanıtı verenlerin oranı yüzde 33, yüzde 17'si 'demokrasi', yüzde 13'ü 'adalet', yüzde 7'si 'insan hakları', yüzde 6 ise 'eşitlik' vurgusunu dile getirdi. * "Yeni bir anayasa Türkiye'nin hangi sorununun çözümüne öncelikle katkı sağlamalıdır" sorusuna da yüzde 52 oranında bir çoğunluk 'Kürt sorunu' cevabını verirken, ekonomik ve sosyal refahın sağlanması cevabını verenlerin oranı ise yüzde 19. ANAYASADA EN AKTİF ROLÜ UZLAŞMA KOMİSYONU İLE BAŞBAKAN ÜSTLENMELİ * "Sizce yeni anayasa yapım sürecinde en aktif rolü kim almalıdır" soruya ise 'uzlaşma komisyonu' diyenlerin oranı yüzde 27, sivil toplum örgütleri ve siyasi partilerden oluşan bir komisyon diyenlerin oranı da 27, Başbakan diyenlerin oranı da yüzde 22, Cumhurbaşkanı diyenlerin oranı ise yüzde 8 oldu. * "Sizce 12 Haziran 2011 tarihinde yapılan seçimlerle oluşan mevcut meclis yeni bir anayasa yapabilir mi?" sorusuna, 'evet yapabilir' yanıtını verenlerin oranı yüzde 67, 'hayır yapamaz' diyenlerin oranı ise yüzde 14, fikri olmayanların oranı ise yüzde 16 olarak belirtildi. ETNİK KÖKEN VURGUSU YAPILMAMALI * "Sizce yeni anayasada vurgulanmaması gereken şeyler neler olmalıdır?" şeklindeki soruya ise 'bunlardan hiç birine vurgu olmamalı' diyenlerin oranı yüzde 48, 'etnik milliyetçiliğe vurgu' diyenlerin oranı ise yüzde 27, Atatürk ilke ve inkilaplarına bağlılık diyenlerin oranı da yüzde 15, laklik vurgusu diyenlerin oranı yüzde 6 olarak yeralıyor. * "Yeni anayasa etnik aidiyet, din, sınıf veya cinsiyet farkı gözetmeksizin toplumun tüm kesimlerine eşit mesafede olmalıdır?" sorusuna katılımcıların yüzde 88'i, 'kesinlikle katılıyorum' şeklinde cevap verdiği görüldü. * "Yeni anayasada etnik köken vurgusu yapılmalı mıdır?" sorusuna ise yüzde 57 oranında 'hayır' cevabı verilirken, 'evet' diyenlerin oranı ise yüzde 28'de kaldı. * "Yeni Anayasada inanç vurgusu yapılmalı mıdır" sorusuna ise 'evet' diyenlerin oranı yüzde 51, 'hayır' diyenlerin oranı ise yüzde 40'ta kaldı. HÜKÜMETİN TUTUMU ENGEL * "Sizce yeni anayasa yapımının önündeki en büyük engel nedir" şeklindeki soruya yüzde 37 oranında, 'hükümetin tutumu' yanıtını verirken, yüzde 19'u 'muhalefetin tutumu', yüzde 9'u 'ordunun tutumu', yüzde 15 'terör olayları ve şiddet ortamı', yüzde 4'ü ise 'yargının tutumu' olarak cevap verdi. * "AKP'nin yeni anayasa hakkındaki yaklaşımını nasıl buluyorsunuz?" sorusuna da katılımcıların yüzde 25'i 'engelleyici', yüzde 19'u 'yapıcı', yüzde 15'i 'öncü bir yaklaşım içinde', yüzde 18'i 'durumu kurtarma derdinde' yanıt verdi. CHP VE MHP ENGELLEYİCİ GÖRÜLÜYOR * "CHP'nin yeni anayasa hakkındaki yaklaşımını nasıl buluyorsunuz" soruya da yüzde 53 oranında 'engelleyici' yanıtı verirken, 'durumu kurtarma derdinde' diyenlerin oranı yüzde 13, 'belirsiz bir yaklaşımı var' diyenlerin oranı yüzde 17, fikri olmayanların oranı da yüzde 12 olurken, 'yapıcı' diyenlerin oranı yüzde 3, 'öncü bir yaklaşım içinde' diyenlerin oranı ise yüzde 1'de kaldı. * "MHP'nin yeni anayasa hakkındaki yaklaşımını nasıl buluyorsunuz?" sorusuna da yüzde 65 oranında, 'engelleyici' yanıtını verdiği ankette, 'durumu kurtarma derdinde' diyenlerin oranı yüzde 8, 'belirsiz bir yaklaşım içinde' diyenlerin oranı yüzde 10, 'öncü bir yaklaşım içinde' diyenlerin oranı yüzde 1, 'yapıcı' diyenlerin oranı ise yüzde 2 oldu. * "BDP'nin yeni anayasa hakkındaki yaklaşımını nasıl buluyorsunuz? sorusuna ise katılımcıların yüzde 34'ü 'yapıcı', yüzde 22'si 'öncü bir yaklaşım içinde', yüzde 19'u 'engelleyici', yüzde 7'si 'durumu kurtarma derdinde' yanıtını verdi. ANA DİLDE EĞİTİM HAKKI MUTLAKA ANAYASADA YERALMALI "Sizce ana dilde eğitim hakkı mutlaka yeni anayasada yer almalı mıdır?' sorusuna yüzde 80 oranında 'evet' yanıt verilirken, 'Hayır' diyenlerin oranı ise yüzde 12'de kaldığı görülüyor. * "Yeni anayasada anadilde eğitim hakkının teminat altına alınması, Kürt sorunun çözümüne büyük katkı sağlayacaktır" sözü karşısında ankete katılanların yüzde 61'i, 'kesinlikle katılıyorum' yanıtı verirken, yüzde 15'i 'kısmen katılıyorum', yüzde 10'u 'katılmıyorum', yüzde 5'i de 'kesinlikle katılmıyorum' diye yanıtladı. * "Sizce Kürt sorunu yakın vadede çözülebilecek bir sorun mudur?" soruya "Bazı şartlara bağlı olarak 'evet' diyenlerin oranı yüzde 44, 'hayır' diyenlerin oranı yüzde 24, 'kesinlikle evet' diyenlerin oranı da yüzde 23 olarak yeraldı. Son olarak, "12 Haziran 2011 milletvekili genel seçimlerinde hangi siyasi partiye oy verdiniz?" soruya ankete katılanların yüzde 56'sı BDP, yüzde 28'i AK Parti, yüzde 13'ü diğer, CHP diyenlerin oranı yüzde 2 ve MHP diyenlerin oranı da yüzde 1 olarak gösteriliyor. Açıklama sonrası gazetecilerin sorularını yanıtlayan Doç. Dr. İlhan Kaya, hazırladıkları raporu, başta TBMM Başkanı Cemil Çiçek, siyasi parti genel başkanları, BDP Genel Başkanı Selahattin Demirtaş, yardımcısı Gültan Kışanak ile sivil toplum kuruluşlarına göndereceklerini söyledi. Dr. Kaya, anketi, hükümetin veya herhangi bir siyasi parti genel başkanın talebi üzerine hazırlamadıklarını sözlerine ekledi.