"Felaket kaydırması" sorununa dikkat! Ruh sağlığı için büyük tehdit oluşturuyor...
Günümüzün en büyük dijital alışkanlıklarından biri olan sosyal medya kullanımı, artık sadece vakit geçirme aracı olmaktan çıktı. Uzmanlara göre, kullanıcıların saatlerce kötü haberler arasında gezinmesi — yani “felaket kaydırması” (doomscrolling) — ruh sağlığını ciddi şekilde tehdit ediyor.
Psikiyatrist Prof. Dr. Kemal Sayar, pandemi döneminde popülerleşen “felaket kaydırması” kavramının, insanların sürekli olumsuz haber akışıyla karşılaşmasını ifade ettiğini belirtti. Sayar, bu davranışın hem bireysel hem de toplumsal psikoloji üzerinde yıkıcı etkiler yarattığını vurguladı. “Pandemiyle birlikte insanlar borsa endeksi izler gibi vaka ve ölüm sayılarını takip etmeye başladı. Sürekli tehdit ve tehlike algısı, vücutta stres hormonu olan kortizolün aşırı salgılanmasına yol açtı. Bu da bağışıklık sistemini zayıflatarak otoimmün hastalıkların artmasına neden oldu.”
Sayar’a göre, tarih boyunca hayatta kalmak için tehdit algısına duyarlı olan insan beyni, günümüzde sosyal medya aracılığıyla sürekli stres üreten bir döngüye girdi. Sayar, “Bugün insanlar bir şey yapmadan duramıyor. Dijital çağın yarattığı bu performans baskısı, hem zihinsel hem bedensel yorgunluğu artırıyor.” diyerek uyardı. Uzman, sosyal medya algoritmalarının kullanıcı etkileşimini artırmak için negatif içerikleri öne çıkardığını söyledi:
“Biz neye daha fazla dikkat edersek, algoritmalar onu daha sık karşımıza çıkarıyor. İnsan korktuğu, endişelendiği konulara daha çok tıklıyor. Böylece olumsuz içerikler sürekli besleniyor.”
Olumlu içeriklerin geri planda kalmasının nedeninin, kullanıcı davranışlarıyla doğrudan bağlantılı olduğunu belirten Sayar, bu kısır döngüden çıkmanın yolunun “umut kaydırması” (hopescrolling) alışkanlığı geliştirmek olduğunu dile getirdi. İletişim Uzmanı Doç. Dr. İhsan Eken, insanların beyinlerinin hayatta kalma içgüdüsü gereği olumsuz haberlere daha fazla tepki verdiğini, bu nedenle sosyal medyada karamsar içeriklerin yayılmasının kaçınılmaz hale geldiğini söyledi.