Arakanlı Müslümanların acı dolu kaçış yolculuğu

Myanmar ordusunun Arakan'ın Maungdaw, Buthidaung ve Rathidaung bölgelerinde Arakanlı Müslüman sivillere yönelik operasyonları sürüyor. Ordunun ve Budist milliyetçilerin saldırılarından kaçmayı başaran ya da hedef olmaktan korkan çok sayıda Arakanlı Müslüman, Bangladeş sınırına doğru kaçıyor. Myanmar'da kendilerine uygulanan şiddetten kaçan Arakanlı Müslümanların bir kısmı, sınırı geçerek Bangladeş'in Cox's Bazar kentine ulaştı. Ülkeye ulaşanların sayısı ise 25 Ağustos'tan bu yana 123 bini aştı. Peki Arakanlı Müslümanlar kimdir ve bu katliamlar nasıl başladı? İşte yanıtı... Son zamanlarda Müslümanlar üzerindeki şiddetin arttığı, Burma adıyla da bilinen Myanmar, Güneydoğu Asya'nın en büyük ikinci ülkesidir. Müslümanlar'ın zülme uğradığı Arakan ise, Myanmar'ın 7 eyaletinden biri. Çoğu krallığa ev sahipliği yapan eyalette, zulüm ve sürgünler nedeniyle nüfus da giderek azalmakta... 52 milyonluk ülkenin yüzde 89’u Budistlerden oluşuyor, Müslümanların oranı ise yüzde 4 civarında. Arakan nüfusunun çoğunluğu, Rohingya Müslümanları ile Budist Rakhineler'den oluşmakta... 950 yıl önce Pagan bir Krallık kurulan Myanmar'a, Hindistan ve Çin'e yakın olması nedeniyle Budizm gelmişti. Bengal Körfezi'nde batan bir gemiden kurtulan Müslüman tüccarlar vasıtasıyla islamiyetin yayıldığı bölgede, 1430 yılında Arakan İslam Devleti kurulmuş, ilk sultanı da Süleyman Şah olmuştu. Uzun yıllar Avrupa ülkeleriyle ticaretin sürdürüldüğü Arakan ekonomik bakımdan oldukça güçlenmişti. Daha sonra İngiltere bölgeye girmiş, bir müddet sonra da yönetimi Burma Sultanlığı'na bırakmıştı. Siyasi iktidarı kaybeden Müslümanlar, Budist krallık tarafından yönetildi, bununla birlikte şiddet olayları da artmaya başladı. Budistler, askerlerden aldıkları destekle Müslümanları katliama girişti. KATLİAMLAR NASIL BAŞLADI? 1942 yılında gerçekleşen ilk katliamda 150 bin Müslüman'ın öldüğü tahmin ediliyor. 1885’ten sonra İngiltere işgal ordusu altında yaşayan, 1948’de bağımsızlığını kazanan Burma, 1962 yılında askeri darbeyle iktidara gelen komünist General Ne Win'in yönetimine geçmesiyle, sosyalist tek partili sivil-askeri yönetim 1989’da ülkenin adını Myanmar Birliği Cumhuriyeti olarak değiştirir. General Ne Win, Arakanlı Müslümanları yok etmek için devletin tüm imkanları kullandı. Başkanlık süresi boyunca, 20 bin kadar Müslüman öldürüldü, kadınlara tecavüz edildi, evler, camiler, okullar yıkıldı. 1984 yılında da, Arakanlı Müslümanlar'ı tanımadıklarını açıkladılar. 1992 yılında 200 bin kişi Bangladeş'e sığınmak zorunda kalmıştı. Bundan sonra artarak devam eden şiddet eylemleri, Arakan Müslümanlarını ülkeden kaçarak başka ülkelere sığınmaya itti. Ancak, bu süreçte de deniz yolunda sayıları bile bilinmeyecek kadar çok kayıp verildi, sığındıkları ülkelerin ekonomik durumlarının kötü olması barınma sorununu ortaya çıkardı. SON DÖNEMDE ARAKAN'DA NELER YAŞANIYOR? En az 17 yerleşim yerinde 2 bin 625 ev yakıldı. Kaçan Müslümanlardan büyük bölümü dağlarda ve Bangladeş sınırındaki çamurlu arazide yaşam savaşı veriyor. Bangladeş'e 87 bin Arakanlı ulaştı. Avrupa Rohingya Konseyi (ERC), Arakanlı Müslümanların ordu tarafından dağlık bölgelere sürüldüğünü duyurdu. Ordunun engellemesi yüzünden Arakanlı Müslümanlar, 3 gündür dağlarda sıkışıp kaldı. Teknelerin batması sonucu son 3 günde ölenlerin sayısının 46’ya ulaştığı bildiriliyor. Ölenlerden 19’u çocuk, 18’i ise kadın... Birleşmiş Milletler verilerine göre, son 1 haftada sınırı geçenlerin sayısı 58 bin 600’e ulaştı. Sınırdan alınmayanlar ise Naf Nehri ile sınır arasındaki dar bölgede bekliyor. Aşırı yağış nedeniyle bu bölge çamur içinde ve insani yardım ulaştırılamıyor. Arakanlı Müslümanların boşalttığı köylerde resmi rakamlara göre, 25 Ağustos’tan beri 2 bin 625 ev yakıldı. İnsan Hakları İzleme Örgütü (HRW), Arakan’ın Rathidaung kentine bağlı Chein Khar Li adlı Müslüman köyünün yüzde 99’unun yakıldığını, kalanının ise yerle bir edildiğini anlattı. Arakan'ın Maungdaw kentine bağlı Maung Na Ma, Waprang, Mazawr Fara, Shil Khali köylerinin ordu ve Budist milliyetçilerce ateşe verildiğine dair görüntü ve fotoğraflar sosyal medya üzerinden yayınlandı. BİRLEŞMİŞ MİLLETLER'İN ARAKAN İÇİN TUTUMU NEDİR? BM Genel Sekreteri Antonio Guterres, Myanmar güvenlik güçlerinin uyguladığı “aşırılıktan” derin endişe duyduğunu belirterek, “İnsani felakete karşı itidal çağrısında” bulundu. Dünya Gıda Programı (WFP) şiddet olaylarının artması üzerine Myanmar’ın Rohingya bölgesine gıda yardımlarını durdurmak zorunda kaldığını açıkladı. Bölgedeki yardım örgütleri, Myanmar yönetimince “Rohingyalı teröristleri beslemek” ile suçlanıyor. Bölgede 120 binden fazla insan, insani yardımlarla ayakta kalıyordu. Myanmar hükümetinin uluslararası kuruluşlara bölgeye giriş izni vermemesi nedeniyle ölü sayısı saptanamıyor.

Myanmar ordusunun Arakan'ın Maungdaw, Buthidaung ve Rathidaung bölgelerinde Arakanlı Müslüman sivillere yönelik operasyonları sürüyor. Peki Arakanlı Müslümanlar kimdir ve bu katliamlar nasıl başladı? işte yanıtı...