Zıplayan çocuklar daha sağlıklı
Abone olÇocuklarınıza zıplayıp hoplama diye kızmayın. Günde 10 defadan fazla zıplayan çocuklar daha sağlıklı oluyor.
Kocaeli Üniversitesi Tıp Fakültesi Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları
Anabilim Dalı ve Endokrinoloji ve Diyabet Bilim Dalı Başkanı Prof.
Dr. Şükrü Hatun, her geçen dünya genelinde obez sayısının arttığını
ve bunun giderek büyük bir tehlike haline gelmeye başladığını
söyledi.
Hem vücut ağırlığının hem de vücuttaki yağ kitlesinin artmasının
şişmanlık olarak tanımlandığını, yağ kitlesinin vücuttaki
dağılımının çok önemli olduğunu belirten Hatun,
“Çalışmalar, karın bölgesinde yağ toplanmasıyla kendini
gösteren şişmanlığın inme, kemik kalp hastalığı ve şeker hastalığı
riskini artırdığını göstermektedir” uyarısında
bulundu.
Hatun, son 30 yılda fazla kilolu çocuk sayısının 3 kat arttığını
belirterek, “Dünyada 5 yaş altındaki 20 milyon çocuğun
fazla kilolu veya şişman olduğu tahmin edilmektedir”
dedi.
“ŞEHİRDEKİ ÇOCUKLAR PASİFLEŞİYOR”
Dünya Sağlık Örgütü'nün (DSÖ) özellikle şehirde yaşayanların
giderek pasifleşmeye başladığına bunun da risk faktörü olduğuna
dikkati çektiğini belirten Hatun, şunları kaydetti:
“DSÖ'ye göre, hem gelişmiş hem de gelişmekte olan pek çok
ülkede gençlerin üçte ikisinden fazlasının yeterince aktif olmadığı
tahmin edilmektedir. Oysa, aktif olmak gençlerin ve
çocukların kas uyumunu geliştirmelerine, sağlıklı kemikleri,
kasları ve eklemleri korumalarına, kilolarını korumalarına, aşırı
kiloları vermelerine ve kalp ve bağırsakların işlevlerini
geliştirmesine yardım eder.
Kocaeli il merkezindeki lise öğrencileri arasında yapılan bir
araştırmaya göre öğrencilerin yarıya yakının düzenli egzersiz
yapmadığı, kızların yüzde 57'sinin erkeklerin ise yüzde 43'nün
beden eğitimi derslerine katılmadığı belirlendi. Aynı öğrenciler
arasında internet kafeye gitme ve ortalama 1 saatten fazla TV
seyretme oranı ise yüzde 75'e kadar çıkıyor.”
OYUN KASLARI GELİŞTİRİYOR
Çocukların geçmişte apartmanların bahçelerinde ip atladığını, sek
sek, saklambaç, misket, yakan top gibi fiziksel aktivite gerektiren
oyunlar oynadığı, bunun da kasları geren ve yer çekimine karşı
yapılan egzersizler olduğunu dile getiren Hatun, şöyle devam
etti:
“Kemiklerin yer çekimi etkisiyle bile olsa gerilimden uzak
kalması kemiklerin erimesine neden olmaktadır. Yakın
zamanda yayımlanan bir araştırmada, 8 ay süreyle günde 10 veya daha
fazla sıçrama hareketi yapan çocukların, normal okul aktivite
programındaki çocuklara göre kemik yoğunluklarında yüzde 1.2
oranında artma olduğu görüldü. Kemik yoğunluğundaki yüzde 5
oranındaki artma, osteoporotik kırılma riskini yüzde 40
azaltmaktadır. Bu nedenle yüzde 1'lik bir artış bile çok
önemlidir.
İzmit'teki 551 10-16 yaş grubundaki öğrenciler üzerinde yapılan
araştırmada da şişmanlık sıklığı yüzde 4.1, şişmanlık riski altında
olanlar ise yüzde 9 olarak saptandı. Aynı araştırmada şişmanlık
sıklığı ile günde 5 saatten fazla TV seyretme, 'atıştırma' tarzında
beslenme, ailede şişmanlık olması ve 'fast food' beslenme arasında
yakın bir ilişki olduğu belirlendi.”
ÇOCUKLARDA ŞİŞMANLIK NASIL TEDAVİ
EDİLMELİ?
Orta derecede şişman çocukların kilo almasının engellenmesinin
yeterli olduğunu belirten Hatun, “Çünkü boyları uzayınca
ideal ağırlıklarına yaklaşacaklardır. Belirgin olarak şişman
çocuklarda ise haftada en fazla 0.5 kg verdirecek programlar
hazırlanmalıdır. Tedavi, diyet, fiziksel aktivite, davranış, yaşam
tarzı değişikleri, ailenin tedaviye katılımı ve düzenli izlem
şeklinde olmalıdır” dedi.
Hatun, hafif derecede şişman çocuklarda (ideal ağırlığından yüzde
20 fazla olanlar) kola ve meyve suyu gibi içeceklerin azaltılması
ve fast-food türü besinlerden kaçınmanın yeterli olduğunu, şişman
çocukların ise mutlaka diyetisyen kontrolünde bir programa tabi
tutulması gerektiğini bildirdi. Çocuklarda çok düşük kalorili diyet
uygulamasının tehlikeli olabildiğini vurgulayan Hatun, “Bu
diyetlerde nitrojen kaybı, hipotansiyon, kalp ritmi bozuklukları,
gelişme geriliği, saç dökülmesi ve safra kesesi taşları gibi önemli
sorunlar görülmekte” uyarısında bulundu.
Hatun, fiziksel aktivitenin enerji kullanımını arttırdığı için
kalori yakımında faydalı olduğunu belirterek, “Ayrıca yağdan zengin
besinlere olan isteği de azaltarak diyet tedavisinin başarısını
arttırmakta, çocukların benlik saygılarını güçlendirmektedir.
Fiziksel aktivite haftada 3-5 kez, başlangıçta 15 sonra 35-40
dakika yapılmalı ve yürüme, koşma, bisiklete binme, tenis, dans
gibi fazla miktarda kas guruplarını çalıştıran hareketleri
kapsamalı. Çalışmalar, aralıklı ve önce yüksek yoğunlukta sonra
düşük yoğunlukta yapılan aktivitenin aynı miktarda kalori kaybına
yol açan orta yoğunluktaki aktivitelere göre daha fazla yağ ve kilo
kaybına neden olduğunu göstermiştir” diye konuştu.
Prof. Dr. Şükrü Hatun, çeşitli ilaçların iştah azalttığını ve yüzde
5-20 oranında ağırlık kaybına yol açtığını ancak önemli yan
etkilere sahip oldukları için çocuklarda kullanımının ancak özel
merkezlerde ve “süper şişman” çocuklarla sınırlı olduğunu
bildirdi.