Yeni yeşvik sistemini değerlendirdi

Ekonomi Bakanı Zafer Çağlayan, yatırım teşvik belgelerindeki gelişmelere ilişkin değerlendirmelerde bulundu.
“Yeni Teşvik sistemine yatırımcıların yoğun ilgisi artarak devam etmektedir" diyen Çağlayan, 2013 yılı Nisan ayında 7.7 milyar TL sabit yatırım öngören 434 adet yatırım teşvik belgesi düzenlendiğini belirtti. Düzenlenen belgelerde 18 bin 119 istihdamın öngörüldüğünü, sözkonusu belgelerin 414 adedinin yerli, 20 adedinin uluslararası sermayeli şirketler için verildiğini anlatan Çağlayan, sabit yatırımın 1,1 milyar TL’sinin uluslararası sermayeli, 6,7 milyar TL’sinin ise yerli sermayeli şirketler tarafından gerçekleştirilmesinin öngörüldüğünü kaydetti. Çağlayan şunları kaydetti:
"Düzenlenen teşvik belgelerindeki 7,7 milyar TL sabit yatırım tutarının yüzde 41’i (3,2 milyar TL) ile en yüksek pay imalat sektöründedir. Enerji sektörünün payı yüzde 39 (3 milyar TL), hizmetler sektörünün payı yüzde 15 (1,1 milyar TL), madencilik sektörünün payı ise yüzde 5 (415 milyon TL) seviyesindedir."

2013 YILI OCAK-NİSAN DÖNEMİ VERİLERİ
2013 yılı Ocak ayı başından itibaren Nisan sonuna kadar bin 750 yatırım teşvik belgesi düzenlendiğini, öngörülen sabit yatırım tutarının 30,4 milyar TL olduğunu belirten Çağlayan, sözkonusu dönemde düzenlenen yatırım teşvik belgelerinin 24,9 milyar TL tutarındaki bin 661 adedinin yerli, 5,5 milyar TL tutarındaki 89 adedinin ise uluslararası sermayeli şirketler tarafından gerçekleştirileceğini ve öngörülen istihdamın 61 bin 515 olduğunu bildirdi. Çağlayan açıklamasında şu ifadelere yer verdi:
"Geçen yılın Ocak-Nisan dönemine göre, belge adedinde yüzde yüzde 43, öngörülen sabit yatırım tutarında yüzde 113, öngörülen istihdamda ise yüzde 78 oranında artış oldu. Verilen yatırım teşvik belgelerinde sabit yatırım tutarının yüzde 37’si (11,4 milyar TL) imalat, yüzde 33’ü (9,9 milyar TL) enerji, yüzde 20’si (6,1 milyar TL) hizmetler, yüzde 10’u (2,9 milyar TL) ise madencilik sektöründedir. Yeni Teşvik Sistemine geçilen 20 Haziran 2012 tarihinden 2013 yılı Nisan sonuna kadar 68,3 milyar TL tutarında 4 bin 269 adet Yatırım Teşvik Belgesi düzenlenmiştir. Bu belgelerin 57,9 milyar TL tutarındaki 4 bin 26 adedi yerli, 10,4 milyar TL tutarındaki 243 adedi ise uluslararası sermayeli şirketler tarafından alınmıştır. Düzenlenen belgelerde öngörülen 159 bin 402 istihdamın 142 bin 235’i yerli sermayeli şirketler, 17 bin 167’sinin ise uluslararası sermayeli şirketler tarafından sağlanması öngörülmektedir. Yeni teşvik sistemi döneminde düzenlenen 4 bin 269 adet yatırım teşvik belgesinin 2 bin 403 adedi bölgesel, 19 adedi Büyük Ölçekli, bin 842 adedi genel ve 5 adedi ise stratejik mahiyettedir. Öngörülen 68,3 milyar TL’lik sabit yatırım tutarının 30,9 milyar TL’si bölgesel, 3,3 milyar TL’si Büyük Ölçekli, 26,6 milyar TL’si genel mahiyette teşvik edilen yatırımlara, 7,5 milyar TL’si ise stratejik yatırımlara aittir. Yeni teşvik sistemi döneminde düzenlenen yatırım teşvik belgelerinde öngörülen 68,3 milyar TL’lik toplam sabit yatırım tutarının 32,5 milyar TL’si imalat, 16,4 milyar TL’si enerji, 15,1 milyar TL’si hizmetler ve 4,4 milyar TL’si madencilik sektörlerindedir. 20 Haziran 2012 - Nisan 2013 döneminde düzenlenen teşvik belgelerinde 20 Haziran 2011 - Nisan 2012 dönemine göre; adet bazında yüzde 27’lik (3 bin 364 adetten 4.269 adede), öngörülen sabit yatırım tutarı bazında yüzde 65’lik (41,5 milyar TL’den 68,3 milyar TL’ye) ve istihdam bazında da yüzde 67’lik (95 bin 210 kişiden 159 bin 402 kişiye) bir artış sözkonusudur."
Çağlayan, düzenlenen yatırım teşvik belgelerinde adet bazında; 1. Bölgede yüzde 35 (1.163 adetten 1.573 adede), 3. Bölgede yüzde 31(510 adetten 668 adede), 4. Bölgede yüzde 7 (424 adetten 455 adede), 5. Bölgede yüzde 25(305 adetten 381 adede), 6. Bölgede yüzde 88 (268 adetten 504 adede), sabit yatırım tutarı bazında 1. Bölgede yüzde 84 (16,8 milyar TL’den 31 milyar TL’ye), 2. Bölgede yüzde 15 (9,2 milyar TL’den 10,7 milyar TL’ye), 3. Bölgede yüzde 83 (5 milyar TL’den 9,2 milyar TL’ye), 4. Bölgede yüzde 10 (5,3 milyar TL’den 5,8 milyar TL’ye), 5. Bölgede yüzde 39 (3,1 milyar TL’den 4,3 milyar TL’ye), 6. Bölgede yüzde 273 (2 milyar TL’den 7,4 milyar TL’ye), İstihdam bazında; 1. Bölgede yüzde 67 (38.129 kişiden 63.720 kişiye), 2. Bölgede yüzde 14 (19.536 kişiden 22.263 kişiye), 3. Bölgede yüzde 100 (10.485 kişiden 20.954 kişiye), 4. Bölgede yüzde 45 (10.802 kişiden 15.648 kişiye), 5. Bölgede yüzde 34 (9.039 kişiden 12.078 kişiye), 6. Bölgede yüzde 243 (7.219 kişiden 24.739 kişiye) artış olduğunu belirten Çağlayan, sadece 2. Bölgede belge adedi bazında yüzde 1’lik (694 adetten 688 adede) bir azalma görüldüğünü bildirdi.

6. BÖLGEYE YATIRIMCI İLGİSİ
Yeni Teşvik sisteminde (20 Haziran 2012-Nisan 2013), 6. Bölgeye yatırımcıların ilgisinin her geçen gün arttığını vurgulayan Çağlayan şunları kaydetti:
"Çözüm sürecinin konuşulmaya başlanması ile birlikte 6.bölge yatırımcılar için cazibe merkezi olmuş durumdadır. Yeni teşvik sisteminin özellikle yatırım ve istihdam artışı sağlamayı hedeflediği 5. ve 6. Bölgelerdeki gelişmeler dikkat çekicidir. 5. Bölgede, 20 Haziran 2012-Nisan 2013 döneminde 20 Haziran 2011-Nisan 2012 dönemine göre; düzenlenen yatırım teşvik belgelerinde, Adıyaman ilinde adet bazında yüzde 90’lık (21 adetten 40 adede), sabit yatırım tutarı bazında yüzde 114’lük (262 milyon TL’den 559 milyon TL’ye), istihdam bazında da yüzde 361’lik (363 kişiden 1.672 kişiye), Osmaniye ilinde adet bazında yüzde 169’luk (13 adetten 35 adede), sabit yatırım tutarı bazında yüzde 527’lik (80 milyon TL’den 503 milyon TL’ye), istihdam bazında da yüzde 268’lik (195 kişiden 717 kişiye) bir artış sözkonusudur. 6. Bölgeye düzenlenen yatırım teşvik verilerindeki değişmeler de daha da dikkat çekicidir. 20 Haziran 2012 - Nisan 2013 döneminde 20 Haziran 2011 - Nisan 2012 dönemine göre; düzenlenen yatırım teşvik belgelerinde, Batman’da adet bazında yüzde 244 (16 adetten 55 adede), sabit yatırım tutarı bazında yüzde 184 (74 milyon TL’den 212 milyon TL’ye), istihdam bazında da yüzde 155 oranında artış sözkonusudur. Diyarbakır’da adet bazında yüzde 157 (35 adetten 90 adede), sabit yatırım tutarı bazında yüzde 263 (192 milyon TL’den 698 milyon TL’ye), istihdam bazında yüzde 227 oranında artış yaşanmıştır. (1.115 kişiden 3.646 kişiye), Şanlıurfa’da adet bazında yüzde 155 (44 adetten 112 adede), sabit yatırım tutarı bazında yüzde 117 (334 milyon TL’den 726 milyon TL’ye), istihdam bazında ise yüzde 597 oranında artış olmuştur. (1.085 kişiden 7.565 kişiye), Şırnak’ta ise adet bazında yüzde 180 (5 adetten 14 adede), sabit yatırım tutarı bazında yüzde 172 (13 milyon TL’den 36 milyon TL’ye), istihdam bazında da yüzde 384 oranında artışlar sözkonusudur. (88 kişiden 426 kişiye) bir artış sağlanmıştır. Bu verilerde gösteriyor ki, yeni teşvik sisteminde 6. bölgede yatırım yapacaklarla sağlanan fırsatlar çözüm süreci ile birlikte yatırımcıları hareket geçirmiş, 6.bölgeye yatırımcıların ilgisini artırmıştır.
Faizlerin düşmesi, Türkiye’nin kredi notunun yatırım yapılabilir düzeye çıkması ile önümüzdeki dönemde çok daha fazla yatırım için teşvik belgesi alınacağına inanıyorum. 6.bölgede yatırım teşvik belgelerinde yaşanan bu olumlu gelişmeler, önümüzdeki dönemde hedeflediğimiz bölgeler arası gelir farklılıklarını gidermede ve 6.bölgenin en önemli sorunu olan işsizliğin düşürülmesinde önemli rol oynayacaktır."
(İHA)