Vatandaşa emlak vergisi şoku!

TÜRK insanı işini son güne bırakmayı sever. Emlak vergisi ilk taksit ödemesinde de son gün olan 31 Mayıs tarihi yaklaştı ve evi olanlar vergi dairelerine gidince de büyük bir şokla karşılaştı. Ödeyecekleri emlak vergisinin 2009 yılında ödedikleri vergiye kıyasla 2-3 kat hatta bazı yerlerde 10 kat arttığını gören vatandaşlar isyan etti.

Emlak vergilerine aşırı zam geleceğinin ilk sinyali bina inşaat metrekare maliyet bedellerinin artırılması ile verilmişti. 2008 yılında başlayan ekonomik kriz en çok inşaat sektörünü vurmasına, gerek sıfır gerekse ikinci el konut fiyatları düşmesine rağmen emlak vergisine baz teşkil eden unsurlardan biri olan konutların bina inşaat metrekare maliyet bedelleri 2010 için yüzde 25 oranında artırılmıştı. Üstelik bu artış TÜİK’in inşaat metrekare maliyet bedellerinin yüzde 10 düştüğünü ilan etmesine rağmen yapılmıştı.

İkinci sinyal ise belediyelerin metrekare birim fiyatlarını 3’e 4’e katlayan artışlar yapması ile geldi. Bu artışlar pek çok yerde 10 hatta 15 katı dahi buldu. İşte bu iki unsur vatandaşların ödeyecekleri verginin temelini oluşturduğu

için, bir kaç gündür vergi dairelerine emlak vergisi ödemek için giden vatandaşlar şok bir sürpriz ile karşılaşarak isyan etme noktasına geldi.

Bu artış neden oldu?

Emlak vergisi ilk taksit ödemesinde 31 Mayıs olan son güne yaklaşıldıkça vergi ödemesi yapanların sayısı arttı ve homurtular da yükselmeye başladı. Zira vatandaşlar, yapılan yeni hesaplama ile ödeyecekleri vergi tutarının bir önceki yıl ödedikleri verginin ortalama yüzde 100, pek çok yerde ise yüzde 300 hatta yüzde 1000 üzerine çıktığını öfkelenerek öğrendiler.

Geçen yıl emlak vergilerine esas teşkil eden bina metrekare bedellerine ’enflasyon düzeltmesi’ kapsamında yüzde 12-25 oranında zam gelmesinden sonra, emlak vergilerinin 4 yılın ardından yeniden belirlenmesiyle gelen zamlar çok tartışma yaratmıştı.

28 Aralık’ta açıklanan yeni metrekare rayiç bedelleri ise kamuoyunda, yarattığı eşitsizliklerle çok tartışılmıştı. Örneğin Elazığ’ın Keban ilçesinde Baraj Mahallesi’nde metrekare fiyatı 10 bin TL olarak belirlenmişti. Keban Mahallesi’nde metrekare fiyatı böyle iken, İstanbul’un en lüks semtlerinden biri olan Yeniköy Yalı Sokak’ta ise metrekare birim değeri bin 600 TL olarak belirlendi.

Bu eşitsizlik örneklerini çoğaltmak mümkün. Örneğin Zekeriyaköy’de metrekare

birim fiyatı 430 TL olarak belirlenirken, yine aynı değerde lüks villlaların satıldığı Beykoz Acarkent’te metrekare birim fiyatı 180 TL’de kaldı.

Benzer eşitsizlik örnekleri sadece İstanbul’da değil Türkiye’nin pek çok yerinde yaşandı.

Anadolu daha insaflı

Ancak rayiç artışlarının İstanbul’daki belediyelere oranla Anadolu’da daha insaflı yapıldığı da dikkati çekti.

Örneğin Ankara’nın Kızılay ve diğer merkezi yerlerindeki değer artışı yüzde 20’de tutuldu. Değer tespitleri sonucunda metrekare birim değeri 5 bin liradan 6 bin liraya yükselen Zafer Meydanı, başkentin en pahalı yeri özelliğini korudu. Zafer Meydanını, birim değerleri 4 bin liradan 4 bin 800 liraya yükselen Atatürk Bulvarı ile Ziya Gökalp Caddesi izledi.

Tespitler sonrasında 9. Cumhurbaşkanı Süleyman Demirel’in oturduğu Güniz Sokak’ın değeri 480 lira, eski başbakanlardan Bülent Ecevit’in sokağının değeri de 360 lira oldu.

İzmir’de de Bornova Fatih Caddesi’nin metrekaresi son tespitlerde 600 liraya, Konak’ta Atatürk Caddesi ile Mustafa Kemal Sahil Bulvarı’nın da 4 bin 76 liraya çıktı.

Bursa’da da yeni tespitlerin ardından Kapalıçarşı’da metrekare birim değeri 8 bin liradan 10 bin liraya, Atatürk Caddesinde de 6 bin liradan 7 bin 531 liraya yükseldi.

Bu arada değeri düşürülenler de oldu. Hakkari’nin Cumhuriyet Caddesi 2006’da ilan edilen 1.200 liralık metrekare maliyeti ile çok konuşulmuştu. Bu kez son tespitte değeri 830 TL’ye çekildi